Шоашта наха юхе хилча яа хIама кораергйолга ховш, цар массаза а лех нах бахача юрташкара яа хIама.

Царна хац лаьтташ къоастаде, шоай даькъ тIа ваьннача сага уж массаза а хиннад тIакховсадала кийча долаш. ЖIали, ира царгаш а йолаш, сага зе де кийча дийнат да. Уж жIалеш да воацаш мел лелача хана, царгара зе далара кхерам а ба.

ТIехьарча хана, дукха дувцаш хезад вайна, Магасе дукха тIахьожам боацаш лелача жIалеех. Уж-м массанахьа а да. Дукха ха йоацаш столицан прокуратуро цу хаттарца бувзабенна тIахьожама болх дIабихьача гучадаьлар, «Шахьара администраце паччахьалкхен декхараш кхоачашдара тIехьа, уж жIалеш лазар доацаш хургдолаш, царна дарба дергдолаш, да воацаш лелаш дола жIалеш хьа а лийца, из болх даькъ тIарча организацеша дIабахьара даь, хIама цахилар».

Белгалду, могашал лораяра йола сага бокъонаш телхаеш хилар, лерттIа гонахьара хьалаш цахиларо.

Магас яхача шахьара Iаьдал, республикан кхыча муниципальни даькъага санна, цу дешага хьожаргда. Ара лелаш дола жIалеш вIашагIкхет гIишлош еча моттиге, тайп-тайпарча объекташка, бIаьсти дерригаш хIана дац аьле гуллуш, вIашагIдетталуш хул уж. Нагахьа санна бежан ара диса, деша ваха е кхыча гIулакха араваьнна саг нийсвелча, уж цунна тIадеттадала тарлу.

ХьалхагIа цу тайпарча жIалешта чудохка фусам ергья, аьнна, дийцадар, бюджетера доаца ахча цу гIулакха дIадахийта лаьрхIадар.

ЖIалеш хьа а лийца, лаьрххIа йолча уж чудоахкадергдолча фусаме дIахецар, дийцар правительствон викалаша, ГIалгIай Республика хьайбай лорий урхаллен, муниципальни даькъ тIарча болхлоша.

Хьайбашта лаьрхIа йола клиника а юкъейоагIаш, жIалеш леладу моттиг ергйолаш Илдарха-гIалий тIа лаьтта а хьакъоастадаьдар.

Цул совгIа, ГIалгIайче закон да моттигерча Iаьдала лаьрхIа, уж хьалувца дIачудохка а бокъо луш. ЖIалеш а цискаш а леладара лаьрхIа еш я из моттиг. Иштта царна луш йолча бокъонашта чудоагIа, да воацаш лелаш дола хьайбаш дIа-юха дигар, царга хьажар, дайнараш лаьттах дохкар, кхыбола болх царца дIабахьар.

Цу гIулакха лаьрхIа муниципальни даькъ тIарча кулгалхоша хIара шера ахча хьакъоастаде деза, иштта белгалваккха веза из гIулакх дIахьоргдола саг а. Бакъда из хьаде эттача, массаза санна къамаьл хул цох.

Болхлоша цкъа белгалдаь Iийнадац, ГIалгIайче жIалеш а цискаш а леладе хьалъер цхьа бIаь совгIа моттиг йолаш хила еза, яхаш.

Цул совгIа, цу тайпара гIишло хьалъеш хилча, 15 миллион сом эш. Цудухьа хеталу, кастлуш цу тайпара гIишло вайцига хургьяц, аьнна. Россе дукхача моттигашка нийсъеннай, жIалеш наха тIадеттаденна, цунах чIоагIа зе даьнна моттигаш. Бакъда ГIалгIайче жIалеш цIагIа ца леладеш хиларга хьежача, Россе бахача наха шоай биъ кога тIара новкъостий аракхувсаш моттигаш я. Укхаза дагадох Даьхен хьаькъал долча наьха тIахьехама дешаш: «Саг, саг хила- жIали Iеха ма де».

Укх деношка РФ Президента доалахьарча бокъоний Совета правительствога каьхат дахьийтар, жIалеш тIадетталуш хиларца дувзаденна, Россе жIалеш мелд хара бола болх лелабе, цар наьха унахцIенонна деш дола зе теркалде дагахьа, хIана аьлча кIезига нийсденнадац уж наха тIадеттадаларх, цар човнаш еш а. Цунна бахьан да, дукхагIболча даьша шоай жIалеш тIахьожам боацаш дитар. Цудухьа уж мелд хара йола регистраци е, иштта сага жIалей тIадеттадаларах лорий статистика хувцара дахьийтад их каьхат.

Из дош Iаьдала а иштта говзанчий а тIахьожам болаш да. Тешам боллаш, уж кхоачамбоацараш юкъера дIадахара къахьегаргда. Вай хаттар  селлара доккха деце а, бакъда лоархIаме да. ГIалгIайчен доазон тIа, да воацаш дола жIалеш паргIата лел.

Дицде йиш яц, уж а вай вахаре эшаш, шоай тайпара Iалама цхьа дакъа дIалоацаш долга. Зе деш санна, цар вайна пайда бахьаш йола моттигаш а нийслу.

Масала, цу нувхийлара хьалувцаш, цицхолгаш йоаю цар, республике уж яржаргйоацаш, цар фу хоададу. Мичча беса дувце а, карарча хана жIалеш да воацаш леларгдоаца дош дикагIча оагIорахьа къоастадаь хила деза.

ДукхагIа бIаьсти арадоал уж, цхьаннахьара кхыча моттиге а долхаш, шоашта яа хIама лохаш. ГIалгIайче да воацаш лела жIалеш лаьгIде таро хургья, шоашкара хьаIоадеш дола нувхий гувнаш дIадоахе, доалахьарча боахамашта гонахьа карташ йой. Дуача хIаманна уж тIакхача йиш йоацаш хуле, цхьа-ши шу даьлча мукъа лела жIалеш дикка лаьгIлургда, дисараш дикагIйола моттиг лохаш дIагIоргда.

Иштта дале а, тIатоха деза уж хьалувцара, чудохкара болх а, царна моттиг хьалъяр а тийша хила деза материальни а технически а таронех.