ТIема аренашка лийнача шоай гаргарча наьха сурташ бе доахкаш, керттера ураме гIолла доладелар адам. БIарахьежача моллагIчун дог чIахка йиш йолаш, доккха вIашагIкхетар дар из. Нах баьхкабар шоай берашца, боккхийчарца. ТIема котало вайга малагIча маьхаца кхаьчай шоаш кхетадеш болга хьахьекхар, цу дийнахьа, мехкахоша. Вай къаман наха дика довз — денал, майрал, сий яхача дешай маIан.

Ветераний тIехьений тIехьенах хьабаьннараш болхар лакха айдаь сурташ долаш. Цхьан мугIарах гIа боаккхаш, болабелар вай мехкара афганцаш. Къонача, дукха ха йоацаш тIема юкъе вахар хаьдача турпалхой портреташ гуш, бIаргех хиш лешар наьха. Массарашта хьалха ваьнна, студенташта, берашта, дешархошта юкъе ваьнна ураме гIолла волавелар вай Мехкда Келматанаькъан Махьмуд-Iаьла. ДогIашта тIехьа этта хоза, сийрда ди хилар цох. Подполковник ФСБ волаш, деналца цIихеза хиннача ший веший, Россе турпалхочун Келматанаькъан Iалихана сурт бе доаллаш волавелар Мехкда. ХIара цIен наха бовза беза къаман турпалхой.

Вай моастагIех лорадеш лаьттача наьха цIераш цIаккха а йицъяла йиш яц аьнна, хьалхадаьккхар цо гулбеннарашта. «Келматанаькъан Iалихан ше болх беча юкъа эггара халагIа, кхерамегIа йолча моттигашка дIа-хьа ухаш чакхваьлар. Къилбаседа- Кавказе хинна цун тIеххьара командировка халагIчарех хилар. Терроризма духьале лелаеча кхуврча доакъашхо, ФСБ подполковник волаш ший декхараш дизза коачашдеш хьавенача Iалихана машена, «Кавказ» яхача федеральни трасса доазон тIа моастагIаша герз дийттар. 15 пхо кхийтта вахар хаьдар цун. ТIехьагIа машена чура 130 пхо корабир Iаьдала болхлошта. 2007 шера лайчилла бетта 4-ча дийнахьа турпалал, майрал хьокхаш, шийна тIадехка декхараш дизза кхоачашдеш, къамах дог лазаш волаш вахар хаьдача Келматанаькъан Макшарипа воIа Iалихана Российски Федерци турпал яха сийлен цIи ялар». Коталон ди дездеча дийнахьа Магасера гIала георгиевски лентаца кийчъяьяр, хIаьта, бухье егIар Коталон цIе байракх.

Алани доазон тIа хоза кийчам баьбар, ЦIеча Майдана тIара парадага хьажа йиш хургйолаш наьха. Доккха баркал хьаьшашта, бахархошта оалаш хоза къамаьл дир вай Мехкдас. Къаман вахаре цIаккха а бицлургбоацача турпалхой цIераш яьхар цо. Исторе яха еза, де доацаш байнача, вайна маьрша вахар даккха гIерташ лаьттача турпалхой цIераш.

«77- шу хьалха фашист вохаве, из ший низах кагве, 21 эзар гIалгIа вахав. Царна юкъера массехк эзар саг тIема аренашка веннав. Уж нах вай массане кхоачара ба! Вай моаршо я цар лораяьр. Цар тIема истори дахаргда тIехьений дегашка. Вай къаман нах майрал, денал хьокхаш шоай декхараш токхаш ба тахан а. 1945 шера ена Коталон бIаьсти вай массане дегашка эггара лоархIамегIа я. Доккхача баркалца даькъала бувца лов из ди гарга доаладеш шоай синош ца кходеш, кхерам яха дош ца довзаш, къахьегаш лаьттараш», — белгалдир Мехкдас.

Дуккхача наха, дукха хIама дагадохийташ ди дар из. Коталон денца дог ловзаш бар берригаш. Кхы ма доагIалда уж тайпара унзара денош цхьаккха къаманга!