Цу тайпара саг го а цунца къамаьл де а ираз хиннад са. Аз ювцар я мехка керттера медйиша лоархӀаш хинна Друнина Юлия Владимировна. Шиъ цӀай да цун укх бетта: Коталон дии медйижарий дии. Новкъа да тахан из йоацаш хилар, Юлия Владимировна дунен чура дӀаяхай 1991 шера.

Из яь хиннай 1924 шера маьтсела бетта 10-ча дийнахьа Москве. Столицера № 131 йола ишкол яьккха хиннай цо. Ший 16 шу даьннача хана, дӀаязъенна хиннай Россе цӀеча жӀарга цхьанкхетаре, болх баьб госпитале санитарка йолаш. Медйижарий курсаш а яьха, тӀем тӀа йода из. ГӀашлой бӀуна увттаеча мино боабу цун цхьабола новкъостий, из ше лозаю. ДӀахо цо дакъа лаьцад 2-ча Белорусски, 3-ча Прибалтийски тӀемашка.

1943-ча шера цунна дикка чов я а хиннай.

Мишта яйзаяр сона Юлия Владимировна? Пятигорске дездеш дар 15-гӀа юбилейни Лермонтов Михаил Юрьевича поэзе цӀай. Цига хьийхабар берригача мехкара нах. Нохч-ГӀалгӀай Республикера цхьа нохчои цхьа гӀалгӀаи вахар цига. Нохчо — АхматовгӀар Раиса яр, гӀалгӀа со вар. Массехк дийнхьа хиннача цу цӀайна юкъе дакъа лаца енаяр Москвера Друнина Юлия. Цу хана из дика йовзар, тӀема медйиша санна яйза ца Ӏеш, гӀоръяьнна поэтесса санна а. Пятигорске хьа мел баьхка хьаьший тоабашта бийкъар.

Тха тоаба виъ сагах латташ яр: Друнина Юлия, Кузовлёва Татьяна, АхматовгӀар Раиса, со. Хьалхарча дийнахьа сарахьа тхо диъ хьожадир Пятигорскерча доазол арахьара метташ хьеха хьехархой кийчбеча института студенташта хьалхашка байташ еша. Аз цига дийшар «Къонахчун бӀаргашкара хий» яхача поэма тӀара дакъа. Эрсий меттала а яьккха, «Дон» яхача журнала тӀа кепа техаяр цунна. Цу бус доккха ираз хетар сона, цу тайпарча поэтессашца цхьан сцена тӀара байташ еша аьттув баларах. ЦӀай чакхдоалача хана, Пятигорскерча библиотеке вӀашагӀкхийтар берригаш, юха а царна юкъе волаш хоза ха яьккхар аз. Оаха виъ сага, цхьана латташ даьха сурташ дар. Нохч-ГӀалгӀай университета хьехархочо Верольский Юрий Борисовича, музей е воалл со, аьнна, дӀадихьар уж. Царна кепа техаяр, хетаргахьа аьлча, 1982-ча шера Шолжа-ГӀалий тӀа ардара бетта арадаьннача «Комсомольское племя» яхача газета тӀа.

Машар болча хана турпалал, хьинар, кӀоарга хьаькъал гойташ къахьийга медйижарий а бац кӀезига. Вай республике а ба уж итташ, бӀаьш. Царех цхьаннех массехк дош ала безам бар са. 1969-ча шера денз медйиша йолаш, Наьсарен-Кхалерча больницашка ах бӀаь шера къахьегаш хьаенаяр Албохчанаькъан Ӏаддала Люба. Итт шу гаргга ха яьккхай цо Ӏоахашканаькъан Ӏалаудинаца хирургически отделене болх беш, цун гӀонча йолаш, лора уллув латташ. Са къамаьл хилар цунца массехк шу хьалха. Шийца болх баьча лорий сий деш, уж чӀоагӀа лоархӀаш, ше хержача балха говзал езаенна саг яр из. Османа Ӏалаудинах дувцаш цо аьлар:

— Ӏалаудин дошо кулгаш долаш саг вар.

ДукхагӀболча лораша духхьала шоай цхьан балха говзалца ювзаенна операцеш мара йицар. Цо ерригаш а йора: хирурга, травматолога, гинеколога, уролога балхашца ювзаеннараш. Нийслора, кхалсаг эттӀаяь, бер хьалъэца дезаш моттигаш, ишта цо Ӏоажала кӀалхарбаьха кхалнах а бар. Цу заман чухь дукха унахой кхувлар герзаш деттаденна. Бус хьавехар хирург, цунна мо из болх дика вӀаштӀехьабоалаш саг вацар вайцига. Цул совгӀа, эттӀавеча сага наркоз лур а ше вар. Цхьа дика оамал яр цун, дег чу ца дуташ, шийна хетташ дола хӀама хьаоалар Ӏалаудина. Цунца цхьана из вар бакъдар мара къоабал ца деш, дика нигаташ долаш а сабаре а саг. Цун унахоех саг леш йола моттигаш геттара кӀезига хулар, уж дукхагӀбараш лазарех цӀенбеле арабоалар больницера. Из волча дарбаш де ухар, кхыметтел лораш шоаш а. Иштта кхалерча кулгал деш болча болхлошта а гӀо даь саг вар из.

Ӏаддала Любас вувца лор, шеко йоацаш, говзал йолаш, ший болх кӀоарггачара ховш хиннав, бакъда цунца операцешка, човнаш ехкача хила езаш хиннача цо ше а доккха дакъа юкъедихьад наьха унахӀено лораяра гӀулакха.

Беррига медйижарий даькъалабувца лов цар балхаца дувзаденнача цӀайца.