«Недрайх долча» ГIалгIай Республика Закона хувцамаш юкъедахьара хьакъехьа

ТIаийцад ГIалгIай Республика Халкъа Гуллама 2023 шера саькура бетта 22 ди

Статья 1
«Недрайх долча», 2017 шера аьтинга бетта 5 дийнахьарча, № 26-РЗ йолча ГIалгIай Республика Закона (Официальни бокъон хоама интернет-портал (www. pravo. gov. ru), 2017, аьтинга бетта 6 ди; оагIой бетта 7 ди; 2020, оагIой бетта 1 ди; интернет-газет «ГIалгIайче» (www. gazetaingush. ru), 2021, тушола бетта 4 ди; 2022, аьтинга бетта 3 ди, тов бетта 6 ди) юкъехьо Iобелгалдаь хувцамаш:

I) 3 статье тIтохар де Iобелгалбаь чулоацам болча 17-22 пункташца:
«17) ГIалгIай Республика доазон тIа, проектни документацеца юкъара даьржа пайдане оахкалаш довш хилара оттадаь боарамаш совдалара аргIа оттаяр;

18) лаьттан доакъош доалахьа долчар, лаьттан доакъоех пайда эцараша, лаьттай даьша, лаьттан доакъош арендах дIаийараша, цу лаьттан доакъой доазонашца долча юкъара даьржача пайданерча оахкалехи лаьттан каларча хихи пайда эцара аргIа дIаоттаяр;

19) ГIалгIай Республика доазон тIа, лаьттан доакъош доалахьа долчар, лаьттан доакъоех пайда эцараша, лаьттай даьша, лаьттан доакъош арендах дIаийараша, цар доазонашца лаьттан кIалара шоай гIулакхашта лаьрхIа гIишлош, устройстваш хьалъяр а бытовой гIувнашта а хьалхарча хий долча анайистаца йолча скважинашта, централизованни хий далара кечал йоацача царна эксплуатаци яра аргIа дIаоттаяр;

20) пайдане оахкалаш хьадоахача, недрайх пайда эцачар, шоашта производственни а технологически а эшача гIулакхашта, е вIашагIтехача лицензех геологически тохкам бар, разведка яри хьалдахари, тохкам бара технологеш хьаяр, юкъара даьржа пайданера е хала хьадоахалуча юкъара даьржа пайдане оахкалаш хьалдахара, геологически тохкам бара технологеш хьаяр, е вIашагIтехача лицензех геологически тохкам бара, разведка яри хьалдахари, тохкам бара технологеш хьаяр юкъара даьржа пайданера е хала хьадоахалуча юкъара даьржа пайдане оахкалаш хьалдахара, ГIалгIай Республика доазон тIа царна дIаденнача лаьттан доакъой доазонаш тIа уж тайпара юкъара даьржа пайдане рузкъаш хьалдахара аргIа оттаяр;

21) мала а вахара-бытовой декхарашта а е сомий бешамаш лелаеча коммерчески йоацача товариществашта, хица Iалашо яра а (е) бешамаш лелаеча коммерчески йоацача товариществашта хица Iалашо яра а лаьттан кIалхара хиш-хьалдахара аргIа оттаяр;

22) ГIалгIай Республика доалахьара, недрайх болча геологически хоамах пайда эцара аргIахи хьалехи йола аргIа оттаяр;

2) 5 статьяй 3 даькъа 4 пункт Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:
«Недрай дакъа дIалу кIоаргала доазув а оттадий, недрайх пайда эцара лицензеца нийса, пайдане рузкъаш дола моттигаш лаха, цар мах бе а геологически тахка а, лаьттан кIалара гIишлош хьалъе а эксплуатаци е а пайдане рузкъа даккхарца бувзам а боацаш, минералогически, палеонтологически а кхыйола а геологически коллекционни материалаш гулъяра, къаьстта лораю геологически объекташ вIашагIтохара.
Недрай дакъа дIалу кIоаргала доазув а оттадий е ца оттадеш, лицензеца нийса дIалу недрашта геологически тохкам бара вIашагIтехача лицензеца кхоачашдара, недрай дакъа юкъара даьржа пайдане рузкъаш дола моттигаш лаха, цар мах бе а геологически тахкар а дIахьош.»;

3) 7 статьяйна тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча 3 а 4 а доакъошца:
«3. Российски Федераце «Недрайх долча» Законаца нийса геологически тохкам беш, пайдане оахкалашта разведка еш а хьалдоахаш а болча е вIашагIтехача лицензех геологически тохкам беш, пайдане оахкалашта разведка еш а хьалдоахаш а лоаман отвода а (е) геологически отводий а доазоний боараме недрайх пайда эцараша дIадахьар могаду пайдане оахкалаш хьалдоахаш (попутни дола хиш, углеводородни бийдали юкъара даьржа пайдане оахкалаши ца лаьрхIача), лицензешка белгалданза, Российски Федераце «Недрайх долча» Закона 29 статьяс белгал ма дарра, аргIа йола хувцамаш лицензе юкъедихьача.

4. Моттигера лоархIам болча недрай доакъоех пайда эцараш укх закона 6 статьяй 1 даькъа 1 пунктаца нийса белгал ма дарра а укх Закона 8 статьяй 2 пункта «е» подпункте белгал ма дарра а хилар могаду юридически лицаш, «Паччахьалкхен а муниципальни а эшарашта кхоачо яра товараш, балхаш, услугаш эцарах долча», 2013 шера бекарга бетта 5 дийнахьарча, № 44-ФЗ йолча Федеральни законаца е «Къаьсттача юридически лицаш болчар товараш, балхаш, услугаш эцарах долча», 2011 шера кIимарса бетта 18 дийнахьарча № 223-ФЗ йолча Федеральни законаца нийса юкъара пайда эца автомобильни наькъаш дахкара, реконструкци яра, капитально тоадара, тоадара а доал деш леладара а хьакъехьа шоашца гражданско-бокъон договораш оттадаь хилча».";

4) 8 статья Iобелгаляьча редакце дIаязъе:
«Статья 8. Моттигерча лоархIам бола недрай доакъош пайда эца бокъо дIаялар

Моттигерча лоархIам бола недрай доакъош пайда эца бокъо дIаялара кIийле хинна отт:
1) ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала, недрайх пайда эцара уполномоченни йолча, кхоачашдара Iаьдала органа, недрай паччахьалкхен фонда урхалдара е цун доазон органа минералогически, палеонтологически а кхыйола а геологически коллекционни материалаш гулъяра тIаийца соцам;

2) ГIалгIай Республика паччахьалкхен Iаьдала, недрайх пайда эцара уполномоченни йолча, кхоачашдара Iаьдала органо тIаийца:
а) моттигера лоархIам бола, пайдане оахкалаш дахарца бувзам боаца лаьттан кIалара гIишлош яра, недрай доакъош мегаш дий хьажара геологически тахкара а мах хоадабара а пайда эца недрай доакъош, моттигера а региональни а лоархIам бола, пайдане оахкалаш дахарца бувзам боаца лаьттан кIалара гIишлош) а (е) моттигера а региональни а лоархIам бола, пайдане оахкалаш дахарца бувзам боаца лаьттан кIалара гIишлош а;

 б) юкъара даьржача пайдане оахкалаш долча моттига, ГIалгIай Республика недрайх пайда эцара йолча, кхоачашдара Iаьдала органо дIачIоагIъяьча, моттигера лоархIам болча недрай доакъой реестре чудихьача даькъах пайда эцара бокъо бокъо яларах, йийллача моттигера юкъара даьржа пайдане оахкалашта разведка яри хьалдахари, нагахьа санна из тайпара дола недрай дакъа геологически тахкар дIахьош хиннача, цига юкъара даьржа пайдане оахкалаш дий тохкаши цар мах оттабеши недрайх пайда эцашволчо къахьегаш хилча, цу тайпарча недрай даькъа паччахьалкхен контрактаца нийса геологически тахкар дIахьош хилар ца лаьрхIача;

в) моттигера лоархIам болча недрай даькъах лоацача хан-юкъа (цхьан шерага кхаччалца йолча хан-юкъа), юридически лицона (оператора) моттигера лоархIам болча недрай даькъа тIа къахьегаш пайда эцара бокъо ялар, цунах пайда эцара бокъо ханал хьалха соцаяь хилча;

г) моттигера лоархIам болча недрай даькъах, ГIалгIай Республика недрайх пайда эцара йолча, кхоачашдара Iаьдала органо дIачIоагIъяьча, моттигера лоархIам болча недрай доакъой реестре чудихьача даькъах, юкъара даьржа пайдане оахкалашта разведка яраи хьалдахараи мах хоадабеш пайда эцара бокъо бокъо яларах;

д) моттигера лоархIам болча недрай даькъах, лаьттан кIалара хиш дий хьожаш геологически разведка яраи хьалдахараи декхарашта е лаьттан кIалара хиш дий хьожаш недраш тахкара а лаьттан кIалара хиш лахара а мах хоадабара а хьалдахара а геологически разведка яраи хьалдахараи пайда эцара бокъо бокъо яларах;

е) моттигера лоархIам болча недрай доакъоех пайда эцараш укх закона 6 статьяй 1 даькъа 1 пунктаца нийса белгал ма дарра конкурс е аукцион йоацаш пайда эца дIалара бокъонах, «Паччахьалкхен а муниципальни а эшарашта кхоачо яра товараш, балхаш, услугаш эцарах долча», 2013 шера бекарга бетта 5 дийнахьарча, № 44-ФЗ йолча Федеральни законаца е «Къаьсттача юридически лицаш болчара, товараш, балхаш, услугаш эцарах долча», 2011 шера кIимарса бетта 18 дийнахьарча № 223-ФЗ йолча Федеральни законаца нийса юкъара пайда эца автомобильни наькъаш дахкара, реконструкци яра, капитально тоадара, тоадара а доал деш леладара а хьакъехьа, шоашца гражданско-бокъон договораш оттадаь хилча«.;

ж) моттигера лоархIам бола недрай даькъах, молаш дола хий а коммерчески йоацача сомий бешамаш а (е) бешамаш лелаеча товарищиствай лаьттан кIалара хий хьалдаккхара пайда эцара бокъо яларах;

3) недрайх пайда эцара йолча, ГIалгIай Республика, кхоачашдара Iаьдала органо вIашагIъеллача, аукциона чаккхенех моттигера лоархIам болча недрай даькъа разведка е геологически тохкам бе а юкъара даьржа пайдане оахкалаш хьалдаха а, е разведка дIаяхьа, геологически тохкам бе, юкъара даьржа пайдане оахкалаш хьалдаха а бокъо луш аукционни комиссен соцам, укх Закона 12 статьяй 6 даькъаца нийса белгалдаьча недрай даькъа хьакъехьа, цун заявка укх Законо дIадехарашта, кхайкаяьча аукциона е аукциона цхьан доакъашхочун хьалашта а нийса хилча;

4) «Продукци екъарах долча барт барех долча», Федеральни законаца нийса, продукци екъарах бола барт;
5) недрайх пайда эцара йолча, ГIалгIай Республика недрайх пайда эцара йолча, кхоачашдара Iаьдала органо, недраш геологически тахкар кхоачашдарах йола паччахьалкхен контракт.

Моттигера лоархIам болча недрай доакъоех пайда эцара, укх статьяй 2, 3 пункташа белгал ма дарра, аргIаш дIаоттаю, ГIалгIай Республика кхоачашдара Iаьдала органо.«;

5) 9 статье:
а) шоллагIа абзац ший низ дIабаьнна лархIа;
б) кхоалагIча абзаце дешаш ««ж» подпунктаца» хувца дешашца «подпунктаца «е»;

6) 10 статье:
а) 1 пункт укх редакце дIаязъе:
«1) недрайх цкъа луш бола мах;»;
б) 3 пункт укх редакце дIаязъе:
«3) аукционе дакъа лацарах луш бола мах.»;
7) 11 статья укх редакце дIаязъе:
«Статья 11. Недрайх пайда эцара хан-йовкъаш

1. Недрай дакъа дIалу беллгала цхьа ха а йилла:
1) геологически тохкам бара — 5 шера йолча хан-юкъа;
2) юкъара даьржа пайдане оахкалаш хьалдаха-пайдане оахкалаш долча моттигашкара уж хьалдаьха даллалца, цига къахьегара технико-экономически кIийлен оттамга хьежжа, недрайх овсаре пайда эцара лорадара а кхоачо еш;

3) юкъара даьржа пайдане оахкалаш хьалдахара «Недрайх долча» Российски Федераце Закона 211 статьяйца нийса-1 шерага кхаччалца йолча хан-юкъа;

4) лаьттан кIалхара хиш хьалдаха-25 шерага кхаччалца йолча хан-юкъа;

5) моттигера лоархIам болча недрай доакъош тIара, юкъара даьржа пайдане оахкалаш дий хьожаш разведка е а хьалдаха а, укх Закона 6 статьяй 1 даькъа 1 пункте белгал ма дарра, укх Закона 8 статьяй 2 пункта «е» подпунктаца нийса дIа а луш-автомобильни наькъаш Iодахка, реконструкци е, капитально тоаде, тоаде а доал деш леладе а.

6) минералогически, палеонтологически а кхыйола а геологически коллекционни материалаш гулъяра-I шерага кхаччалца йолча хан-юкъа.
2. Недрай дакъа дIалу хоаддаяь хан-юкъ йоацаш:
1) пайдане оахкалаш дахарца бувзам боаца лаьттан кIалара гIишлош яра а эксплуатаци яра, цу даькъе радиоактивни отходаш, производстваи пайда эцареи 1-V класса кхераме йола отходаш лаьттах дIайохкара йола лаьтта кIалара гIишлош;
2) углеводородни бийдал чулоаттаю моттигаш хьалъяра а эксплуатаци яра а;
3) ше-шегIа дола хиш, недраш хьалдоахачар, углеводородни бийдал лохаш а хьалъйоаккхаш а шоай производственни гIулакхашта пайда ийца хиш, бийдал лохаш а хьалъйоаккхаш а недрайх пайда эцача хана хьаIайна хиш лоаманца чуоттадара декхарашта, иштта калийни а магниеви а тухаш чулоатаде;

4) къаьстта лораю геологически объекташ хьалъе.
3. Укх статьяй 1 даькъа 1, 2, 4 пункташка белгалъяьча моттигашка недрай даькъах пайда эцара хан-юкъ, дIайIаьхъю недрайх пайда эцачун лоIамах, цо недраш геологически тахкар йистедаккхар динза дарг ца хиларах, пайдане оахкалаши лаьттан кIалара хиши хьалдахара, геологически тохкама технологи цо вIашагIйоллалца, хала хьалдоахалу пайдане оахкалаш е лоаман пайда ийца моттигаш, буровой скважинаши кхыйола, недрайх пайда эцарца бувзам бола гишлоши дIаяхара а консерваци яра а, цу деша оттамах недрайх пайда эцара лицензе тIа белгалдаь недрайх пайда эцачо толхадаь деце. Недрайх пайда эцара лицензе тIа хувцамаш дарах заявка дIалу, нагахьа санна ха йIаьхъяь моттиг хилча, из йистеяла кхаь беттал кIезигах йоаца ха йиссача. Недрай даькъах пайда эцар, оттаяьча аргIанца ханал хьалха соцадича, недрай даькъах пайда эцар хан-юкъ меттаоттаяр мегийташ дац, «Недрайх долча» Российски Федераце Закона 20 статьяй 3 даькъо белгалъяь моттиг ца лаьрхIача.

4. Недрай даькъах пайда эцара ха дIалархIара аргIа оттаю продукци екъара хьалашца белгалъдаьча барт барца.
5. Недрай даькъах пайда эцара ха дIалоархI, недрай цу даькъах пайда эцарах йолча лицензена паччахьалкхен регистраци яьча дийнахьа денз, аргIа йола йоазув, пайда эца дIаденнача недрай доакъой паччахьалкхен реестре чу а яздеш, Российски Федераце «Недрайх долча» Закона 28 статьяйца нийса йолча, недрайх пайда эца дIаеннача лицензеца.";

8) 12 статья укх редакце дIаязъе:

«Статья 12. Моттигерча лоархIам бола недрай доакъоех пайда эцара бокъо луш аукционаш дIаяхьара аргIа

1. Моттигерча лоархIам болча недрай даькъах пайда эцара бокъо лохаш аукцион дIахьу электронни кепе, Российски Федераце Правительствос белгалъяьча аргIанца.
2. Аукцион дIаяхьара Iалашо ю электронни майдана операторо, электронни майданий операторех болчар, паччахьалкхен а мунципальни а эшарашта товараш, балхаш, услугаш эцара контрактни системах долча Российски Федераце законодательстваца нийса. Аукциона кийчо яр а дIаяхьар а кхоачашду, электронни майдана операторо, программно-аппаратни средства кара гIолла, хIаьта аукционе закъалт а ахчаш а дIадалара электронни майдана операторп чотах, «Паччахьалкхен а муниципальни а эшарашта кхоачо яра товараш, балхаш, услугаш эцарах долча», 2013 шера бекарга бетта 5 дийнахьарча, № 44-ФЗ йолча Федеральни законаца перечне юкъейихьача банке.
3. Аукцион дIаяхьарах соцам тIаэцар, аукционни комиссен оттамах соцам тIаэцар кхоачашду, недрайх пайда эцара уполномоченни йолча ГIалгIай Рспублика паччахьалкхен Iаьдала кхоачашдара органо.
4. Аукционни комиссено леладу аукционе дакъа лацарах йолча заявкай протокол, цунца хила деза аукционе дакъа лаца тIабитача, аукциона доакъашхой лаьрхIача зявителех дола сведенеш, заявкаш дIаялара ханаш, дIаденнача закъалтех, иштта цига дакъа лацара бокъо ца луш битача заявителех, цига уж тIа йца битарах дола бахьанаш а белгалдеш. Аукциона доакъашхо лаьрхIа вола заявитель, аукциона доакъашхо лоархI, аукционни комиссен доакъашхоша заявкаш тахкара протокола тIа кулгаш яздаьча хана денз.
5. Аукцион дIахьош котало яьккхар белгалвалара куц да, недрай даькъах пайда эцарах цкъа луш болча маьха боарам дукхагIа хиларца.
6. Нагахьа санна аукцион дIа ца хьош йиссача, цаI мара доакъашхо ца хилар бахьан долаш, цун заявка укх Законо дIадехарашта а кхайкаяьча аукциона хьалашта а нийса хилча е аукционе дакъа лоацаш цаI мара доакъашхо веце, цу недрай даькъах пайда эцара бокъо дIалу белгалваьча доакъашхочоа цу аукциона хьалашта мегаш лицензи а луш, цунна «аукциона гIа» оалача, оттабаьча боарамал лохагIа доацаш цкъа луш долча ахчан боарам а оттабеш«.
7. Аукциона чаккхенех аукционни комиссен недрай доакъоех пайда эцара а бокъо лу е недрай доакъош пайда цара дIадаларах болча соцама а сага недрайх пайда эцара лицензи кепе ерзаяра а цун заявка укх Законо дIадехараштеи кхайкаяьча аукциона е цаI мара доакъашхо ца хилар бахьан долаш хьалаштеи жоп луш хилча укх статьяй бархIлагIча даькъа нийса аукциона чаккхенех долча протокола нийса, аукционе дакъа лацара заявкаш тахкара протокола нийса кепе дерзаду, цунца хила еза сагах (цIи, юридически лицон реквизиташ е тайпан цIи, цIи, даь цIи (нагахьа санна хилча), индивидуальни предприниматела е кхыча паччахьалкхен гражданина личность белгалвеча документа даннеш), аукционе котало яьккха волча е цаI мара воаца аукциона доакъашхо хилча, цкъа луш долча ахчан хоаддамерча боарамах а иштта из дIадалара хан-юкъ а белгалъеш.
8. Аукцион дIаяхьарах, уж торгаш дIаяхьарах бола хоам чуоттабу, Российски Федераце сайте, хоам бара-телекоммуникационни сете «Интернет» (дIахо — официальни сайт) цхьан ханачухь электронни майдан чу а оттабеш, хоам бара-телекоммуникационни сете «Интернет» сайте а оттабеш (дIахо — электронни майдан сайт).
9. Аукцион дIаяхьарах бола хоам чуоттабу официальни сайте а электронни майдан сайте а белгалъяь аукцион дIаяхьа 45 денал кIезигах йоаца ха йиссача.
10. Нагахьа санна аукционе котало яьккхачо, из иштта хилар аукционни комиссено бакъдаь хилча, цу недрай даькъах пайда эцара бокъонах цкъа луш бола мах. Аукциона чаккхенех отта ма дарра, аукционе котало яьккхарех лоархI аукциона доакъашхо, недрай даькъах пайда эцарах цкъа луш бола мах, хьалхагIа аукционе котало яьккхачо лургба аьнна белгалбаьчунца нийса хилча, цунна бокъо луш недрай даькъах пайда эца, цу тайпарча доакъашхочо лургба аьнна белгалбаьча цкъа луш болча маьха боараме хилча, бакъда недрай даькъах пайда эцарах цкъа луш болча, цунна «аукциона гIа» оалача, оттабаьча боарамал лохагIа а боацаш.
11. Мегийташ дац недрайх пайда эцара йола лицензи дIаялар аукциона чаккхенех а нагахьа санна аукцион хилар бакъдаь ца хилча, аукциона чаккхенех долча протокола тIа кулгаш яздаьча дийнахьа денз итт денал кIезигах ха ялалехьа е укх статьяй ялхлагIча пункто белгал ма дарра аукционе дакъа лацара заявкашка хьажара тахкарца.
12. Недрайх пайда эцара йола аукциона чаккхенех лицензи дIаялар е укх статьяй 6 пункто белгал ма дарра мегийташ да, нагахьа санна аукциона чаккхенех долча протокола тIа а аукционе дакъа лацара заявкаш тахкара а протокола тIа а недрайх пайда эцарах луш бола хоаддаме белгалбаь мах, укх Закона 25 статье белгал ма дарра, хIаьта укх Закона 25 статьяй хьалхарча даькъе оттаяьча моттигашка, аргIа йолча протоколаш тIа белгалбаь, недрайх пайда эцарах цкъа луш бола мах дIабелча.«;
9) I3 статье тIатохар де ер чулоацам болча предложенеца:
«Недрайх пайда эцачун бокъонаши декхараши совц, недрайх аргIа йолча лицензех пайда эцара бокъо соцаярах дола йоазув, пайда эца хьаденнача недрай а недрайх пайда эцара лицензейх а, недрай доакъой реестре чудихьача, «Недрайх долча» Российски Федераце Закона 28 статьяйца белгал ма дарра, недрайх пайда эцарца бувзам бола лоаман выработкаш, скважинаш а кхыйола гIишлош а дIаяхара а консерваци яра декхараш ца лаьрхIача а лаьтташта рекультиваци яра, законодательстваца нийса бахархои доазонаши чоалханерча хьалех лорадеш, недрайх пайда эцарца бувзам болча лоаман выработкашка, бурув тохара скважинашка а кхыйолча гIишлошка а Iаламани техногеннии чоалхане хьалаш дIадоахаш аварийно-лорадара а кхыдола динза даргдоаца а балхаш дIахь ош, ликвидационни е консервационни мероприятеш дIахоча хана.»;

10) 14 статья укх редакце дIаязъе:
«Статья 14. Недрайх пайда эцара бокъо соцаяр

Недрайх пайда эцара бокъо соцаю, недрай даькъах пайда эцара лицензеца оттаяь хан-юкъ йистеяьлча.
Недрайх пайда эцара бокъо ханал хьалха соцаяр могаду, ГIалгIай Республика недрайх пайда эцара уполномоченни йолча кхоачашдара Iаьдала органо Iобелгалъяьча моттигашка:
1.) недрайх пайда эцача хана наьха вахара е могашала юхьдуххьал кхерам эттача;
1) недрайх пайда эцачо недрайх пайда эцара йолча лицензе тIа белгалдаьраш толхадича, нагахьа санна царех цкъа мукъах толхадараш хилча, недрайх пайда эцара йола лицензи ханал соцаелга белгалдаь хилча;
2) хадданза (диъ шера шозза е кхы дукхагIа) недрайх лицензеца пайда эцара хьалаш толхадича;
3) нагахьа санна недрайх пайда эцачо недрайх пайда эцара лицензеца оттаяьча хан-юкъа недрайх пайда эцалга дола ца дича;
4) недрайх пайда эцар дIадаккхар;
5) нагахьа санна недрайх пайда эцачо, недрайх овсаре пайда эцара лорадара бокъонаш толхайича, Российски Федераце «Недрайх долча» Закона 23 статьяйца отта ма дарра;
6) нагахьа санна недрайх пайда эцачо, Российски Федераце «Недрайх долча» Закона 27 статьяйца отта ма дарра республикански геологически фонде, иштта ГIалгIай Республика недрайх пайда эцара уполномоченни йолча, кхоачашдара Iаьдала органо недрайх пайда эцара геологически хоам дIа ца луш а (е) дIабалара аргIа толхаеш а дIабелча;
7) недрайх пайда эцачо недрайх пайда эцар ханал хьалха соцадарах заявлени елча.
Нагахьа санна недрайх пайда эцар, недрайх пайда эцар ханал хьалха соцадарах болча соцама раьза ца хилча, цун бокъо я из дош лодкъаде административни е суде гIолла. Нагахьа санна недрайх пайда эцар ханал хьалха соцадар законаца доацалга бакъдича, законодательствос белгал ма дарра недрайх пайда эцалга меттаоттаде деза.
Продукци екъарах болча бартаца нийса недрайх пайда эцар хилча. Недрайх пайда эцалга соцадар могаду. Цу даькъе ханал хьалха а, белгалбаьча бартаца дийца ма хиллара.
Недрайх пайда эцар, цу даькъе ханал хьалха соцадича, недрайх пайда эцачо соцаду недрай даькъах пайда эцалга, недрайх пайда эцара лицензеца белгал ма дарра, недрайх пайда эцарца бувзам бола лоаман выработкаш, скважинаш а кхыйола гIишлош а дIаяхара а (е) консерваци яра декхараш ца лаьрхIача. Цу моттиге пайда эца дIаденнача недрай паччахьалкхен реестра а тIа недрайх пайда эцарах йолча лицензеш тIа а йоазув ду недрайх пайда эцара аргIа йолча лицензех недрайх пайда эцара бокъо соцаярах, Российски Федераце «Недрайх долча» Закона 28 статьяйца отта ма дарра.«;

11) тIатохар де ер чулоацам болча 141 статьяца:
«Статья 141. Недрайх пайда эцара бокъо ханна соцаяр а недрайх пайда эцара бокъонна доазув тохар а

1. Недрайх пайда эцара бокъо ханна соцаяр а недрайх пайда эцара бокъонна доазув тохар а могаду, ГIалгIай Республика недрайх пайда эцара уполномоченни йолча, кхоачашдара Iаьдала органо, Российски Федераце «Недрайх долча» Закона 201 а 202 а статьяшца отта ма дарра йолча моттигашка.
2. Нагахьа санна недрайх пайда эцар соцама раьза ца хилча, цун бокъо из дош административни е судебни боараме лодкъаде.
Продукци екъарах болча бартаца нийса недрайх пайда эцар хилча, недрайх пайда эцалга ханна соцадар а пайда эцара доазув тохар а могаду. белгалбаьча бартаца дийцаи оттаяьча аргIанцеи нийса.»;

12) 15 статья укх редакце дIаязъе:
«Статья 15. Лицензионни материалаш кепе ерзаяр

Моттигерча лоарахIам болча недрай доакъоех пайда эцар кепе доаладара, паччахьалкхен регистраци яра а лицензи дIалара а аргIа, лицензе юкъе хувцамаш дара аргIа дIаоттаю ГIалгIай Республика Правительствос, федеральни законодательстваца нийса.»;

13) 16 а 17 а статьяш шоай низ дIабаьнна лархIа;
14) 25 статья укх редакце дIаязъе:
«Статья 25. Недрайх пайда эцарах цкъа луш дола маьхаш

Недрайх пайда эцарах цкъа луш дола маьхаш дIаоттаду, Российски Федераце «Недрайх долча» Закона 40 статьяйца нийса.».

Статья 2
Ер Закон низаца чIоагIденна болх бе долалу ер официально кепатехача дийнахьа денз.

ГIалгIай Республика Мехкдаь декхараш кхоачашдер Сластенин В. В.

г. Магас
2023 шера «3» ди тушоли бетта
№ 23-рз