ХӀетта яьннача хана, кхы дӀа-хьа ца яржийташ, хий дӀатӀатеха цӀи йоаяр санна да лазарашцара гӀулакх а. МоллагӀа долча лазара дарба де дуккха аттагӀа да юххьанца, хьакхийттача хана, цудухьа хан-ханнахьа лорашка чакхвоалаш хилар чӀоагӀа доаржаде деза бахархошта юкъе. Наггахьа мара лорашта тӀаводаш воацача сагага хьажа эттача, дукха тайп-тайпара лазараш гучадоал. Царна юкъе хул дега, кера, са дахарца дувзаденна лазараш, цӀийоар оала цамгар. Чакхвала дӀатӀаводаш хилча, ОМС полис хила еза сагага. 18 шергара 39 шерга кхаччалца барий могашал тохкаш болх кхаь шера цкъа дӀахьу, хӀаьта 40 шерал тӀехваьлча шера цкъазза чакхвувл саг. УнахцӀенонца ювзаеннача проектех дувцаш, дӀадахача шера РФ Президента Путин Владимира аьлар:

- УнахцӀенон хьал геттара лоха долча моттигашка из болх ма могга тоабе беза эггара хьалхарча аргӀагӀа. ШоллагӀа, Россе бахархой лазараш кӀезига долаш, могаш болаш хила беза. Цу юкъедода вахара хьал, буаш бола кхача лертӀа хилар; лазарашта, гаьна ца доалийташ, дарба дар; дарбанчешкара болх боаггӀача боараме дӀабахьар. Вай мехкахоша массане теркалде дезаш хӀама да из!

Хан-ханнахьа лорашка ваха чакхвоалаш хилча, сага ховргда ший дегӀага фу хьал да, малагӀча моттигага хьожаш хила веза, дарба мичахьара дӀадоладича нийсагӀа да. Вай дерригаш тахан деша, балха лелаш да… Вайна гонахьа дукха халахетараш, дега Ӏоткъам бу моттигаш хул, хӀаьта тайп-тайпара саготонаш чукъувлаш хилча, цхьаццанахьара хоам бе долалу уж, дегӀа могашал толхаеш. Тахан вай буаш бола кхача, мелаш дола хий, садоахаш дола фо а цхьацца кхерамедараш юкъе долаш хул. Вахача моттигерча амбулаторера, поликлиникера телефона тӀа хоам хьатӀабайте, дӀадех вай лорашка чакхдовла. Из чӀоагӀа атта, дика хӀама да, хӀана аьлча хьай маца дӀатӀавахавеза ховш хьалххе кийчо е волалу хьо.

Иштта лораш йоккхача машинашца юрташка, кхаленашка дӀаух. Ший цӀагӀара, балхара, деша волчара хьаараваьнна; дӀатӀаваха везаш мара хилац саг. Кхувш латтача тӀехьенна а дика масал да ала деза цох. Ханнахьа шоай дегӀага хьожаш, маьхех, молхаех ца кхераш, дӀатӀауха боккхийбараш зувш, царех тара хьалкхув бераш а. Къаьстта укх шера геттара боккха болх дӀабахьа лаьрхӀад цу оагӀонца. 100 миллион совгӀа адам да 2025-ча шера лорашка чакхдала дезар. Из гӀулакх мах боацаш дӀахьош программа я Россе йоаржаер.

Цох лаьца дийцар РФ унахцӀенон гӀулакхех йолча министерствонна кулгал деча Мурашко Михаила. ЛаьрххӀа дӀаухаш лорий тоабаш хургья массайолча моттигашка. ХӀетта хьакхийттача хана, лазараш гучадоахаш болх ба дӀабахьа безар. Тахан латтача хана, геттара чӀоагӀа эшаш да из хӀама, хӀана аьлча вайна юкъера дукхагӀа бола нах «цӀа-болх-цӀа» яхача гон юкъе кхесташ ба хӀара денна. Лорашка дӀабаха, чакхбувлаш лела ха таац оал, цудухьа лазараш а гучадаьлча геттара кӀоаргделе хул.

Вай мехка санна, массанахьа даьржа да из тахан. Rambler&Co , «СберСтраховани» яхача оагӀонаша дукха ха йоацаш дӀабихьача тохкамо гучадаьккхар, каст-каста дарбанче ухаш, шоай дегӀа хьал миштад хьожаш бола нах Россе хӀара денна кӀезигагӀа хулаш латтилга. 16% бахархоша мара лорадац из гӀулакх тахан, 37% бахархой дегӀа могашал эшаелча мара лорашка болхац, хӀаьта 34% дегӀацара дӀа ца къасташ диса лазар бахьан долаш дӀатӀаух лорашта. УнахцӀенонцара гӀулакх талмаста леладар дита деза вай массане!

Могаш хилар АллахӀа вайна денна хам, мах баь варгвоаца доккха совгӀат да! Ший дегӀа уйла еча сага кораергья лорашка ваха ха. Цу хӀаманцара лерхӀам боабе йиш яц вай, кӀоарга уйла еш, сакхетам сомабоаккхаш хила деза вай.