Вай мехка лоархӀаме йолча цу кхетаче дакъа лоацаш хилар республикерча Паччахьалкхен кулгалхочун гӀонча вола Антонов Анатоле Игорь, республикерча Россе МВД Госавтоинспекце кулгалхо вола Пасечни Геннаде Алексей, унахцӀенон гӀулакхех йолча министерствон хьалха латта Ӏалбаканаькъан Ӏаддал-Мажита Зара, Ӏарчакханаькъан Аслана Ахьмад- мехкарча машина наькъий гӀулакхех йолча министерствон кулгалхочун декхараш кхоачашдер, Угурчанаькъан Башира ПаьтӀамат- мехкарча дешареи Ӏилмани гӀулакхех йолча министерствон кулгалхочун декхараш кхоачашдер, Кочелаев Марка Анатолий - «Вахара кампани «КХЕРАМЗЛЕ ЙОАРЖАЯР» яхача проекта эксперт. Цу темах лаьца шоашта хетар аьлар цар, шоаш болх беча моттигех дийцар, журналистий хаттарашта жоп делар. 

Хьоахадир гӀаш леларашта юкъе хулаш дола хатараш лаьгӀдарах, къаьстта теркаме лаьцар бераш, кагирхой юкъе болаш хулаш долча хатарий гӀулакх. ДӀа-хьа къамаьл деш, гулбеннача хьакимаша белгалдир, цу оагӀонца пайдане хургдараш юкъедаха дезилга, наькъал дехьабувлараш хатарех лорабара тӀехьа къахьега дезилга. Из хӀама тоадеш дӀахьоча балха юкъе дакъа лоацаш я республикера еррига моттигаш, царех хӀара оагӀон ший декхараш да, лаьрхӀар кхоачашдара тӀехьа. Гулбеннараша теркалдир массанена къувлаш дар - машинаш сов сиха, фийла боацаш хехкар.

Машинашца леларашта юкъе тахан дукха ба иштта сихабараш. Кхоачамбоацарех да тахан лоравеш дола тӀехкар дӀацатохар, бера лаьрхӀа машина чу къаьстта гӀанд цалеладар, иштта кхыдараш а. Цу оагӀонцара хьал чоалхане латтилга хьагойт укх хӀамо – 2025-ча шера вай мехка 122 авари хиннай, 20 сага вахар хаьдад цу хатарашта юкъе. 29 хатар бераш юкъе долаш хиннад, цхьан бера вахар хаьдад. ХӀара таьрахьа тӀехьа дуккхача наьха дог дохар, гӀайгӀа, бала, белхам латт. Из дицде йиш яц вай цӀаккха а!

Хатар хиннача лораш тӀакхачара оагӀув теркаме лаьцача, уж сиха боагӀа ишттача моттиге. Массахана белгалдеш хьадоагӀа, лораш хьатӀакхаччалца лозабаь нах тӀакӀалтӀа ма баха, дӀа-хьа ма бехка; вига ца везача дарбанче лозаваьр Ӏочу ма кхувла, яхаш. Цу гӀулакхо кхы а чӀоагӀагӀа чоалхане дерзаду лозаваьча сага хьал. Лозабаьрашта нийса гӀо де ховчо, хатар хиннача моттиге сихха из хьаде деза, тӀаккха лораш хьатӀакхачарга хьежа веза. Тахан мехкарча дешара моттигашка берашта, кагирхошта хьалхадоах цу оагӀонца дувзаденнараш. 50 берий бешамашка уж хӀамаш хьалхадоахаш болх дӀакхухьаш ба ГАИ инспектораш. ХӀаьта эггара чӀоагӀагӀа из болх дӀакхахьа безараш цӀагӀара даьй, ноаной ба. Дас, нанас; цӀагӀара ара мел боалача хана; дӀадувца деза берашка наькъашка лораде дезараш, фийла хила дезилга. Геттара къувларех да тахан, интернетага гӀолла хьахьокхаш дола хӀама – бе-башха доацараша йоаха, наькъашкара бокъонаш лора ца еш машинаш хехкаш йола роликаш.

Вай кагирхой лорабе беза цу хӀамах! Из Ӏовдала, во , сага юхь йоаеш гӀулакх долга хьалхадаха деза къонабарашта. Теркаме лаца деза, ара боад эттача хана, гӀаш воагӀар дикагӀа зувргволаш, цхьа моллагӀа сийрда, къегаш йола хӀама йоалла барзкъа леладе дезилга. Баьдеча хана хинна хатар геттара чоалхане хул. Иштта тоаде дезарех да велосипедаш, самокаташ хехкаш леларашцара хьал. Тахан вай шахьарашка кӀезига лелац царца, цу оагӀонцара кхоачамбоацараш а вайна гуш да. Наькъашкара бокъонаш лорае сагота боацарашта биззача боараме гӀод детта деза.

Россе 40 моттиге дӀахьоргба вахара оагӀонцара болам. Тайп-тайпара тоабаш хургья цу юкъе: бераш, студенташ, иштта боккхийбараш. Нах цу хӀаман тӀахьехаш, кхетаченаш дӀакхухьаргья цар тайп-тайпарча моттигашка. Геттара яьржа йола СМИ юкъелоацаш, дӀакхахьа беза болх, пайдане хургболаш. Вайх хӀаравар а гӀаш леларашта юкъе ва, из дагалоаттадеш, лоралуш, фийла, наькъашкара бокъонаш теркалъеш, сабаре хила деза вай дерригаш. ХӀаранена дагабоха беза ший цӀагӀара нах: да, нана, бераш.

Тахан дӀаболабеш болча балхо пайда бергболгах тийша долаш, боаггӀача боараме дӀадахьа деза вай деррига. Машинашца лелар, гӀаш лелар кхерам боацаш хила деза, хӀаьта цу оагӀонцара хьал тоаде дезараш вай воаш да. ХӀаман хьисап долаш хила деза вай!