Саббаре доал деш, шортта жа ший коа дебадеш бола нах тахан дукха бац вайна юкъе, цудухьа жа арахьара хьачукхувлаш дохк вай базарашка. ТӀехьарча шерашка дикка айбелар устагӀан дулха мах, бакъда жа-м кӀезигагӀа хулаш латт мехка. Къаьстта из дулх вай мехкахошта массахана эшаш, ийдеш да, цудхьа дикагӀа децарий вайна хӀара коа тӀа кхоъ, пхиъ устагӀа лелабеш хилча. Таханарча хувцамаша эргадаьккхад деррига а… Шахьарашка, квартирашка баха ловш бараш хӀара денна дукхагӀа ба, хьайбаш дажаш лийнна сийнача баьца аренаш, гонахьа карташ еш, дӀалийцай; уж доажаде моттиг яц.

Таханарча ханаца вайна гуш дола сурт да-кх из! Бакъда, цу тӀа дог дилла ца а совцаш, жа леладе болабала беза юрташка баха нах; иштта ца хуле, кастта цӀеча чкъаьран мах телаш ийдергда вай устагӀан дулх, къаьстта лоархӀаме цӀайш хьатӀадоагӀача хана. Цу оагӀонцарча говзанчаша дувцачох, устагӀан дулх геттара чӀоагӀа дезарех ба Къилбаседа Кавказера, Россе ГӀибухера, Керттерча федеральни куран бахархой. Россе юртбоахама моттигашкара жа, гаьзарий лелаяра гӀулакх теркаме лаьцача, ахархой-фермерски боахаме - 32%, юртбоахама моттигашка - 9%, наха шоай леладечох - 59%. Селханара ха дагалаьцача, сийнача аренашка дажаш лела жа дукхагӀа гора вайна, хӀаьта тахан хӀара денна лаьгӀлуш латт кхоъ, биъ устагӀа ший коа лелабе ловраш.

Доккхача ираза, из хӀама теркалдаьд кулгалхоша. Мехкадас Келаматанаькъан Махьмуд-Ӏаьлас соцам баь, республикерча ГУПашка жа дебаш бола болх дӀаболабаьб карарча хана. Из гӀулакх хьаллаьцад тахан крестьянски фермерски боахамаша, шоай доалахьа хьайбаш леладеча фермаша, иштта кхыбараша. Ӏокхайса лаьтта желаш болх бе доладеннад, хьайбаш хьачукхувлаш, массехк эзар устагӀа хьачубоалабаь, дийндир из гӀулакх. ЧӀоагӀа беркате хилар из вай мехка. Вай мехка доацача фух дола жа, гаьзарий хьачуйоалаяь, уж кхее безам бараш корабир. Дагабехар, дукха ха йоацаш селий мехка дӀабихьа гаьзарийй, жа хьокха оттадаь хинна XXV Россе гойтам. Тайп-тайпарча моттигашкара доаладаь, 65 боахамо кхедаь хьайбаш дар цига гойташ хиннараш.

Иштта лоархӀаме ба Шолжа-Шахьаре дукха ха йоацаш дӀабихьа гиссарски, арашански фух дола жа довзийташ хинна Россе эггара хьалхара гойтам. Цига гулбеннабар ГӀалмакхий, Черсий мехкашкара; Тамбовера, Воронежера, хӀирий мехкара, иштта вай мехкара уж хьайбаш леладу къахьегамхой. Моттигерча кулгалхоша гӀо деш, жа леладеча мехкарча оагӀон доакъашхой бар из беркате гӀулакх дӀадихьараш.

Геттара дика лоархӀаш долча жега хьажа, шоай коа дабаде эца аьттув бар наьха, иштта дукха хӀама довза йиш яр цар вахарера. Вай даьша тхьовра денз хьадахьаш дола из беркате гӀулакх хьаллоацаш вай дӀадолхе; долхаш, доагӀаш корах арахьежача, сийнача баьцаца сакъердалуш доахка жа дукхагӀа, кастагӀа гургда вай бӀаргашта. Къаман доккха беркат хулаш хӀама из долга-м тешшаме да!

ХӀаьта малагӀча тайпара жа вай моттигашка дикагӀа тов, цу оагӀонцарча говзанчашта дикагӀа хов, царга дӀахатта деза из беркат доаржаде воаллачо. Юрташка бахача наха вӀалла а дита йиш йолаш хӀама дац из. Цига шортта аренаш, атагӀенаш, баьцо дӀалийца ядаш цӀен даьгӀенаш я. Ший коа иштта хӀама леладеш хиларо боккха дезал кхоаб, ийшача моттиге дӀакхайда хьалаца хьай коа устагӀа хилар, доккха гӀо да.

УстагӀан дулх ший лоархӀаме моттиг йолаш да истола тӀа, гӀалгӀаша беркате лоархӀаш, лораша дарбане, дегӀа дика лоархӀаш да, цудхьа шоай коа массехк Ӏаьхарг хьаийца, жа доладойя, дикка аттачахьа даргда шун хьал.