Мерзача вахарах хьогаш, дуккхача дикашка кхача гIерташ баьхача наьха вахар, ишттача къизалца хадар ла ма могга хала да. Цу тайпара човнаш ерзац хана йIоахалца а! Республика бахархошка къамаьл деш хилар Мехкда Келматнаькъан Махьмуд-Iаьла. "Цу доккхача хатаро шоай фусамашкара бохабир нах, дуккхабараш байра, тахан а фу хиннад ца ховш де доацаш байнарашта юкъе дIаязбаь латташ а дукха ба. Из хинна 30 шу даьннад, бIарчча тIехье хьалъэттай цул тIехьагIа, бакъда, наьха дегашкара гIайгIа селхан ессача санна латт. Вай декхар — из ди диццадар! Иштта унзара гIулакх кхы ца даржийтара тIехьа латта деза вай дерригаш а«,- аьлар Мехкдас. Шолжа-пхьерча культура цIагIа дIадихьача вIашагIкхетаро хьахьекхар, из бала массане дегашка болга.

Гулбеннарашта юкъе бар боккхий нах, тайп-тайпарча болх-моттигашкара къахьегамхой, Шолжа-района администрацен кулгалду Дзейтнаькъан Мухьмад, цигарча казачества атаман вола Кузнецов Александр, культурах йолча министра гIонча вола Йовлой Ильяс, къаман кхоллама цIен кулгалхо вола Эсмурзанаькъан Iалаудин, иштта кхыбараш а.

ХьатIабаьхка хьаьший а бар цига дакъа лоацаш. Уж бар Карели экономики, промышленности йоаржаярах йолча министерства хьалха латта Ермолаев Олег, «Виглоевский» яхача карельски совхоза кулгалхо вола Буевич Дмитрий, Карелера ГIалгIай мехка полномочни представитель вола Матиев Махмет. «30 шу хьалха вай наха юкъе этта хало кхыдолча къамай нахага а кхаьчай. Дукха ба цу ден хало вайца екъараш. Гулбеннача боккхийча наха мовлат дийша, дуIаш дир цу хатара юкъе байнараш дагалаьца. Унзарча дено вахар хоададаьча мискашта тIера къона гаьнаш дIаегIар гулбеннараша. Массане цхьана арабаьнна, из ди дага лоацаш дIаегIача гаьнаша юкъера барт-безам хьагойт, хIара сага дег чу хозача, цIенача хIаманца ювзаенна уйлаш яха езалгах тешал ду», — аьлар тха газетага Эсмурзанаькъан Iалаудина. «1992-ча шера гуйре» яха дагалоаттама сайре дIайихьар Пседахерча культура цIагIа библиотекерча къахьегамхошца цхьана. «Вай къаман наха цIаккха а дегашкара дIадаргдоацаш ди да таханара дар! Шийна тIехьа ла ма могга йола хало йитар 1992-ча шера эттача цу гуйран деноша. Мел бахача хана шоаш вIашагIа мел техар дуташ шоай даьй лаьттара арабаьлар гIалгIай. ХIаман бехке боацаш боабаьраш, кора ца боагIаш бисараш, цIера алаца доагадаь дIадаьха наьха ковнаш — из деррига хано дицде йиш ярех дац! Из дег чу леладеш вахар дувцалга а доацаш хала да», — аьлар Пседахерча культур цIен кулгалдеча Алирой Билала.

Гулбеннараша дукха дийцар цу деношца дувзаденнараш. Бераша йийшар цу ден къизал ювцаш йола Ляпин Игоря, Дидиганаькъан Раяй, Домов Михаила, Пхьилекъонгий Iалихана, иштта кхыболча авторий байташ. Библиотека болхлоша оттабаьча книжни гойтаме хьахьокхар цу хатаро наха юкъе доаржадаь унзара во. Из ди дувцаш язъяь байташ, произведенеш, статьяш ешар гулбеннараша.

«Дерригача къаман наьха дегашка боадо тоссаш дена из ди наха дицлургдац тахан из хинна 30 даьннадале а», — аьлар тха газета интервью луш Алерой Билала. Цу дено бохабаьраш Даьлагара бехаш дуIаш дора наха. Дала къахетам баь Ялсмален хьаьший болба цига байнарех! Дала гешт долда царна! Iаьхартен меттиг даькъала хийла цар! Харцо цIаккха а цIенълургьяц! Харцача наькъаца, тийшача белхаца наха Iоткъам баьр Даьлагара бекхам, кхел йоацаш а дусаргдац!