Мехка хьашташ кхоачашдеш
Атиганаькъан Бек-ханах лаьца
Хамхошха болча Атиганаькъан тайпан цӀи язъеш дукха нах хиннабеце а, вайна бовзаш ба из лелаяь а лелаеш а бола нах. Дезала да хинна Сосе Муса Сийлахь-боккхача Даьхен тӀема доакъашхо хиннав. Цуни Хьоашаланаькъан Лейлайи ялхайтта дезалхочоа юкъера цхьабараш тайп-тайпарча ханашка вай республике гӀулакхаш тӀа хиннаб. Царех цаӀ вар Мусай Бек-хан. Из ваь хиннав 1972-ча шера Наьсаре.
Вай Сибрера цӀадаьхкача хана денз (1957), цӀермашина станце болх беш хиннача дезала дас ший берех цхьадараш цӀермашиннаькъахошта хьайийллача интернате деша дӀателаш хиннад. Цига деша ваьгӀав вай вувцаш вола Бек-хан а. Цигара ше ваьлча, цо лоархӀ Наьсарен кхален Буро чура (Дошлакъий-Юрт) юртбоахама техникум яккха. Цу хана дукхагӀа цига кийчбеш хиннараш бар зоотехникаши хьайбай лораши. Дийша ваьлча, из эскаре амал де вода. Дукха бац аьнна хет сона вай къаман юкъе форда эскарца гӀулакх деш хинна кагий нах. Цига амал дераш къаьстта низ, хьинар, денал долаш; тӀема лакхара кийчо яь хул. Бек-хан гӀулакх деш хиннав ГӀибухен флоте. Цо цига даьккхараш да ши шу ах шу.
ДӀахо из деша вохийт балха гӀулакх (?) Ӏомаде, ялх бетта йолча курсашка. Бакъда дешара шераш цу тӀа чакхдалац. ФСБ болх бешше, цо чакхйоаккх Москвера экономически дешашца ювзаенна йола академи. Цул тӀехьагӀа, къахьег Тыва оалаш болча мехка. Цигара цӀавеча, из болх беш хул вай республикерча кхарамзлен болхлой мугӀаре волаш. Юххера а, полковник Атиганаькъан Бек-хан болх беш хул, ГӀалгӀайчен Кхерамзлен Совета кулгалхочун дарже. Бакъда кхело вахара къоастаяь хинна ха йӀаьха хилац цун. МагӀалбикера боагӀача новкъа, машинаца яьча аваре хиннача човнах кхалх денал дола вай мехкахо.
Бек-хана цу хана Бузуртанаькъан Миланас даь кхо йиӀиги ши кӀаьнки дар. Мухьмади Ӏаддали яха цун ши воӀ укх шера «Интеллект» яхача ишколе 11 класс яьккха баьннаб. ХӀаьта йиӀигех цаӀ МагӀалбике, вож шиъ Наьсаре бах. Даьхенна гӀулакх деча даькъе вай кагирхошта масал эца мегаргдолаш хиннаб Атиганаькъан Мусай Бек-хана хьабена вахара никъ.
