Skip to main content

Дезалцара нийсхо

ЦIенъюкъера моттиг лораярах бола бехктокхам

Вахара хьалаш хувцаденнадале а, вайна юкъе дукха нийслу ший дезала юкъе нийсхонна меттел, цкъаза къизал гойташ йола моттигаш.

Ховш ма хиллара, да а нана а ший дезал цхьатарра безаш, лоархIаш; царна дезаш дола гIулакх деш хила беза. Бакъда, царех цхьабараш къестабеш, цаI бочаваьккхе, юхебисача дезалхошта хьалхашка хьалхеставеш, хилча харцахьа да. Цул совгIа, бусалба динга диллача а, дийшача наха хьаяхачох, вIалла де йиш йолаш хIама дац из.

Дезал Дала даьна а нанна а денна доккхагIдола совгIат да. Дукха нах ба, ший доалахьа мел дар дIа а денна, цхьа дезалхо мукъагIа шоай хург, доккхача рузкъан дай боацаш баха кийча болаш. Укхаза цхьа лоацо дувцар дагадохийта ловра сона.

Тхо Буро тIара деха Iодаьхка ха яр из. Халонаш дукха нийсъенна, дукха наьха фусамаш хийца, юххера а Iаьдало вагончик а енна, цу чу Iеш дар тхо. Бакъда даим дег чу дар, тхоаш кастлуш цIагIорг ма дий, аьнна.

Ха дIайодаш яр, шера тIехьа шу додаш, мишта даьккхар ца ховш, массехк шу а даьккхар оаха, цу вагончика чу дахаш. Вахар хала дале а, каст-кастта Далла хоастам бора оаха, тхоаех саг цакъастарах. Дерригаш а цхьан тхов кIалха ма дий тхо, аьле, хIаране ше-ший са тедора. Иштта йодача хана, мишта йоагIа ца ховш, сиха ена хьаэттар мархий ха а. Еза ха ма йий, аьнна, дIатохалора, башха саг чуваккха фусам еце а.

Мархаш доастача дийнахьа, массаза санна гаргара нах ма боагIий. Тхона дукха везаш, укхаза Наьсаре вахаш цхьа гаргара саг вар тха. Из вера марха къоабаладувца. ТIехье яцар цун, бакъда цунгара дIа мел ийккхар-м дар. Дикача балха тIа вар из а цун цIен-нана а, боккха боахам бар, толашагIа йола машенаш яр, хувцаш лелаеш.

Хьал долаш саг вар из. Ахкан замагIа дар из. Отара кIалха истол а оттадаь, чаь пела молаш, цхьацца дувцаш дагIар тхо. Аслана доладир, бехача наьха хьалах лаьца къамаьл. ХIетта мара, кIеззига аттача даьнна, тхо а Iохайшадацар цу хана. Дешо дош доаккхаш санна, нийсделар тха къамаьл. Даь даьннар а, хIанзчул тIехьагIа де дезар а дувцаш, хьалхашка латта халонаш дагаръе со эттача, Аслана сайга аьнначун хIанз а уйла е езаш хул со. Из ше дукхача дезале хьалкхийна вар. Итт дезалхо вар уж. Пхи вошеи пхи йишеи. Бакъда ший сих хьадаьнна хIама дацар.

«Фусамах еха лелаш, халонаш я сога, ма яхий Iа, са мел дола рузкъа шун а долаш, шун дезалхоех цаI мукъагIа са валара-кх», — аьлар цо. Доккха маIан долаш, дешаш дар уж. ЦIа даьсса хилча, цу чура таронаш хьанна еза, йоахар цун дего. Цу тайпара уйлаш чуессар сона а.

Дезал боацараша иштта бу цар хам. Бакъда цхьабола дай-ноаной ба, вIалла шоай дезалга дIа ца хьожаш. Дала шоашта могаш-маьрша хьабеннача дезала хам ца беш. Уж, теркал ца беш, тайсса бита лелаш. Вайна дукха хезад дин дийшача наха оалаш: рузкъеи дезали Даьла совгIаташ да, уж укх дунен хозне я. Из да а да иштта.

Укх дунен чу воай дезалашца дIаIехалуш, царца сакъердалуш хьадоагIа вай. Цудухьа Дала, цар хам баь хиларга хьежжа, вайга хоаттаргболаш ба уж. Да а нана а цу дезалах жоп дала дезаш да.

Дезалхочоа даь, наьна йIовхал эш массаза а. Мел воккха мара из цахиларах, даим ший даь коа юхачугIерт уж. Берашта шоай дег чура йIовхал дIаяла декхарийла да да-нана.

Бакъда из дац дезал да-нана лоархIаш хила безац яхилга. Дезал а хила беза даь-наьна юхь йолаш, уж лоархIаш. Уж раьза боаца никъ лелабар могадаьдац дин оагIорахьа. Из даим дин дийшача наха хьадувцаш а латт. Иштта чIоагIа даим лорае езаш юкъамоттиг я из. Уж, сийде дезаш, лакха лоаттабе безаш, хул.

Нагахьа санна дезал кхебеча хана, уж зIамига болаш, дас е нанас царна къизал бIаргаяйтаяле, дезал боккха хилча, къизал даьга е наьнага юхайоагIаргья. Цудухьа дезалца массанеца нийсхо еш хила веза, царна доагIаш дола напагIа цхьатарра дIа-юха хьожаде деза, цар терко е еза цахаддаш. Вай кхоане — из я вай воашта Iалашъю ганз. Эггара хьалха кхоачашде деза декхар да, ший дезалца къахетаме хилар. Вай, уж зIамига болаш, царна дIагойташ бола къахетам, кхоана шоаш хьалкхийча, цар вайца лелабергба.

Тахан латташ дола хьал дикка хувцаденнад. Дезал ладувгIаш хилац дас-нанас яхачунга. Берригаш беце а, цу тайпара кагирхой а ба вайна юкъе. Хьаштдале кхувш боагIа мехкарий а харцбаьнна моттиг вайна хозаш я. Из да, тхьовра денз царна е езаш йола терко юкъахйита хилар. Оалаш да-кх вай, тIаьда боллаш хьовзабе саьрг, аьле. Цу тайпара тиллийта ха я из юхайоагIаргйоацар, даьра, сога ладувгIаш-м вац из, аьле. Дикадар хьалхадоаккхаш, бала беза дезала дIалуш бола хьехам, да-нана царца къахетаме, кIаьда хилча, уж а шоай аргIагIа дикагIча оамал тIа бала мегар. Къизало дика даь моттиг яц. Даьла вайца къахетаме хилча, адамаш а хила дезаций иштта шоайла къахетаме а нийсхон тIехьа а, дика гIулакхаш шоашкара деш, нийсача наькъ тIа долаш а.