ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

Вахара говзаме оагӀонаш

Дезаденна гӀулакх леладаро хӀама довзар а кулгаговзал а алсамйоаккх

Цхьаболча тохкамхоша белгалду, Россе диълагӀа дакъа бахархой, дезаденна гӀулакх леладеш цахилар, шоаш массаза беш болча балхал совгӀа. Къахьегаш ва саг, тӀаккха цо а вай а салоӀ, цул тӀехьагӀа юхавода ший хьамсарча балха. СалоӀаш волча деношка, цо цхьаккха а ший сакъердалуш дола гӀулакх диц, цхьа минот а йоаяц цунна. Лоацца аьлча, цхьатарра дола вахар ший апарах дӀадодаш да… Из дика а дац. Ше массайолча хана беш болча балха тӀара вала веза саг, цо лаха еза ший физически а психически а хьал тоадергдола таронаш.

Нагахьа санна шо, цаӀ е массехк шоашта дезаш дола хӀама леладеш хуле, шоана хьалхашка сакъердамеча вахара оагӀонаш хьаеллалуш хургья, цу гӀулакхага гӀолла говзанчаш е шоай кердача гӀулакха болхлой хургда шух.

ГӏалгӀай мехка, ираза, цу тайпара бараш дукхагӀа хулаш боагӀа кагирхошта юкъе, цо гӀад а вуг. БоккхагӀбараш, цхьадолча бахьанех, тайп-тайпара балхаш де дезаш хул, шоай а шоай гаргарча наьха а вахар Ӏалашдар духьа.

Иштта дале а, царна юкъе а ба дукха гонахьара хозал езаш а йовзаш а бола кхоллама нах. Шоай мукъа ха йовр кхераш, деш хӀама доацаш бисар кхераш, даим удаш болча кагирхошта накъайоал интернет. Из йоккха библиотека я, цу чу я массадола кхоллама, сага деча кхыча балхашца ювзаенна оагӀонаш. Сага бӀаргагу кхычунна карагӀдоалар, цунга гӀолла из а волалу цхьацца хӀама карадерзаде.

Хьалхарча аргӀагӀа ший балха декхараш кхоачашдаьчул тӀехьагӀа, иштта цӀагӀа гӀолла болх баь ваьлча, ше салоӀаш дола сахьаташ пайда болча гӀулакхашта дӀадала йиш я, цар дика толам лургба цунна. Дагадоха вай уж: тайп-тайпарча спортацара хьоашал, лоам тӀа валар, книжка дешар, атта а чоалхане а гӀирсаш хьакхоллар, цӀилеторгаш е маркаш гулъяр, урсаш, теникаш, пхьегӀаш гулъяр, тамашийна тӀабувхабу гӀирс тегар. Иштта кӀувсаш хьадар, котамаш е гӀажаш лелае дӀайолаяр, керда баьцовгӀаш кхеяр, чопилгаш гулдар, зӀамига гӀишлош сурташца е Ӏомавалар, тхах дийза гӀирсаш дар, Ӏадсаькх кхоссар, кожолгашца лела Ӏомавалар, иштта кхы а дуккхадар.

ГӏалгӀайче а Россе кхыча моттигашка а де лерхӀараш дукхагӀча даькъе цхьатарра хул. Таханарча заман саг, хала хете а, доацача бахьанех эгӀазъух. Вайна хьалхашка нийслу дукха хоамаш, хӀара денна уж хувцалуш да, дукхагӀча даькъе дог гӀоздоаккхаш хӀама а дац. Из деррига хьаӀайна хуле, вай «мукхдаа долалу». Бакъда дезаш дола гӀулакх леладаро цу моча халонех кӀалхарвоаккх. Керда дӀадоладаьча гӀулакхо дог хьесташ, цох Ӏехалуш дӀавода саг, воча хӀаман тӀера уйла а дӀайоал.

Вай стадионашка гуча наха гӀадвуг. Спорт езараша, геттара зӀамагӀчаргара боккхагӀчарга кхаччалца, физически культуранна шоаш тӀакхувш хилар хьагойт. Цхьабараш футболах ловзаш ба, кхыбараш шахматех дола чоалхане ловзар деш хул, кхоалагӀбараш адарца иттлагӀа го боаккхаш болхаш нийслу, кӀезиг-кӀезига тӀера «мухь» Ӏобоаккхаш, шоай вахар аттача доаккхаш.

Цкъа кхувш доагӀача хана, тхо доладелар цӀилеторгаш гулъе. Кастлуш гучадаьлар тхона, уж дукхача тайпара хилар. Ха дӀа мел йода, уж кхы а дукхагӀа эргаш йолга хайра тхона, цигара довзаш хилар тайп-тайпара цӀилеторгаш арахецаш волча сага балхах лаьца а. Цул совгӀа, химех, уж сенах хьаяьй хайташ бола керда хоам а байзар тхона.

Масала, хьаэцаргда вай ГӏалгӀайче ди тӀехьагӀа даржаш дола Ӏадсаькх кхоссарца дувзаденна ловзар. Цох доагӀаш а оал, из искусство а спорт а я. Из говзал Ӏомаеш, саг физически дегӀавоагӀа, ше хьалаьца моттиг бӀарга кӀалхара ца ялийта Ӏомалу, сатем болаш, психически сабарегӀа хул. Кхы а бӀаргий са а дикагӀа хул.

Вай республике деррига а вӀаший бувзам болаш да. Цу тайпара гӀулакхаш леладераш а шоайла кхоачарагӀа хул. Цул совгӀа берашта, кхувш боагӀарашта юкъедоаккх из гӀулакх, цар а лерттӀа дегӀааха таронаш хул.

Дезаденна гӀулакх леладеш хиларо, лаьрхӀачунга кхача а, ше дӀадоладаь гӀулакх дӀачакхдаккха а, из дикагӀа де а безам хулийт.

Иштта дезаденнача гӀулакхо новкъостал ду гонахьарча дунен чам бовза. Оаш бесаш дола сурташ дехкача хана, лоамий хозал, кхаш, фордаш, зизаш сурташца гойтача хана, шоана кхы дукхагӀа хов, дунен тӀара хозал мел чӀоагӀа я.

Шийх къа хеташ хила мегаргвац, дӀа-юха хьовш хила веза, тӀехьара тӀа кхоллама болх беш а, ший могашал тоаеш а, хьаькъал совдоаккхаш а хила веза.

Вай ГӏалгӀай мехка хӀара шахьаре е юрта массаза а коравергва ший тайпара вахар дола саг, уж сиха ба шоай говзалца вахар хьалдиза, шоай балхаш гойта, пайда хьабоалаш дола гӀулакхаш леладе.

Паччахьалкхен балха тӀа болча наха юкъе, шийна дезаденна гӀулакх леладеш вар массаза а хиннав теркам тӀаозаш. Цу хьакъехьа цар кастагӀа дувца деза шоаш леладеча дезаденнача гӀулакхех, цунца цхьана вай кагирхошта масал а луш.

Вай дерригаш а сихдала деза пайдане хӀама юкъедаккха; мукъа ха йолаш, керда дуне довза; керда уйлаш кхолла. Цар вахара хьалаш а тоаду, цунцара безам а совбоаккх.

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде