Общенациональная газета
Республики Ингушетия

«Лаьттан юкъ-моттигаш дIа-хьа нийсъярах долча» ГIалгIай Республика Закона хувцамаш юкъедахьара хьакъехьа

ТIаийцад

ГIалгIай Республика

Халкъа Гуллама 2024 шера кIимарса бетта 4 ди

Статья 1 

«Лаьттан юкъ-моттигаш дIа-хьа нийсъярах долча» 2007 шера оагIой бетта 14 дийнахьарча №50-РЗ йолча ГIалгIай Республика Закона (газет «Сердало», 2007 шера оагIой бетта 22 ди; 2009 шера оагIой бетта 15 ди; газет «ГIалгIайче», 2010 шера аьтинга бетта 17 ди; газет «Сердало», 2011 шера наджгоанцхой бетта 15 ди; газет «ГIалгIайче», 2011 шера ардара бетта 6 ди; 2013 шера лайчилла бетта 7 ди; 2014 шера лайчилла бетта 8 ди; Официальни бокъон хоама интернет-портал (www.pravo.gov.ru), 2015 шера аьтинга бетта 1 ди; 2016 шера маьтсела бетта 6 ди, аьтинга бетта 2 ди; газет «ГIалгIайче», 2016 шера лайчилла бетта 29 ди; интернет-газет «ГIалгIайче» (www.gazetaingush.ru), 2018 шера оагIой бетта 29 ди; 2019 шера лайчилла бетта 5 ди; Официальни бокъон хоама интернет-портал  (www.pravo.gov.ru), 2020 шера бекарга бетта 3 ди; 2022 шера кIимарса бетта 15 ди; интернет-газет «ГIалгIайче» (www.gazetaingush.ru), 2023 шера бекарга бетта 7 ди)   юкъехьо Iобелгалдаь хувцамаш:

1) 3 статьяй 2 дакъа Iобелгалъяьча редакце дIаязде:

«2. Лаьттан дакъа, доалахьен бокъо йола кечал санна а, укх Законо белгалъяь лаьттан бокъонаш йола, дIа-хьа хьош йоаца кечал санна а, ший куц лаьттан тIера цхьа дакъа долаш да, ший белгалонаш а йолаш, цун индивидуально къаьстта кечал йолга белгалде аьттув а луш. Федеральни законо оттаяьча моттигашка а аргIанца а могаду искусственно лаьттан доакъош хьаде.»;

2) 4 статьяй 2 дакъа Iобелгалъяьча редакце дIаязде:

«2. Укх статьяй 1 даькъе белгалдаь лаьтташ пайда эцаш леладу царна оттабаьча пайда эцара целевой боарамашца нийса. Лаьттани лаьттан доакъои хьакъехьа могаду бокъон оттам бар федеральни законашца нийса,  уж цхьан е кхыча категорейх долча лаьттаех хиларга а пайда эца мукъа баларга а хьежжа.

Лаьттан даькъа хьакъехьа федеральни законаца нийса могаду керттера, условно могадаь е пайда эцара могадаь цаI е массехк куц оттадар. МоллагIа а доазонашта градостроительни зонированеца белгалдаь цаI е массехк керттера, условно е гIонна пайда эцара хьахорж лаьттан даькъа бокъонаш йолчо Российски Федераце Лаьттан кодексаца а  градостроительни къахьегамах долча законодательстваца а нийса. Лаьттан даькъа бокъонаш  йолчо федеральни законо белгал ма дарра, могаду пайда эцара бокъонца условно пайда эцара мукъа хьаэца.

Пайда эца мукъа беннача лаьттан даькъах пайда эцара керттера е условни тайпа, цу тайпа долча лаьттан даькъа хьакъехьа хьахержа лоархI аргIа йолча пайда эцара мукъа баларах дола сведенеш ЦаI йолча дIа-хьа хьош доацача рузкъан паччахьалкхен реестре чудихьача дийнахьа денз. ЦаI йолча, дIа-хьа хьош доацача рузкъан паччахьалкхен реестре лаьттан даькъах гIонна пайда эцара мукъа бенна хилар эшаш дац.

Лаьттан доакъоех пайда эца мукъабалара тайпаш белгалду лаьттан юкъ-моттигаш боарама-бокъон дIа-хьа нийсъяр а паччахьалкхен политика лелаяр а кхоачашдеча кхоачашдара Iаьдала федеральни органо дIачIоагIъяьча классификатораца.»;

3) 5 статье:

а)  1 даькъа хьалхара абзац Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:

«1. Лаьтташ цхьан категорера кхыча категоре дахар кхоачашду хьакъехьа:»;

б) 2 даькъа 3 пункт Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:

«3) дIа-хьа хьош доацача рузкъан паччахьалкхен кадастре;»;

в) 3 даькъа тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча абзацаца:

«Цхьан категорера вокха категоре лаьтташ дахарах долча ходатайства чулоацам цунах дIатехача документашца цхьана  юртбоахама декхарашта лаьттай хьакъехьа, Российски Федераце доалахьа дола лаьтташ ца лаьрхIача дIаоттабу ГIалгIай Республика Правительствос.»;

г) тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча 31 даькъаца:

«31. Цхьан категорера вокха категоре лаьтташ дахарах а (е) мукъа бенна пайда эцара керттера е гIонна дола тайпаш хувцар, пайда эца мукъа беннача лаьттан даькъах пайда эцара условни мукъа баларца, лаьттан доакъой бокъоярий, лаьттах пайда эцарий, лаьтта доалахьа дарий а лаьттан доакъой арендаторий а, шоай хьакъехьа пайда болаш сервитут, публични сервитут оттаяьча наха, иштта Российски Федераце Лаьттан кодексаца оттаяьча лардий боарамашца лаьттаех е лаьттан доакъоех пайда эцарий бокъонаш дIаяхар хилац.»;

д) 4 а 41 а доакъой низ дIабаьнна лархIа;

4) 6 статье:

а) 2 даькъа 2 пункт ший низ дIабаьнна лархIа;

б) 3 даькъе: 

8 пункт ший низ дIабаьнна лархIа;

тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча 91 пунктаца:

«91) дIаоттабу лаьтташ цхьан категорера вокха категоре дахарах долча ходатайства чулоацам цунах дIатехача документашца цхьана юртбоахама декхарашта долча лаьттай хьакъехьа Российски Федераце доалахьа дола лаьтташ ца лаьрхIача;»;

5) 8 статье дешашта «цу даькъе эшача» тIехьа тIатохар де дешашца «лаьттай йийхьал тоаяра, цу даькъе эшача», дешаш «лаьтташ тIара лаьттан тIоаш» хувца дешаца «лаьтташ», дешаш «лаьтташ тоадарах» дIадаха;

6) 9 статье:

а) 2 даькъе 3 пункте деша «лораяр» тIехьа тIатохар де дешашца «агрохьунмелиоративни насажденей лораяра»;

б) 4 даькъе дешашта «недрайх пайда эцарца бувзам бола балхаш» хувца дешашца «недрайх пайда эцар кхоачашдар»;

7) 12 статьяйна  тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча 4 пунктаца:

«4) шоаш федеральни доалахьенцара бекхамза ГIалгIай Республика дIаденна.»;

8) 13 статье:

а) 1 даькъа тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча 4 пунктаца:

«4) шоаш федеральни доалахьенцара бекхамза муниципальни доалахьа дIаденна.»;

б) тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча 11 даькъаца:

«11. Лаьттан дакъа доалахьа долчо цу доалахьенах ше воалаш духьале йича, из доалахьа хилара паччахьалкхен регистраци яь доалахьен бокъо соцаяьча дийнахьа денз хьахул муниципальни, городской округа е юрта поселене доалахье е нагахьа санна из тайпара лаьттан дакъа поселенешта юкъерча доазон тIа хилча, из лаьттан дакъа чудоагIача муниципальни района доалахье хьахул, нагахьа санна кхыдар кхыдолча федеральни законаша белгалдаь ца хилча.»;

в) 2 даькъе дош «паччахьалкхен» дIадаккха, деша «доалахье» тIехьа тIатохар де дешашца «ГIалгIай Республика»;

г) 3 даькъа цхьоалагIча абзаце деша «поселеней» тIехьа тIатохар де дешашца «муниципальни округий,»;

д) тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча 4 а 5 а доакъошца:

«4. ГIалгIай Республика доалахьа дола лаьттан доакъош бекхамза дIадалар могаду муниципальни доалахьа уж къаьсттача категорейх болча гражданашта а (е) гражданаша вIашагIъехкача коммерчески йоацача организацешта дIадалара декхарашта Российски Федераце Лаьттан кодексо белгалдаьча хьалашка.

5. Муниципальни  доалахьа дола лаьттан доакъош бекхамза дIадалар могаду кхыйолча муниципальни образоване доалахьа уж къаьсттача категорейх болча гражданашта а (е) гражданаша вIашагIъехкача коммерчески йоацача организацешта а дIадалара декхарашта Российски Федераце  Лаьттан кодексаца нийса.»;

9) 4 керта цIи Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:

«Корта 4. Кхычар лаьттан доакъоех доазув теха пайда эцар (сервитут, публични сервитут), лаьттан доакъош арендах дIаэцар, бекхамза лаьттан доакъоех пайда эцар»;

10) 14 а 15 а статьяш шоай низ дIабаьнна лархIа;

11) 16 статьяй 4 даькъе: 

а) 1 пункта тIатохар де дешашца «, цу тайпарча объекта духьале йоацаш тIаводалга доазув теха хилар ца лаьрхIача федеральни законаца нийса»;

б) 2 пункт Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:

«2) лаьттан даькъ тIа межевой знакаш, паччахьалкхен геодезически сетий геодезически пункташ, паччахьалкхен нивелирни сетий нивелирни пункташ, паччахьалкхен гравиметрически сетий гравиметрически пункташ, иштта лаьрххIача геодезически сетей геодезически пункташ хилча, уж вIашагIйохкар иштта царна тIадолха наькъаш а паччахьалкхен Iаьдала органаша, моттигерча шедоалдара органаша Iалашдаь хилча;»;

в) 3 пункте деша «дренажни» тIехьа тIатохар де дешашца «мелиоративни а йолча»;

12) 17 статья ший низ дIабаьнна лархIа;

13) 18 статья ший низ дIабаьнна лархIа;

14) 19 статья Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:

«Статья 19. Лаьттан доакъош дIадала викал яь паччахьалкхен Iаьдала кхоачашдара органаш а моттигера шедоаладара органаш а

Паччахьалкхен е муниципальни доалахьа дола лаьттан доакъош дIадалар кхоачашду, паччахьалкхен Iаьдала кхоачашдара органо е моттигерча шедоалдара органо шоай компетенцега боараме укх Закона 6 а 7 а статьяшца нийса.»;

15) 20, 21, 22 статьяш шоай низ дIабаьнна лархIа;

16) 23 статья Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:

«Статья 23. Индивидуальни чуваха фусам хьалъе аьнна е доалахьара гIонна бола боахам лелабе аьнна мах  боацаш лаьттан дакъа хьаэца бокъо йолча гражданий категореш

ГIалгIай Республике лаьттан доакъош гIонна бола доалахьара боахам лелабе е индивидуальни чуIе фусам хьалъе (гражданина хьахержача боараме) мах боацаш цкъа дIалу массаза а цун доазон тIа бахача Iобелгалбаьча гражданашта:

1) Сийлахьа Даьймехка тIема доакъашхошта, иштта Сийлахьа Даьймехка тIема доакъашхошта луш дола социальни тешамаши льготаши ялар законодательствас белгалдаьча гражданашта а; 

2) Чернобыльски атомни электростанце зулам хиларах радиаце Iоткъам хиннача гражданашта; 

3) катастрофаши хьешамаши хинначара арабаьхача гражданашта;

4) оттаяьча аргIанца нийса таро ледара йолаш, къе бахача а вахара хьалаш тоаде дезача а гражданашта, цар кхыдола фусам хьалъе хьаденна лаьттан дакъа ца хилар бакъдале;

5) эскаре амал дерашта «ТIема служащей статусах долча» 1998 шера маьтсела бетта 27 дийнахьарча №76-ФЗ йолча Федеральни законаца нийса;

6) ГIалгIай Республике ТIема комиссариато «Российски Федераце цхьан даькъе мобилизаци кхайкараях долча» Российски Федераце  Президента 2022 шера тов бетта 21 дийнахьарча №647 йолча Амарца эскаре амал де тIа а хьийха Российски Федераце Герзашцарча Низий тIема доакъой спискашта юкъебихьача гражданашта;

7) кхыйолча категорий гражданашта Российски Федераце законодательстваца а ГIалгIай Республика законодательстваца а нийса доалахьа мах боацаш лаьттан доакъош хьаэца бокъо  йолча.»;

17) 24 статья Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:

«Статья 24. Паччахьалкхен е муниципальни эшарашта лаьтташта резервировани яр

Паччахьалкхен е муниципальни эшарашта лаьтташта резервировани яр кхоачашду Российски Федераце Лаьттан кодекса 701 статьяйца нийса.»;

18) 25 статья Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:

«Статья 25. Лаьттах пайда эцарах мах балар

1. ГIалгIай Республике лаьттах пайда эцарах мах бала беза. Лаьттах пайда эцара мах балара куцаш да лаьттан налог (дIа-хьа хьош доацача рузкъах налог яккхар юкъедоаладалцца), арендни мах балар, иштта кхыбола Российски Федераце Лаьттан кодексо белгалбаь мах балар.

2. Лаьттан налог белгалъяреи дIаялареи аргIа дIаоттаю Российски Федераце налогехи сборехи долча законодательстваца нийса.

3. Доалахьа долча лаьттан доакъоех арендни мах балара аргIа, хьалаши хан-йовкъаши дIаоттаю лаьттан доакъош арендах дIаэцара  договорашца.

4. Налогаш тохара хьакъехьа а кхыдолча Российски Федераце  Лаьттан кодексо, федеральни законаша оттадаьча хьалашца нийса дIаоттабу лаьттан даькъа кадастрови мах. Паччахьалкхен е муниципальни доалахьа долча лаьттан даькъа арендни мах оттабеш иштта лелабе могабу, лаьттан даькъа кадастрови мах.»;

19)  26 статья Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:

«Статья 26. Лаьттан мах хоадабар

1. Лаьттан даькъа рыночни мах оттабу, мах оттабарах долча федеральни законаца нийса.

2. Лаьттан доаькъой  кадастрови мах оттабара духьа паччахьалкхен кадастрови мах хоадабу.

ГIалгIай Республика кхоачашдара Iаьдало викал яьча органо ГIалгIай Республика доазон тIа, йолча хIара муниципальни районе а городской округе а гIолла лаьттан доакъой юкъера лаьрхIа кадастрови мах дIачIоагIбу.

3. Нагахьа санна лаьттан даькъа рыночни мах оттабича, цу лаьттан даькъа кадастрови мах оттабу цун рыночни маьха боараме, паччахьалкхен   кадастрови маьхах долча Российски Федераце законодательстваца нийса.»;

20) 27 статьяй 2 дакъа Iобелгалъяьча редакце дIаязде:

«2. Юртбоахама декхарашта долча лаьттаех хьакъоастаду юртбоахама даьгIенаш, лаьтташ, боахамашка чухьнахьара наькъаша, коммуникацеша, агрохьунмелиоративни насажденеша, агрофитомелиоративни насажденеша, хин объекташа (цу даькъе хиш леладеча моттигашка хий хьалдалара гIишлошка, кара хьадаьча Iамарчий аквакультура даькъе къахьегара кара хьадаьча Iамарчаша, дIалаьцача), капитальни гIишлон объекташа, капитальни йоацача гIишлоша, юртбоахама продукци хьае, лорае, хьалхален чаккхъяхара йолча объекташа, гIишлоша федеральни законаша белгал ма дарра, стационарни йоаца йохкар-эцар лелаяра объекташ а, иштта нах чубахача цIеноша, ахархой (фермерий) боахамашка къахьегам дIабахьа белгалдаь долча, уж хьалдар, реконструкци а эксплуатаци а яр могадаь долча лаьттан доакъошка, е гражданаша сомий бешамаш шоашта лаьрхIа кхеяр белгалдаьча лаьттан доакъошка.»;

21) 28 статьяй  текст Iобелгалъяьча редакце дIаязъе: 

«1. Юртбоахама декхарашта дола лаьтташ пайда эцаш леладар могаду юртбоахама производства, агрохьунмелиоративни насажденеш, агрофитомелиоративни насажденеш, юртбоахама производстваца бувзам бола Iилма-тохкама, дешареи кхыдолчеи декхарашта, иштта аквакультура (чкъаьрий леладара) декхарашта:

1) ахархой (фермерски) боахамаша шоай къахьегам дIабахьара, шоай доалахьара гIонна бола боахам лелабеча гражданаша, хьайбаш леладара, сомий бешамаш, бешамаш шоай декхарашта лелаяра;

2) боахама товариществашца, юкъарленашца а, производственни кооперативашца, паччахьалкхен а  муниципальни унитарни предприятешца а, кхыйолча коммерчески организацешца;

3) коммерчески йоацача  организацеша, цу даькъе потребительски кооперативаша, дин организацеша;

4) казакий юкъарленаша;

5) поалхама-производственни, дешара, дешара-поалхама а, Iилман организацей а, дешара производственни подразделенеша, юртбоахама даькъе кадраш кийчбар дIахьош йолча дешара организацеша а юкъара дешара организацеша а;

2. Керда хьадеш дола юртбоахама лаьрхIа дола лаьттан доакъой кIезигах дола боарамаш дIаоттаду «Юртбоахама лаьрхIа дола лаьтташ леладарах долча» 2010 шера маьтсела бетта 29 дийнахьарча №27-РЗ йолча ГIалгIай Республика Закона 4 статьяйца лаьттан законодательствос увттадаьча дIадехарашца нийса.

Мегийташ дац искусственно хий дуллаш йолча юртбоахама даьгIенашта (е) докъадеш долча лаьтташта чудоагIача лаьттаех хилийтар а цун боарам ГIалгIай Республике искусственно хий дуллаш йолча юртбоахама даьгIенашта а (е) докъадеш долча лаьтташта чудоагIача лаьттан даькъа боарамал кIезигах хилар а.

Укх даькъо дIадехараш дIа-хьа даржац, юкъара долча лаьттан бокъо йолча даькъах (доакъойх) лаьттан дакъа къоастадаь хилча, гIонна бола доалахьара боахам лелабе е ахархой (фермерски) боахам лелабе, нагахьа санна цар керттера декхар сомий беш лелаяр, хаьса сомий беш лелаяр, зизаш кхедар, комсаш лелаяр, ги кхедар, коара оалхазараш кхедар, нокхарий леладар, товарни чкъаьрий кхедар е кхы тайпара юртбоахама продукци кхеярца, ГIалгIай Республика законаша оттадаьча лаьттан доакъой зIамагIдолча боарамел кIезигах хилча а могадеш йолча технологех.

Укх даькъо дIадехараш дIа-хьа даржац паччахьалкхен е муниципальни эшарашта вIашагIтеха лаьттан доакъош дIадахара  а (е) тIехьагIа доазон планироване документий доазонашта планировани яра а землеустроительни а документаце кIийленаш тIа цар целевой декхараш хийцача.

3. Юртбоахама лаьттаех е царна чудоагIача  лаьттан доакъоех пайда эцар, наькъаш хьадара, реконструкци яра, электропередачай линеш хьалъяра, бувзама линеш яхкара (цу даькъе линейно-кабельни), мехкдаьтта проводаш, газопроводаш а кхыйола трубопроводаш а хьаеча хан-юкъа, цу тайпара лаьттан доакъоех пайда эцар а (е) Российски Федераце  Лаьттан кодекса 3937 статьяй 1 а 6 а подпункташка белгалдаьча декхарашта лаьттаех пайда эцалга кхоачашду публични сервитута кIийлен тIа, нагахьа санна цу тайпарча лаьтташта юртбоахама декхарашта рекультиваци яра дIачIоагIъяь проект хилча, юртбоахама декхарашта долча лаьттаех кхыча категорейх долча лаьттай категоре уж ца а доахаш.

4. Юртбоахама декхарашта долча лаьттаех пайда эцар могаду, чарахьий боахама тайпай даькъе къахьегара, нагахьа санна кхыдар Российски Федераце  Лаьттан кодексо белгалдаь деце.

5. Юртбоахама декхарашта долча нах бахача юрта поселеней доазонашта, ткъаьи итт километрал гаьнах доацача лаьттаех дола лаьттан доакъоех пайда эца йиш яц, юртбоахама эшарашта а, юртбоахама производстваца а бувзам боацача декхарашта, линейни объекташ хьалъярца, царна реконструкции эксплуатации яр ца лаьрхIача, укх статьяй 3 даькъаца  нийса, укх статьяй 4 даькъаца белгалбаь къахьегам лелабарца а.»;

22) 29 статье:

 а) 2 даькъе дешаш «Iилма-тохкама организацей а  дешара-поалхама лакхехьарча профессиональни дешара подразделенеша а» хувца дешашца «Iилман организацей а лакхехьарча дешара дешара организацей дешара-поалхама подразделеней а», дешаш «(городской округа)» хувца дешашца «(муниципальни округа, городской округа)»;

б) 3 даькъе дешаш «леладерах долча законаца» хувца дешашца «Леладарах долча» законаца;

в) тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча 5 даькъаца:

«5. Юртбоахама даьгIенаш чуяхьа йиш яц, гражданаша шоашта лаьрхIа сомаш кхебеча леладара доазонашца, иштта пайда эца йиш яц сомий беша цIенош, нах чубаха цIенош, боахама гIишлош а гаражаш а сомий беша лаьттан даькъа тIа хьалъеш.»;

23) 30 статья ший низ дIабаьнна лархIа;

24) 32 статьяй 2 даькъе; 

а) тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча 11 пунктаца:

«11) дарбан-унахцIенон моттигий а курортий а;»;

б) 5 пункт Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:

«5) къаьстта маьхале лаьтташ.»;

25) 33 статье:

а) 2 даькъа тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча предложенеца: «Нах бахача пункта доазонашта чудоагIа  къаьстта лорадеча Iаламан доазоний лаьтташ, нах бахача пунктий лаьтташца лоархIаш да. Къаьстта лорадеча Iаламан доазонашта юкъедихьа кхыча категорейх дола лаьтташ а лаьттан доакъош а бехкам оттабеш да къаьстта лорадеча Iаламан доазоний Iаламан комплексаш, антропогенни воча Iоткъамах  лораяра.»;

б) 3 даькъе:

цхьоалагIча абзаце дешаш «къаьстта маьхале йола экологически системаши объекташи» хувца дешашца «ше-шегIа йола экологически системаш, Iаламан комплексаши объекташи, цига баьцовгIаш хьахулаши дийнаташ дахаши йола объекташ»;

шоллагIа абзац ший низ дIабаьнна лархIа;

3) 4 дакъа Iобелгалъяьча редакце дIаязде:

«4. Паччахьалкхен Iаламан заповедникашта, къаман паркашта, Iаламан паркаштеи Iаламан памятникаштеи антропогенни во Iоткъам хургбоацаш, царна тIаоттача лаьттан доакъош тIа, хин объекташта лала, лорадара зонаш вIашагIйохк. Цу зонай доазонашца дийхка да, ше-шегIа йолча экологически системашта,  цига баьцовгIаш хьахулаши дийнаташ дахаши йолча объекташта, Iаламан комплексашта, объекташтеи Iаламан памятникаштеи, къаьстта лорадеча Iаламан доазонаш тIа во Iоткъам бар ца хилийтара.»;

26) 34 статья Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:

«Статья 34. Дарбан-унахцIенон моттигий а курортий а лаьтташ

1. Дарбан-унахцIенон моттигий а курортий а лаьтташ белгалдаь да санаторни-курортни дарбаш дара а лорий дарбанца реабилитаци яра а Iаламан дарбан куцех пайда а эцаш.

2. Iаламан дарбан куцаш лорадара декхарашта дIаоттаю санитарни (лоаман-санитарни) лорадара округаш, цар оттамца Iаламан дарбан куцаш лорадергдолаш.

3. Шоай доазонаш Iаламан дарбан куций санитарни (лоаман-санитарни) округий доазонашца цхьана хьокхалуш хилча,  лаьттан доакъой бакъоярашкара дIадахац уж, Российски Федераце Лаьттан кодексо белгалъяь моттигаш ца лаьрхIача.»; 

27) 36 статьяй 2 даькъа тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча предложенеца: «Нагахьа санна городской доазонаш е нах бахача юрта поселене доазонаш лаьттан доакъой доазонашца цхьанакхеташ долга гучадаьнна хилча, уж вIашагIкхетараш дIадоах Российски Федераце Лаьттан кодексаца а кхыдолча федеральни законашца а нийса.»;

28) 37 статья ший низ дIабаьнна лархIа;

29) 40 статьяйна тIатохар де Iобелгалбаь чулоацам болча 5 даькъаца:

«5. Нагахьа санна лаьттан даькъа бокъонаш низагIа совцайича, укх статьяс белгалдаьча декхарашца лаьттан толхадараш деш зе дарах,  из меттаоттадара бехктокхамах мукъа витац.»;

30)  41 статья Iобелгалъяьча редакце дIаязъе:

«Статья 41. Муниципальни лаьттан тIахьожам

Муниципальни лаьттан тIахьожам дIахьу викал яьча моттигерча шедоаладара органаша, моттигерча шедоалдара представительни органо дIачIоагIъяьча положенеца нийса, Российски Федераце законодательствас дIадехарий терко а еш.».

Статья 2

Ер Закон низаца чIоагIденна болх бе долалу ер официально кепатехача дийнахьа денз, хIаьта 24 пункта «а» подпункт а 26 пункт а болх бе йолалу 2024 шера тов бетта 1 дийнахьа денз. 

ГIалгIай Республика

Мехкда                      Келаматнаькъан М.М.

г. Магас

2024 шера кIимарса бетта «15» ди №37-РЗ