Цун шераш — цун рузкъа
ГӀоандалой Азай 80 шу дизарга
Тамаш я ишколе болх беча, Шолжа-ГӀалий тӀарча, цул тӀехьагӀа Магасерча университете деша баьгӀарашта юкъе ГӀоандалой Аза ца йовзаш саг хуле. Вай къам Сибрера цӀаденачул тӀехьагӀа 1960 шера Нохч-ГӀалгӀай паччахьалкхен хьехархой институте деша отт из, из яьккхача денз, Шолжа-ГӀалий тӀарча университете болх бу цо республика йоххалца, дӀахо ГӀалгӀайче къахьег, филологически факультета хьехархо йолаш. Аза яь хиннай 1943 шера Дзараханаькъан Бекмарзий Закречуни Лаьнанаькъан Байтмала Залотханеи дезале. Уж цу заман чухьа баьхаб Пригородни района гӀалгӀай къаьнарча юрта.
БӀаьш хьехархой кхебаьб цо, цу хана денз. Духхьал Ӏилма Ӏомадаь ца Ӏеш, царна хоза гулакх, къаман эздел Ӏомадеш хьаенай из. Укх шера 80 шу дуз Закречун Азай.
Цхьаволча сага дукха хета тарлой а, дукха ха яц из. Хьехархочо хьабена никъ зийча, цунна карагӀдаьннараш дайзача, из вӀалла бӀаьха никъ бац. Духхьал хьехархой кхебаь, кийчбаь ца Ӏеш, цо дукха Ӏилман балхаш даьд. 2010-ча шера Шолжа-ГӀалий тӀарча университете ладийгӀар цун Ӏилман балхага.
«ГӀалгӀай метта цхьалхача предложене синтаксиса лоархӀаме дешаш» яхаш яр цун тема. Цунга ладувгӀаш хиннача наха Закречун Азайна филологически Ӏилмай кандидат яха цӀи яла могаю. ХӀаьта 2012 шера из монографи кепа теха арайоал къаьсттача книжкаца.
Цул хьалха а тӀехьа а чӀоаггӀа эшаш дола дукха Ӏилман балхаш даьд ГӀоандалой Азас. Масала, 1987 шера арадоал «ГӀалгӀай мотт» цӀи йола цун педучилищешта лаьрхӀа книжка.
Ала деза, дуккхача шерашка, цох пайда а эцаш, дешаш хиннаб университета студенташ а. 2008 шера Россе дешара федеральни агентствос арабаккха могабу «ГӀалгӀай метта синтаксиса упражненей гуллам».
Цунах хьехархошта, бе а дац миччахьа болх бойя а, доккха новкъостал хургда.
Синтаксисаца ювзаенна упражненеш тӀайолаш, цу тайпара книжка кхы дац вай къаман. Аз айса а диктанташ яздеш, цхьацца керда тема ювцаш 5-9-ча классашта довзийтад цу тӀара цхьадола йоазош. 2018 шера «ГӀалгӀай мотт хьехара наькъаш» яха книжка арадоаккх цо, из дар хьехархой хила лаьрхӀа болча студенташта хетадаь. Цу шера цхьаькха книжка чакхдоаккх, «ХӀанзара гӀалгӀай мотт.
Синтаксис», яхаш дар из. Из а студенташта лаьрхӀа дар. Иштта цун арадаккха кхийнад «ХӀанзара гӀалгӀай мотт.
Фонетика». Газеташ тӀа, журналаш тӀа арайийннача цун статьяй чот яь варгвац. Царех цхьаяраш метта хетаяьча конференцеша арадаьхача книжкашта юкъеяхай вайцига а, Шолжа-Галий тӀа а, Махачкале а.
