МагIалбика дIаьхий дола истори дагалоацаш дIахьоргда гулбалар. Историкаша хьадувцаш вайна массанена ховш да, 1942 шера фашист вохавара тIехьа МагIалбико мелла доккха дакъа лаьцад. Шолжа-гIалий тIареи, Бакинскии мехкдаьтта тIакхача гIийрта моастагI кагвеш духьала латтарах, исторе йоккха цIи Iойижар МагIалбика.

Шоай эггара дикагIа лоархIаш йола «Викинг» яха дивизи хьачуйоалаяь духьале йохае гIерташ лира тIом лоаттабир моастагIчо. 1942 шера, моажал бетта, 28-ча дийнахьа, 52-гIа танкови бригада юкъе йолаш, Курске лаьтта тIом дIабаьлча шоллагIа, эггара доккхагIа дола латар хилар бирсвенна чугIийртача фашистаца.

Диззача 10 дийнахьа лаьтта из тIом, котало вайга йолаш лаьгIбелар. МагIалбике лаьттача тIема юкъе, 120 эзар салтечуни офицерийи вахар хаьдар.

МагIалбик хьаяккха лаьрхIа оттаяь «Эдельвейс» яха операци, йохайир 9-ча, 37-ча, 44-ча, 58-ча армен юкъе хиннача бIухоша. Цар яьча духьаленах, Сталинграде ший арми дехьа яккха йиш йоацаш, бIубенна вIашагIделлар, деха дIадаха висар фашист.