Дика масал да цу хьакъехьа дӀаяхача ханашкара «Электроинструмент» яха цӀихеза хинна Наьсарен завод. Из дика йовзаш а, дегӀайоагӀаш а хиларах, Наьсарен-Шахьара а цӀи дӀахезар, цох хилар мехка экономически лоархӀамегӀа йола центр. Укхаза Ӏомайора дика профессеш, эзараш бола нах бар къахьегаш, лакха дикал йола товараш арахецар; цига къахьегаш хинна нах начӀал долаш, къахьегама тӀера болаш хилар бахьан долаш.

Советски Ӏаьдал хувцаденначул тӀехьагӀа, дукха чоалхане хаттараш хьалхашка увтта даьлча; промышленноста даькъ тӀа уж ГӀалгӀайчен хьалхашка а эттар. Массана дика кхетадеш дар; Ӏаьдалгара, кулгалхошкара денз; специалисташкара технически кагирхошка кхаччалца, вай республикан промышленни оагӀув эшаш йолга.

ЦаӀ да республике, продукци кхыча моттигашкара хьаяхьаш хилар, цига ший доалахьара ахча а дуташ; хӀаьта кхыча тайпара да хьайна эшаш йола продукци Ӏайха хьакхоллар, арахецар, цу тӀехьа хьай таронаш тоа а еш. Из да ГӀалгӀайчен социально-экономически Ӏалашон хьал тоадар.

Тахан латтача ханашка, эггара чӀоагӀагӀа укх 30-40 шера лоархӀаш йола профессешка хьежжа доацаш, дика кхеташ вола конструктор, сварщик, токарь, технолог, механик, электрик, инженер, иштта кхыйола говзалаш эшаш я таханарча пхьоаллешка. Иштта адамий кхетамашка дус, шоай лакха говзал йола къахьегам наха дӀабехаш хилар.

Цу тайпара профессеш хоржача, уж дика балха юкъеяьхача дезала да-нана кӀезигагӀа доаккхал деш хилац шоай дезалхочох, моллагӀа волча академика е блогера даьл-наьнал. Массайолча ханашка, цхьацца бола гӀирс вӀашагӀболла хар, аьшка пхоал деш хилар, чоалхане аьшка гӀирсаш деш хилар, моллагӀа йола продукци арахецара декхараш кхоачашде ховш хилар лакха мах оттабеш хиннад.

Цу тӀехьа дагадоагӀа «слесара-интеллигента» Гошай вахара хьисап, цо вайна массанена дика довзаш долча «Москва слезам не верит» яхача фильме Баталов Алексея юхь ловзаяр. Кинога гӀолла гуш хул ший гӀулакх довзаш а дезаш волча говзанча болх Ӏилманхоша, академикаша баркал а оалаш, лакха мах оттабеш хилар, хӀана аьлча цун новкъосталца лакхача дешара лагӀа тӀа баьлар уж. ХӀана? Цунна дика йовзар 100% ший балха говзал, массаза из дегӀайоалаеш вар, ше дукхача шерашка беш бола болх безаш вар.

Тахан а хила мегар ГӀалгӀайче накъадоалаш, цу тайпара балха моттигаш хьакхоллар, социальни видеороликаш, е мультфильмаш арахецар, е шоай балха професси караерзаяь, республикан промышленноста даькъ тӀа къахьегаш болча кагирхошта хетаяь пьесаш, дувцараш яздар. Лоацца, аьлча царех дувцаш аттагӀа да хоамашка гӀолла.

ДӀадахача шерашка вай хьежар цхьацца йола проекташ кхоачашъе, юкъера къаьнадараш дӀа а доахаш. Цхьадараш аьттув болаш хиланзар кхоачашдара; ираза, цхьадараш кхоачашде таро а хилар. Тахан керттердар – экономика таьрахьашка яккхара, унахцӀенон хьал тоадара йола ха Къилбаседа Кавказе эттача хана, ГӀалгӀайче цу тайпара промышленноста оагӀув йолаш я. Цул совгӀа, говзанчаш, инженераш, маркетологаш, кулгалдераш, вай промышленноста даькъ тӀа къахьега ховраш, шоаш арахецаш йола продукци маьхалъяккха ховраш а ба.

Вайна ма харра, карарча хана ГӀалгӀайче арахецаш я электрически лампаш, сердал лоаттаю оборудовани, берий кхача, диетически кхачан продукташ, гӀишлон материалаш, кӀалах даь гӀирсаш, тайп-тайпара бесаш дола аьшк, хьамча гӀирсаш, радиатораш, бетонах е цементах яь хӀамаш.

Республике, цул совгӀа, хьайоаккхаш а цох гӀирсаш деш а я кӀир, гипса хӀамаш, арахецаш я етта кирпишк, машина кирпишк, кога тӀа бувхабу гӀирс, барзкъаш, нах чубахара а цабахара а йола гӀишлош, прицепаш, ах прицепаш, кхыдола промышленноста гӀирсаш.

Лоацца аьлча, регионе я тароний, хьадеча хӀаман технически кӀийле, дӀахойодача хана промышленноста таронаш совъяхара.

Из деррига а ГӀалгӀайчено цаӀ йолча российски паччахьалкхен экономически таро тоаяра деш дар да.

РФ Президента Путина, дукха ха йоацаш хиннача Россе гӀулакхерча викалашца кхетаче йолаш, белгалдир, йоккха экономически, политически таронаш хилийтара дика дакъа юкъедахьаш хилар.

«Белгал ца дича нийса хургдацар, бизнесо доккха дакъа дӀалоацаш хилар, цу юкъе къонача предпринимателий ноахало а, Россе ХХӀ бӀаьшера экономика дегӀайоалеш: кердадаьннад юртбоахамаш, гӀишлон комплексаш, вай паччахьалкхе хилар чӀоагӀдеш, бӀарчча дегӀаахара боахамаш хьалдеш хилар, цу юкъе промышленни, технологически, финансай оагӀонаш я. Цу тайпара ца хилча, цхьаккха паччахьалкхе а хургьяц, хӀана аьлча цунца дувзаденна да деррига», - аьлар Владимир Владимировича.

Путина белгалдир, укх тӀеххьарча шин шера, чоалханерча экономически хьалашка хьежжа доацаш, Росси дегӀаяра толамаш доахаш я, дӀадахача шера а доацаш, цул хьалхарча шера толам бар 4,1%, хӀаьта дӀадахача шера-4,3%. Цу толамашта чудоагӀаш да доккха дакъа, цу юкъе промышленность, юртбоахам, таьрахьий технологеш, иштта кхыдола хьалаш а долаш.

Иштта Кавказски инвестицей кхетаче-2025 вице-премьера Новак Александра аьлар, Кавказе промышленность шозза сихагӀа дегӀайоагӀа мехка гӀолла юкъера йоагӀачул, хӀаьта доалахьара инвестицеш укх кхаь шера 75% дукхагӀа хилар. Къилбаседа Кавказа оагӀон продукт совъялар цу юкъа хилар 40%.

Тахан СКФО регионашта юкъе ГӀалгӀайче я промышленноста декхар дика кхоачашдерех цаӀ санна лоархӀаш. Сатувсаш хургда вай, хьалхале лелаю технологеш, ший доалахьара тохкама хьал, материалаш юкъеяхаро мехка экономически таронаш кхы а дикагӀа дегӀайоалаярга.