Массадолча къаман юкъара саг
Ожегова 125 шу дизарга
Цкъа телевизор чу къамаьл деш, Россе паччахь волча Путина аьлар, ше лакец, селе, нохчо, гӏалгӏа, эрсе, татре, жугте, мордвин, хӏире ва, аьнна. Цох тарра, Россе мел дахача а, цул арахьарча а эрсий мотт мел безача, мел ховча наьха юкъара саг ва аьнна хет сона Ожегов Сергей Иванович. Цхьан книжках латта эггара чӏоагӏагӏа наха къердаш дола «Эрсий метта дошлорг» оттадаьча сага укх деношка 125 шу дуз. Сергей Иванович ваь хиннав 1900 шера тов бетта 22 дийнахьа (къаьнарча тайпара лаьрхӏача 9 дийнахьа) Тверской губерне Каменни (хӏанз Кувшиново) яхача юрта. Цун нана фабрикерча дарбанче керда малхадоала бераш хьалъийдеш йола болхло (акушерка) хиннай, хӏаьта да Кувшинов тайпан цӏи язъеча наьха каьхат хьадеча фабрике инженер хиннав.
Ший шерра довзаш дола «Эрсий метта дошлорг» профессора Ушакова редацеца цо арадаьккха хиннад эггара хьалха 1949 шера. Цу хана денз, шергара шерга наха дукхагӏа дешаш, ӏомадеш, 80 эзар дош чулоацаш дола цхьан книжках латта дикагӏчарех дола дошлорг да из. Дувца дошлорг арадаьннад 28, ялхазза Сергей Ивановича цхьанне тайпан цӏи тӏайолаш, дӏахо (1992 шера денз) Шведова Наталья Юльевнас дакъа лоацаш.
Ожегова дошлорг ца довзаш цхьа къам хургдац, вай мехка а цул арахьа а, нагахьа санна эрсий меттаца безам а чам а болаш из дале, цу мехка ишколе е лакхара дешар дешача моттиге эрсий мотт ӏомабой. Айса из мишта дийшар дувца безам ба са лоацца. Юххе сома тетрадаш, блокнот ӏо а дилла, дийшар аз дувцаш дола дошлорг, хӏара сайна хӏанзалца ца хайна дош хьаяздеш. Вешта аьлча, конспект оттайир аз дерригача дошлорга. Ши сома тетради блокноти хьалдизар аз хьаяздаьча дешаша. Сона из дешшалца хацар фу оал салташа хий леладеча фляжках, цу дошлорга тӏара ӏомадир аз манерка яха дош. Иштта цу дошлорга тӏара кхыдола (импичмент, квинта, мелюзга, паж, паинька) яха дешаш а ӏомадир.
Мотт даим цхьан метте латтац, из хувцалу, эргабоал, кхыметтел дошлоргаш тӏа хувцамаш а тоадераш а де дезаш хул хана йӏоахалца. Цудухьа ше валалехь, цо зарба еттача моттигашка яздаь хиннад, дошлорг даим цхьан тайпара арадувла йиш яц, цу тӏа тоадараш а хувцамаш а де деза, аьнна, амма Сергей Иванович цул тӏехьагӏа дукха ваьхавац. Из велча цо бе лерхӏаш хинна болх баьб Шведова Наталья Юльевнас. Цу хана денз, цох оал Ожеговеи Шведовайи дошлорг. Къаьстта а дика хет цу дошлорга тӏа гӏалгӏай яха дош доашхаш ши моттиг хилар.
Ожегова дошлорга хьожаяь хиннай А.С. Пушкина преми. Кхелхав Ожегов 1964 шера.
