Хургдолчун цхьанкхетар
ГӏалгӀайче юкъеяхар Российски исторически юкъарлонна
Тахан, бакъдар кегаде, дӀадаккха гӀерташ йолча ханашка, лоархӀаме да чӀоагӀа кӀийле хилар ший бокъо яккхара. Вай дувцар бӀарччача къаман истори хиларга диллача, цун лерхӀам бӀаьзза дукхагӀа ба.
Цу юкъе кӀезига дакъа лоацаш бац балха говзал лакха йола историкаш, цар кара да эггара чӀоагӀагӀа дола герз - долаш дола хӀамаши уж ховш-довзаш хилари.
Дӏадахача шера кхыча Ӏилма-тохкама, культурно-дешара моттигашца ГӏалгӀай паччахьалкхен университето дӀадоладир Российски исторически юкъарлонна юкъедахара дола балхаш.
ГӏалгӀайчен доазон тӀа РИО цхьа дакъа хилар доккха хӀама да ший мохк безаш, из дегӀабоалабеш волча сага.
ГӏалгӀай мехктохкама музея кулгалхочо Саганаькъан Мухьмада яхачох, гӀалгӀай чӀоагӀа лорадеш ба шоай истори.
«РИО хьакхолларо хьагойт вахара оагӀон, паччахьалкхен, Ӏилман болхлой цхьана оагӀорахьа хилар, юкъара исторически культура хьакхоллача. Цунна керте латт дунен тӀарча а Даьхен а исторен а оагӀонаш дикагӀа Ӏомаяр, иштта къаман Ӏадаташ, культуран тӀехьален объекташ лораяр»,-аьлар къамаьл деш хинначо.
Хӏанз дуккхадар ховш хургда къаьгга. Историкашта, археологашта, Ӏилма болхлошта, кхыча викалашта цу даькъ тӀа дӀадахача бӀашерен истори дувцара, из тахкара йола моттиг я. Российски исторически юкъарлоно лаьрхӀад шеръе моттигера Ӏилма-тохкама, историко-культурни тароний оагӀонаш, цу юкъе ГӏалгӀайчен тохкамхой, волонтерий балха оагӀонаш а чулоацаш.
Кхетаче дӀахьош, мехка кулгалхочо Келаматанаькъан Махьмуд-Ӏаьлас белгал ма дарра, Российски исторически юкъарлон болх дӀа бахьаро таро лургья халкъашта юкъерча кхетаченашка дакъалаца, кагирхой хьаллаца лоархӀаме исторически хьалаш Ӏомадеча даькъ тӀа.
Россе кхоане хьакхолларгьяр кхувш йоагӀа тӀехье я. ДукхагӀча мехка даькъ тӀа дика юкъейоалаяьй РИО кагирхой клубаш. Из ший аргӀагӀа накъадоалаш да шоайла балха говзал эцара, цар ха дӀа мел йода кхы а лоархӀамегӀа дола дакъа дӀалоацаргда.
Цу тайпара союз вӀашагӀйолла лаьрхӀад ГӏалгӀайче а. Хӏаьта вай хьежаргда историкаш шоашта ховш дар юкъе а доаккхаш, кхоаненга кхачара тӀехьа болча студенташа из бехктокхаме хилар кхета а деш таро ярга. Иштта хьежаргда республикан начӀал дола кагирхой цу клуба юкъебоагӀаш хиларга.
«Тахан дешара юкъейоалаш йоагӀа исторен керда оагӀонаш. ГӏалгӀай паччахьалкхен университета дика юкъедоах уж кердадараш, уж чакхбоал массехк балха говзал лакхъяра йолча оагӀонех, къаьстта цу хьакъехьа. Из деррига тахан чӀоагӀа лоархӀаме да, дунен тӀа кегаенна латтача вахара ханашка хьежача.
Дешархошта кхетам лу, российски паччахьалкхен сийдола истори довзаш уж хургболаш. ИнгГУ коллектив дика къахьегаш я кагирхой цу наькъ тӀа бахара, царна кхыбола лерхӀам гойтара. Тхо тешаш да Российски исторически юкъарлон региональни отделене цига дика дакъа лоацарг хиларах, хьалхашка латта декхараш кхоачаш а деш», - аьлар ИнгГУ ректора Ӏалбаканаькъан Фатимас.
ГӏалгӀай Республике гӀолла волча керттерча федеральни инспектора Гудов Залима лоархӀ, исторически юкъарлон отделени хьакхолла йоалайича денз, мехка вахар дикагӀча оагӀорахьа хувцалуш доагӀа.
Цу тайпара хьаеллаш я дагайоацаш хинна, дукхача хана денз йицъяь исторически хаттарий оагӀонаш, царга вай хьажа йиш я кхыча оагӀорахьа.
РИО даькъа Кхела доакъашхоша лаьрхӀачох, кулгалдара болх тӀабиллар Ӏоахарганаькъан ЧхьагӀа цӀерагӀча ГӏалгӀай Ӏилма-тохкама института (НИИ) кертте латтача Оздой Джамбулата. ДукхагӀбараша хьаллаьцар Махьмуд-Ӏаьлас могаваь саг, хӀана аьлча Оздой Джамбулата дика вахара говзал я цу даькъ тӀа. Аьдалгире Джамбулата ше ГӏалгӀай паччахьалкхен университете, ГӏалгӀай Республикан Кулгалхочун, Паччахьалкхен Администраце, иштта ГӏалгӀай Республикан сага бокъонех викал волаш балхаш даьд.
Белгалду, аьтинга бетта 10-ча дийнахьа Российски исторически юкъарлон кхетаче йолаш, керда дакъа тӀаэца лаьрхӀад, цига чӀоагӀвергва цун кулгалхо.
ГӏалгӀай республика тешшаме йодаш я, ше хьалаьцача наькъ тӀара ца йоалаш, культуран-исторически мах бараш совдоахаш.