Хьалха, лоархIамеча моттигий наькъашка мара асфальт аллацар мехка, дукхагIа мел дола наькъаш жагIа, кагий кхера тесса хулар. ДогIа дийлхачул тIехьагIа бIарчча Iамарч оттар цу моттигашка, дIатIехвала хала долаш. Хийла, йоккха машин а тIехьа яллийсаш нийслора цу кегаре. СССР еха, ГIалгIай Республика хьаотташ латтача ханашка, моллагIа кхоачам сихагIа дIакхачийта аьттув луш дола дика наькъаш чIоагIа лоархIаме дар вайна. Наькъаш лерттIа ца хилча, цхьаккха базар, бизнес ма хетта дIайодац.

Тахан Дала доккха дика даьд вайна, укх тIехьарча 20-30 шера довзаргдоацаш хоза тоадаьд вай наькъаш. ТIехьарча пхе шера къаьстта дукха къахьийгад, цу оагIонцара хIама меттадоаладеш. Вай дика кхетаду, чакхбаккха безар мел боккха болх ба. ХIаьта эггара лоархIамегIдар – йIовхало, шелало толхадергдоацача тайпара дола дика наькъаш Iодахкар. Дукха болхлой, машинаш араяьха, доккха рузкъа дIатIадохийташ дIахьош болх ба из.

Цхьан минота духьалъоттадел шоашта, мел йоккха халонаш я кхоалагIча бIаьшере, цхьаннахьа Къаьнарча Вавилоне кхерах наькъаш дехкаш баьхкача болхлоша лайнараш. Шеко йоацаш да аьнна хет, къаьнарча хана баьхача вай къаман наха лоалахошца хоттам беш хинна наькъаш лорадеш, доал деш леладеш хиннилга. Машинаш, вордаш, адам лелаш дола наькъаш лерттIа хилар массайолча ханашка чIоагIа лоархIаме хиннад. Цох лаьца дувцаш, РФ Президента Путин Владимира белгалдир, кхераме доаца, дика наькъаш Россе экономически хьал тоадалара тIехьа керттера моттиг дIалоацаш долга; наьха вахар аттачахьа, паргIатонга доаккхача, шахьарий, юртий хьал тоадеча, иштта туризм йоаржаеча лоархIаме дакъа дIалоацаш долга.

Мехкарча хьакимаша, наькъий хьалах йолча министерствон болхлошца цхьана, къаман, мехка проекташ йоаржаеш, наьха кхерамзлен хьал лорадара тIехьа боккха болх ба наькъашка дIахьош латтар. Ишколашта, берий бешамашта, дарбанчешта, стадионашта, нах бахача моттигашта тIадолха наькъаш довзаргдоацаш да тахан. Вайна ховш да-кх, из деррига кхоачашде шоай болх дика бовзаш бола къахьегамхой, инженераш, проектировщикаш, иштта шортта рузкъа эшилга. Вайх хIара саг ва тахан цу балха юкъе дакъа лаца йиш йолаш, масала, наькъа юкъера кIоаг дIабикъа, догIан хих этта Iам бокъалургболаш зIамига харш даьккха, хий дIадахийта маьл баккха аьттув ба вай тахан.

Шахьара моттигашкара наькъаш тоадеш санна, юрташкарча бахархой дехараш кхоачашдеш къахьег тахан мехка. Юртара моттигаш тоаярах йолча паччахьалкхен программага гIолла 40 километр совгIа наькъаш дар дIадахача шера республике тоадаьраш. Цхьаккха тайпара паргIато йоацаш, лампашца сийрдабаьккха боацача; галаш, кхерий дадаш болча наькъ тIагIолла хIара денна дIа-хьа ухарашта дика хов, иштта йолча моттигашка лела машинаш каст-каста тоае езаш хулилга. Боккха бала хул иштта йолча моттигах машиний даьшта.

Тахан юртарча кагирхошта гу, шоаш баха моттиг мел хоза тоаеш латт, кхычахьа дIабаха ловш хиннараш, из деррига гуш, шоаш бахача моттигера болх лаха, цига дIачIоагIбала болалу. Наьха вахара хьал тоадеш бола оагIув, аьнна, цIи тиллай цу мугIарерча къаман проектах. Хоза сурт деций, басарашца къоастам баь, гонахье чуерзаяь, шаьра, дика никъ, уллув гIолла билла гIашлой никъ?.. Дега, бIаргашта тоам хулаш сурт да-кх из. Вай массане тахан хам беш, доаккхал де деза беркате гIулакх да из, хIана аьлча цо дикача оагIорахьа хувцар дукха да!