Вайна могаргда цхьан кӀира а цхьабола кхача ца буаш Ӏе, бакъда могаргдац хий ца молаш из ха яккха.

Ховш да, вӀаштӀара яьча квартирашка баха нах тийша ба вахара коммунальни хьалех, хий лоаттадарах. Шоашта хий хьалххе а хьаӀоаде йиш я, бакъда дукха говргдац из. Нагахьа санна хий ийккха е из моттиг тоаеш дукха ха йоаккхаш нийслойя, цига Ӏаьдало наха хий лоаттаду, царна халонаш нийслургйоацаш.

Вайна ма харра, тешшаме даим хий хьадоагӀаш хилара дош республикан Ӏаьдало ший теркама юкъе лоаттаду.

ГӏалгӀайче цу лостамагӀа къахьегаш бола болх дӀахьу, цу даькъ тӀа кхоачашъеш я федеральни, къаман проекташ.

Дукха ха йоацаш, Россе Президента Путин Владимира белгалдир, мехка эггара лоархӀамегӀа кхоачашъеш йола «Коммунальни болх кердабаккхара» лаьрхӀа къаман проект, хица Ӏалашо яр я, аьнна. Цо белгалдир, из хаттар мехка цхьайолча моттигашка ира латташ хилар. Белгалдаккха дезаш да, цу хаттара паччахьалкхено дукха ахча дӀахьожадаь хилар.

ГӏалгӀай мехка цу даькъ тӀа эггара дикагӀа кхоачашдаь декхар да Аьлтий-Юртара хий хьалуш йола гӀишло тоаяр, из мехка хин Ӏалашо лоаттаяра лоархӀаме оагӀув я. Из хьалъяр бахьан долаш, таро хургья дукха нах бахача Наьсаре, Буро кӀалха, ГӀазе-Коа хий лоаттаде. Хий лоаттадеш йола моттигаш хьалйизай, дукха бурув теха керда моттигаш хилар бахьан долаш.

Цу тайпара кхоачашду вайцигарча хин даькъ тӀара болх соцаргбоацаш лоархӀаме декхараш. Дика хӀама да цу балха керда, талхаш йоаца турбаш юкъеяьха хилар, цар итташ шераш доахаргда ца йохаш.

Белгалду, «ГӏалгӀай Республикан хицара балхаш деча даькъ тӀара ЦаӀ волча оператора» даим дукха дехараш кхоачашдеш болх дӀахьу, бахархошта хий хилийтара. Из хала а чоалхане а, ден-бус бе безаш бола болх ба. Цхьайолча юрташка хин турбаш тишъеннай, цудухьа уж каст-каста лелхаш нийслу. Говзанчаш, болхлой къахьегаш ба чоалханерча даькъ тӀа, ма хулла сихагӀа бахархошта хий хургдолаш, эшаш дола коммунальни хьалаш царна лоаттадеш. Лаьтта гӀолла дедда дода хин тоатол бӀаргадайча дика кхетаду, хий лоаттаду турбаш тешшаме хила езилга.

Хицара хьал дувцача хана, экономически оагӀув а йицъе йиш яц. Доалахьара балхаш леладеча, зӀамига бизнес дӀайолаеча, гӀишлон балхаш деча, кхача кийчбеча, кхыча балхаш тӀа ца хилча даргдоацарех да хий. Из деррига а сага вахара эшаш да; могашал, дегагӀозале хилара Ӏаткъаш а да.

Вай республике тахан дӀахьош дола хицара балхаш деш да тишъенна хин турбаш, насосаш хувца, хин санитарни хьал дика хилийта, хий лоаттадеш йола моттигаш хьалъе, эшача моттиге бурув тоха.

Итташ эзараш тонн хий эш хӀара денна юртбоахама, промышленноста, ГӀалгӀайчен бахархошта.

Вай хьалха ма аллара, цхьайолча моттигашка наха кхелла Ӏамарч, хиш хургдола хьалаш хьакхолла деза вай; уж вай кхаленашка, шахьарашка, юрташка хургдолаш, хӀанз долчул шозза дукхагӀа хила деза уж. Бакъда цу гӀулакха ахча а эш, инженерни хьал а уж проекташ кхоачашъяра йола таронаш а еза.

Сага дикача оамалех цаӀ я, хий лорадеш хилар. Цхьайолча моттигашка доадаь хий мел да хьагойташ счётчикаш а я, хий кӀезигагӀа доадара дола наькъаш а да. Наха зийна хургда, цӀермашинашка хий кӀезигагӀа доадеш йола кранаш ехкай, из массанена тоъаргдолаш.

НачӀал долча наха тамашийна инженерни говзалаш хьакхолл, удаш йола роботаш, шоаш морг кхы доаца гӀирсаш, чоалхаш, тайп-тайпара гаджеташ, иштта Ӏилман хьаькъалца дувзаденна хӀамаш. Цу юкъе дукхагӀа теркам тӀабахийтача нийса хургдар, хин таронаш лораяра долча хаттарашта. Цхьаккха а хӀама дац хин тӀадама когаметта оттаде йиш йолаш. Вай а, из кхета а даь, хий лораде Ӏомаделча дика хургдар.

Цӏаькха дагадоха лов ше морг кхы доаца тӀадамашта декъаш бешамашта хий тохар, из хьакхеллад дукхача хана денз, хин хам ховш болча дӀайхача мехкашка бахача наха.

ГӏалгӀай мехка тахан йолаш йолча технически таронех пайда а эцаш, хий массехказа кӀезигагӀа доадергдола никъ лехача дика хургдар.