Дега йӀовхал тела тептар
«Огонёк» яхача журнала 100 шу дизад
Вай мохк дунен ийслагӀа дакъа долча хана, геттара цӀихеза дукха журналаш дар эрсий меттала арадувлаш, наха къаьстта дукха дезаш хиннарех дар «УнахцӀено», «Нева», «Заманхо», «Ахархо», «Болхло», «Журналист», «Керда дуне», «Дон», иштта кхыдараш. Царна юкъе а белггала, лоархӀаме моттиг дӀалоацаш дар «Огонёк». Тамашийна хӀама да, укх шера вай къаман «Сердало» газета а дуз 100 шу, цун ханара да дувцаш дола журнал а. «Огонёк» кхелла хиннад 1923 шера, хӀаьта вайна ховш да-кх къаман газета хьалхара номер цу шера 1-ча мае араяьннилга. ЦӀераш я цар вӀаший тара, йоагача цӀерилго а лу сердал, цул совгӀа йӀовхал а лу. Уж декхараш кхоачашдеш, наьха сапаргӀатадоаккхаш, дуккха кердадар: политика, культура, литература — довзийташ хьаденад мехка гӀордаьнна тептар.
Цун оагӀонаш тӀа йоазонна кепа тоха сел атта а дацар, хӀана аьлча цун боарамга кхоачаш дика а наха дезалургдолаш а хила дезар цун оагӀонаш тӀа кепа тоха йоазув, вахарах-леларах из дале а, йоазанхой кхолламашца дувзаденна из дале а. ЗӀамигача къамий викалашта къаьстта хала хулар цунга кхача, хӀана аьлча йоккхийча 15 республиках лаьттача Советски Союзе дукха хӀама дар цу тӀа кепа тоха мегаргдолаш, цун оагӀонаш мукъа ца юташ. ХӀаьта а вай къаман цхьаццаболча викалий аьттув баьннабар наха чӀоаггӀа къердаш долча журналага гӀолла шоаш дӀабовзийта. Уж дуккха а хила тарлу, бакъда сона дагадоагӀаш, цун оагӀонаш тӀа шозза мара гӀалгӀай къам довзийташ йоазош хиннадацар. Из дар 80-ча шерашка. Поэт Вешкаранаькъан Мухьмад Москве хиннача къонача йоазанхой ХVӀӀӀ-ча кхетаче (цхьачар съезд а оалар цох) дакъа лаца вахавар. Цига вайзавар цунна эрсий поэт Чуев Феликс. Хетаргахьа, цун семинаре кхаьчавар Мухьмад, кхетаче йолча деношка. Цигара цӀавена дукха ха ялале, Чуевс таржам даь гӀалгӀай поэта байташ араяьлар «Огонёк» яхача журнала тӀа. Из, сога хаьттача, къонача поэта боккха толам бар.
Цу журнала вийца шоллагӀа гӀалгӀа вар Гуцаранаькъан Саварбика Микаил. 2021 шера тов бетта араяьннача «Огонёк» журнала ялх оагӀон тӀа яр Бухаркова Ольгас цунгара ийца интервью. Цул совгӀа, тептара мужалта тӀа лаьттар а вай мехкахочун сурт дар. Журналага гӀолла кхы дикагӀа дӀавайзар Саварбика Микаил, хӀана аьлча, духхьал из ше вийца ца Ӏеш, цун даь-да, да, дезал, бизнесмена леладу балха гӀулакх дийцадар цу тӀа. Из журнал аз леладу 22 шу даьннад.
Цхьаькха цхьа моттиг йицлуц сона, цу журналаца ювзаенна. Шолжа-ГӀалий тӀа вахача хана, В. Ленина урами Пионерскибари вӀашагӀкхетача саьн тӀа яр газеташи журналаши дохка киоск. ХӀара Ӏуйрийна балха водаш, цу чу керда фуд хьеже мара водацар со. Киоска чу каст-каста хулар «Огонёк» яхача журнала юхедуллар (приложени), цун а яр журналаяр санна цӀи. ТӀаьръюкъ миссел мара доацача цу тӀа каст-каста кепа еттар вай боккхача мехкарча дикагӀболча йоазанхой кхолламашта: байташта, дувцарашта, и. кх. дӀ. Тетрадь мо диткъача цун хӀара номер эца хьожар со, тӀакхача вӀаштӀехьадаьлча. Са книжкашта юкъе латтар уж, дукха Ӏайнадар уж цу тархен тӀа. Цхьан дийнахьа со волча хьоашалгӀа баьхкача поэташта юкъе вар Вешкаранаькъан Мухьмад. Са книжкашка хьежаш лаьтта, аьлар цо:
— Сали, аз аьнна цхьа хӀама лургдий Ӏа сона?
— Лургда, вӀалла дала йиш йолаш дале-м? — жоп делар аз.
— «Огонёк» журнала юхедуллар да сона, — аьлар Мухьмада.
— Из хала де дезаш хӀама дац, дӀахьо, — аьлар аз.
Духхьал цхьан Мухьмада дезаденна а ца Ӏеш, дуккхача наха хоза хеташ, цар дешаш дар журнала юхедуллар.
Журнала хьабенар бӀаьха никъ ба, 100 шу яхар бегаш бац. Цун журналистий аьттув балар лов, наха хоза хетаргдола йоазош кхолла.
