Магасе хиннача ярмарках лаьца
Кхачан Ӏалашо еш, гӀо дир
Тахан Магасерча Аланий КоанаӀарашта юхе хилар Россе президент хоржача деношта хетаяьча ярмаркех хьалхаръяр. Ерригаш а цу кхаь дийнахьа йиъ хургья уж, бе-беча республикан моттигашка. Магасера ярмарка дӀайолаелар ала мегаргда Ӏуйрийна ийс сахьат даьлча, хӀана аьлча цу ханага тӀабаьхка баьннабар цига хӀама дохка дагахьа боагӀаш бола нах, машинаш. Шахьар тӀа а гонахьарча юрташка а бахача наьха укхазара эца таро яр шу хоздерг мел дола кхача, коа тӀарча дийнаташта, мархий бутт чакхбаьлча сахь даккха мегаргдола ялат.
Ярмарке кхаь-йиъ моттиге дохкаш дар керда а гӀорадаь а дулх. Бежана дулха мах 450 сом бар, цул совгӀа, борщ еш мел эшаргйола хӀама (коартол, кабуц, моажаярг) яр укхазара эца йиш йолаш. Вай республикера тайп-тайпара юртбоахама викалаш бар шоай товар дохкаш. Дукха нах гулбенна моттигаш яр ялат, дулх, Ӏажаш бохкаш хиннараш. Вайцигарча «Йоккхача бешара» голден яхача Ӏажех 55 сом мара дехацар цхьан кийлах. Укхаза яр Наьсарерча маькх еча заводо ший кхача бохкаш йола моттиг; керда, безам тӀабодаш маькх хиларал совгӀа, наьсархоша денадар заводе хьаду мерза даараш а. Иштта укхаза дар даьтта (налха), модз, чкъаьра, тайп-тайпара гаьн тӀара сомаш, кхыдараш.
Гонахьарча республикашкара тӀаяьхка машенаш а яр Магасе мах беш. Масала, аьдагӀий мехкара енаяр эцархой безам тӀабода нахча, Краснодарера дар зӀамигача сага дохкаш хинна модз, иштта укхаза дар гӀаьбартой-балкхарой мехкара, кхычахьара даараш.
Лоацца аьлча, марха кхоабаш болча а хоржамашка дакъа лоацаш болча а наьха шу хозде дуккха хӀама дар республикан керттерча шахьаре хиннача ярмарке. Кхоана цу тайпара ярмарка хургья Шолжа кхален Илдарха-ГӀалий тӀа, ломма ши ярмарка хургья, цаӀ – МагӀалбика кхален Заьзгакъонгий-Юрта, шоллагӀъяр – ЖӀайрахьа кхале.
