Вахара сакхетама боарам
Къаьнарча гӀирсий низ таац
Укх бетта хьалхарча кхаь дийнахьа, Базорканаькъан И. цӀи лелаеча Наьсарерча проспекта тӀагӀолла Ӏоухаш лаьттача бӀехача хиша бахархой саготдаьдар геттара чӀоагӀа. Цхьан юкъа, деррига тоаденнад аьнна хийттача хана, ла ма могга во хьаж йоагӀа хиш юха доладелар Арбитражни суда, «Сердало» газета редакцена гаьна доацаш, шахьарера Ӏам, культуран цӀа долчахьа Ӏочуласташ.
«Хий лоаттадеча моттига цаӀ вола оператор» яхача ГУПа болхлошта тӀалатташ да из гӀулакх, хӀаьта цар шоай даькъе хьа а баьхка лерттӀа хий дӀаара ца додаш йикъа латта хиш дӀауха турба укх бетта 3-ча дийнахьа цӀенйир. Шоай декхар кхоачашдаь дӀабахар уж болхлой. Цу хьалах дувцаш хиннача болхлошца къамаьл хилар тха, из гӀулакх наха ма дарра дӀадовза деза аьнна хет сона. ХӀана долалу каст-каста вай урамашка гӀолла цу бӀехача хин тоатолгаш? Интернета оагӀонашка цу хаттара жоп телараш хул. Йоккхача эгӀазлонца Ӏочуюттаю бахархоша ма дарра из сурт хьагойташ йола видеош, хаттараш ду, мичаб укх гӀулакха бехктокхаме бола хьакимаш, яхаш….
Нийса а хетт, бакъда деррига долчча беса дувцаш хилча бакъахьа дар. Вайх хӀаранена ховш да-кх, эггара керттера бахьан цу турбашта доал дерашца долга. Къайле яц, царех цхьайола турбаш 70-ча шерашка чуяьхка йолга. Шахьарашкара, юрташкара адам, цу хана денз, дикка дийбад, хӀаьта турбашта цунга хьежжа низ таац . СомагӀа, низ болашагӀа йола турбаш оттаяь уж хувццалца, из хьал тоалургдац, массахана иштта дӀаюкъаш, хиш тӀехъухаш латтаргья уж. Уйла е эттача, вӀалла уйла яь ца валлал да цхьаболча эхь, юхь дайнача, цхьаккха тайпара адамий гӀулакх довзаш боацача бахархоша леладер. Цу моттигашкара хатар нийсде хьаухача болхлоша хьадувцар цхьанна моттиге Ӏодужаш дац-кх, ма дарра аьлча. Лакхе хьоахабаьча эхь дайнараша хиш дӀаухача моттиге чутувс хӀама диачул тӀехьагӀа юхедиса хьаьна ялаташ, тӀехкаш, кхыметтел бежана корта а. Геттара чӀоагӀа даьржа да из ийрча хӀама, хӀетта хьадаьча цӀеношка мах телаш нах бахача моттигашка. Тахан, кхоана тхо хӀаьта а дӀадаха дезаш ма дий; хур хилда укхох аьлча санна, дах цигара адамаш. Сага кхетамга, цун дег чу доаллачунга хьежжа да-кх деррига а! Тамаш яц из?! Культура тоаенна, дукха кердадараш, тамашийна йола машинаш, моллагӀа хӀама гойташ йола телефонаш яьржа ха я таханаръяр; бакъда, бӀеха хиш дӀаухача турбай хьал ше хинначара тоалуш, меттагӀдоалаш дац. Дагадохал, мел дийцар нахага; памперсаш цу турбашка чутувса йиш яц, яхаш! Доккха хӀама дац из?! Маца кхетам чӀоагӀбенна, маца тоалургдолаш да ер цхьадола адамаш?! Сона цӀаккха а диц ца луш, дегахьа диса хӀама да… Тахан Кхоартой цӀерах болча урам тӀа хиш дӀаухаш йола гӀув цӀенъеш баьхкача болхлоша цу чура ара ца йоаккхаш хӀама йисанзар, царна юкъе бар боккха, шувнаш уха мотт! Ма даггара уйла йича, кхеталуш хӀама дац из, мишта чутоӀабаьб юхь яйнараша из мотт цу чу?!
Болх беча моттигашта, нах бахача ковнашта юхеда тӀехйоал цхьайола турбаш… Хийла цу чура арайоах дулхах хьакъоастаяь хӀамаш, гӀишлош еча совъяьнна йоккхий нувхаш, иштта кхыдараш а. ХӀаьта цу дерригне бахьан фуд аьлча, цӀаьрматал я! Ше ма ярра цӀаьрматал! Нувхаш дӀайохьийташ дала деза сом кходеш, нувхаш цу моттигашка чукхувс цу ираз дайнараша. Мишта, малагӀча кхетамца тоаде деза из хьал?! Воккхачунга, зӀамигачунга, са а детташ, хӀара денна дӀадувца деза, кхувш латтарий керта чу Ӏодилла деза, цу тайпара лерттӀача сага чакхдалийта йиш йоаца хӀама хоададаь дӀадаккха дезилга, ше леладечун уйла е езилга, АллахӀ деррига гуш волга! ТӀаккха ураотталургья аьнна хет лерттӀа кхетам бола тӀехье…
Цу хӀаман юкъе керттера дакъа дӀалоацаш хила деза Даьлах кхерар! Дино цӀена, вӀаший зе ца доаржадеш, хила йоах вайга. АллахӀах кхераш волча, ше бусалба хилара уйла еча сага из тайпара хӀама цӀаккха а дергдац! Хий дӀаухача моттиге, ший коа совдаьнна цемата кхерий, кхыйола нувхаш чу а кхайса, ламаза отта водача сага хьал дагадохал! Иштта ваха йиш яц! Кертаца уйла еш вола саг хоза, цӀена ваха веза! Тахан кӀезига ба, уж моттигаш цӀенъеча балха бахка раьза бола нах! Иззал лоархӀаме болх лелабу уж нах дӀа а баьнна, царна когаметта хьава саг воацаш, воаш дисача кхетабергба вай цу дерригне мах. Цудухьа, цу наьха болх, цар хьегаш дола къа лархӀа деза вай, кӀаллингах (кранах) цӀена хий Ӏодар, тӀаккха паргӀатта из турбашка гӀолла дӀаарадахар дезе. Турбаш дӀайикъа шиъ, кхоъ минот мара езац, хӀаьта уж мукъайоахаш болх дӀабахьа шиъ, кхоъ ди деза; шортта рузкъа деза! Уйла е, ма хила эхь, юхь дайнарех!