«Россе тайп-тайпарча моттигашкара нах гулбеш йола из йоккха кхетаче лоархӀаме яр. Проект йоаржайир ООГО «Культурах йола Россе ганз» яхача грантага гӀолла, «Дезала юкъера лоархӀамедараш, культураца дувзаденнараш» яхача федеральни проектага гӀолла. «Дезал» яхача къаман проекта чуйоагӀаш я из. Фестивале гулвелар 240 совгӀа саг. Селий мехкара, СКФО кхоллама тоабаш, солисташ бар уж. ТӀабаьхкача хьаьшашта, Селий мехкарча тайп-тайпарча моттигашка хиннараш 12 кхетаче яр», - дийцар «Сердалога» Абдурзаканаькъан Аьсета.

Керттера болх дӀахьош хиннар - культурах, кхолламах йола Галактика яха моттиг. Проекта методически, хоамий оагӀонцара новкъостал деш яр Селий мехкара культуран гӀулакхех йола Министерство, республикера къаман кхоллама цӀа, Махачкалерча администраце культуран гӀулакхех бола оагӀув.

«Вай цхьана да, Росси» яхача фестивале; пайдане хургдараш доаржаде, Ӏадаташца дувзаденна лоархӀамедараш лорадергдола болх бовзийта аьттув бар гулбеннарий. Боккхача мехка чудоагӀаш дола къамаш шоайла барт, бувзам болаш, цхьоагӀо йолаш даха дезилга белгалдир цига. Россе къамий культура мел йӀаьхий я, из деррига лорадеш тӀехьенга дӀакхачийта дезилга бӀаргадайра массанена.

Фестивала керттера тема хинна дӀаэттар; тӀехье Даьхенца безам, лерхӀам болаш ураоттаяра оагӀув. Къаьстта йоккха терко тӀайохийташ дийцар Даьхе лораеш латтача къонгех, цар дӀахьоча атта доацача декхарех. Кхетаче дакъа лоацаш бар Донбассерча тӀема операцена юкъе дакъа лоацаш вола ворхӀ бӀухо.

Фестивале дӀабихьар берий суртех латта «ЦӀаккха а ма хилба тӀом» яха гойтам. Бера кулго дилла хӀара сурт кӀоарга маӀан долаш, дог тохадолийташ дар. ТӀом боаца, машаре, сийрда, хоза дола вахар шоашта мишта гу хьагойта хьежадар бераш.

Иштта массане бӀарг тӀаозаш бар, «ХӀара дезало ший турпал вицвергвац» яха суртех латта гойтам. Цига довза йиш яр деналах, майралах бизза болаш; Даьхен гӀулакха лаьттача, дукха дикаш доаржадаьча наьха истори. Каспийскерча, Буйнакскерча, Махачкалерча тӀема декхарех йолча моттигашка дӀадихьар Даьхенцарча безамах дола «Сийле Даьхе лораерашта» яха хьалхале йола боламаш.

Фестивала доакъашхой боккхача безамца, дега йӀовхалца тӀаэцаш бар бӀухой. Ерригача Къилбаседа Кавказа, Селий мехкара лакха начӀал дола тоабаш яр цига гулъеннараш. Шоай эггара дикагӀа дола иллеш доахаш, лакха говзал гойташ бар берригаш.

Концертий керттера моттиг Махачкала яр. ХӀара концерт ший тайпара маӀан долаш дар. ХӀаьта кхыйолча тайп-тайпарча кхалешка- Сергокалински, Унцукульски, Магарамкентски, Новолакски моттигашка дӀахьош, дезала юкъерча Ӏадатех йола фестивалаш яр. Тайп-тайпарча ханага кхаьчача наха цхьана гуллуш шоай дезалашта юкъе тхьовра денз хьаллоацаш хьадахьача Ӏадатех дувцар, иштта ловзарашка хьежаш, иллешка ладувгӀаш ха дӀахьора.

Къаьнарча гӀирсашца лекхаш хиннача къаман ашарашка ладувгӀа ловраш дукха бар. ТӀабувха гӀирс, дӀаоалаш дар - деррига тӀехдика тоадаь дар цига. Къаман истори, культура довзийтараш боча дар хӀаранена.

«Цхьанкхетара бокъонца дола цӀай дар из кхетаче. ХӀара доакъашхочунна ше лехар корадоагӀаш моттиг яр из. Керда нах байзар, исторен оагӀонаш йовза аьттув хилар, вӀаший бувзам чӀоагӀбир. ХӀаравар дог ураэтта вар цига. Дукха дар фестивало чулаьцараш», - дийцар тхога къаман артист волча Оздой Адама.

Исторех, культурах дог лазараша вӀашагӀъеллача проекто наьха сакхетама хьадийллар доккха, дӀаьхий дола истори; культуран тайп-тайпара оагӀонаш; иштта адамаш шоайла вӀашкаэзар. «Вай цхьана да, Росси» яхача фестивала хьалхаэттараша къамашта юкъера барт чӀоагӀбара тӀехьа дӀабихьар боккха болх бар. Селий мехка истори санна, ерригача Къилбаседа Кавказерча къамий исторен, культуран юкъе лоархӀаме лар йита кхетаче хилар цох.