ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

Эггара доккхагIа дола у

Рак яхача лазара опухоль санна, хIара маза лоацаш чуйоал наркомани вахаре

Были времена, не столь отдаленные от сегодняшней даты, когда слово «наркоман» для многих граждан звучало в новинку. В основном эти персонажи встречались в городских отдаленных кварталах, были редкими фигурантами общественных обсуждений и уголовных дел. Ныне наркомания своими образованиями и наростами просто облепила все сферы жизни. С эстрадных площадок звучат песни и композиции, пропагандирующие «жизнь под кайфом», кинематограф создает образы крутых героев, снисходительно относящихся к наркотикам. Подобных примеров можно привести сотни и тысячи. Людей постепенно приучили к сокращению расстояния до красной черты противодействия наркомании. Миллионы граждан десятилетиями были уверены, что можно жить в условиях прямой и косвенной пропаганды в состоянии одурманенного бытия и обеспечить собственную безопасность и безопасность своих детей от ее влияния. Удивительная и глупая самонадеянность.

ВIалла саг цец а валац из тайпара зуламхо гучаваьннав аьлча. Эстрадни моттигашкара, ма даггара, локхаш иллеш хоз вайна «кайф йола вахар» яхаш, кино доахараша геттара боккхий турпалхой бий хьахьувкх кхувш латтарашка наркотикашца бувзам лелабераш.

Уж мо дола массалаш, гонахье вай зийча, дийца ца валлал дукха да. ХIара денна из болх дIакхухьаш дIатIабигаб нах, из дош унзара хетаргдоацача хьала тIа. ХIанзолца дуккхача наха хетар, шоай дезалхо цу хIама кIала гIоргвац, вIалла шоайх из хьокхадала йиш яц аьнна.

ДIа уйла йича цхьа Iовдало а хиннад-кх, иштта дог тийша хилар... Вахаро хьахьокх иштта долга. Наркотикех хьокхавеннача сага тIехьа хьажа аьттув балац вай тахан. Гонахьа леларий бIаргех лачкъа шортта моттигаш корайоагIа — баьддерзадаь машена кораш, аллеяш, паркаш, наггахьа мара саг Iоховш йоаца юстара моттигаш....Хьан хов, цига ваха, цо фу леладу?...Даьла цIи йоаккхаш ва из цига, е наркотика доза тохаш ва.... Пхьешкара, юрташкара хьал, хIара шера, тоалуш латт. Ваха, вагIа моттигаш къонабарашта шортта я. Тоалуш латтача вахаре шоай дезалхо мичахьа, хIанца, малагIча гIулакха лел тахка даьшта, ноаношта тахан халагIа да. Цар бIарга кIалара ваьле дикка ха йоаккх дезалхочо. Ерригача Россе, наркобаронаш яхача нахаца, боккха тIом лоаттабу яхаш кхайкаду хIара денна. Ставрополерча полице болхлоша, вахархочунгара лаьцай 8,5 кийла марихуана, кхы а баьцаш. Ший даче дагIача цIагIа цо кIомал кхебу, дIахо цох де дезар хьаде бIарчча лаборотори хьаяьй. Хабаровскерча полице болхлоша суде чуенний, из дохьаж кхедеш йола 51-шу даьнна кхалсаг. 3500 кхоачаш каннабис яьгIай цун коа, йиъ кийла хиллал йокъаяь дIайила улачара хьалаьцай из.

Керда Уренгой яхача пхье, ураме гIолла, бIарчча пакет наркотикаш киса ехка лелачара хьалаьца Iочувигар хьалха из гIулакх бахьан долаш суд текха хинна Иркутскера вахархо. Уйла йича хеталу, уж моттигаш-м гаьна я вай мехка аьнна, бакъда, цу дохьажаца базар лелаерашта вIалла хало яц, цхьан регионера кхыча регионе уж кхоачае. Цунга хьежжа, сийг боаллаше, йоае езаш цIи я из.

Наркотикашта духьала тIом лелабеча комиссе дIайихьача кхетаче дийцар, аптекашкара наркоманашка йохка йиш йоацача молхех. Укх тIехьарча ах шера йохка бокъо йоаца психотропни оала молхаш йохкаш I96 моттиг гучаяьнний вайцига.

ДIадахача шера хинначул 12% дукхагIа хул из. Наркотика духьале лелаеча болхлоша, ма даггара, къахьег из дохьаж хьачукхухьаш, наха юкъе доаржадеш лелараш хьагучабаха гIерташ. ДIабихьача балхах Москвера, Ростовера, Астраханера, Краснодарера, Ставрополера из дохьаж лоаттаду —19 моттиг хоадаяьй.

Вай зIамигача республика из дийца ца валлал доккха зулам да! Тахан из хьал тоаде гIерташ, кагирхой дегашка из унзара зулам долга чIоагIде хьожаш кхетачеш еш болх дIакхухьаш ба: дийша нах, кагирхой гIулакхех йола комитет, наркотика духьала тIом лелабеча комиссе болхлой. Сога кхоачаш хIама дац из аьнна, вай юстара довла йиш йолаш гIулакх дац из! Из зулам массанахьа даржаш латт, ший цIагIа из чударгдац ала йиш йолаш вац цхьаккха.

Цудухьа оарцагIа, дерригаш а довла деза вай. Наркомани боккха кхерам бола во да! Сага вахар толхадеш, дикача хIаманга долха наькъаш тедаш из долга кхетаде деза вай массане. Цу дохьажах виза араваьннача сага дегIацара деррига дикаш дIакъаст. Цхьаккха хIама бе доацача дIатIакхоач из. Сий, яхь, денал яха хIамаш хаьдда дIадоал. Саг хулачара дIаваьле, ше кхеваьрашта балийна вийрза венна дIавоал. Наркобизнес яхар, тахан, эггара бIехагIа дола зулам да. Цхьаненна дагадох, вокхо хьаю, дIахочара йохк, хьалхара бараш лувцаш лелараша, хийла, ахчах уж юха дIахец, суд еш багIараша берригаш юкъе лацац....Иштта цхьа йIаьха зулама тIIирг я из.

Дерригача дунен тIа флэшмобаш, акцеш, цхьацца программаш юкъе кхувлаш юхатоха гIерт из зулам. Цхьацца йолча моттигашка, арабувлаш, наркотик кхееш, кийчъеш йола моттигаш йохаеш дIаяьхар. Бакъда, ма хетта, из болх дIабодац из гIулакх леладерий говзал бахьан. Цхьайолча моттигашка, наркотик кхееш хиннараш дуккхача шерашка юртбоахаме къахьегаш, тIагIолла хьежача хьаьна къахьегамхой ба-кх ераш аьнна Iаьдала хеташ бола нах бар.

Дика гIулакхаш леладеш санна, во гIулакхаш а наха юкъе доаржадеш бахаш ба уж.

Вай мехка из дохьаж доржадеш лелар гучаваьлча, цун тIаотта оарцагIбоал гаргара мел бараш. Зуламхошта корабоагIа шоайх къахетаргдола, гIо дергдола нах.

Гаргарчарна хет хоза къамаьл дича, дарба дича метта вена дIагIоргволаш дика саг ва из аьнна. Бакъда, наркомана дарба дир цаI да, хIаьта бIеха гIулакх леладеш нах хIалак беш, цу базарах ший киса дузаш вIаьхий хила гIертачох къахеташ, из кIалхарваккха гIертар цхьаккха тайпара кхетаде йиш йоацаш, харцахьа хIама да.

Дохьаж дохкаш, нах боабеш лелача сага, доагIаш дола таIазар дIадала деза!

Уж берригаш, тахан, хьагулбаь космосе хьалбахийта вIаштIехьа даргац вай, цудухьа дикагIа метта боагIаргбола наькъаш леладе деза. Вай мехкара экономически, социальни хьала доккха зе ду цу хIамо! Хьалха вIалла хила йиш яц иштта аьнна хийтта хIамаш да, вайна тахан хьахозараш. Массала, дукха ха йоацаш наркотик эза йолаш, машен хехкаш лела кхалсаг дIалаьцай полице болхлоша. Нийсача хьаькъала тIехьа долаш мара, из бIеха никъ хоадалургбац вайга. Тахан тIом духхьала наркоманеца лелабаь Iац вай. Сийрда кхоане, цIена вахар, эздий къам хилийтара тIехьа, лоаттабу тIом ба из. Из дерига кхоана, хаьдда доацаш хургда, тахан вай оарцагIдаьнна ца хьовзе.

Наркомане сага эхь доаду, сийдоацача воаккх моллагIа дика къонах а. Наркотик яьржача моттигашка даьшта, дезалашта юкъера бувзам хад, дезал, къаман яхь, мохк лорабар яха дешаш хаьдда дIадоал.

Цудухьа наркомани йоаржаю къам, дохадаь дIадаккха. Из да вай кхетаде дезар! ХIара дезала юкъе дувцаш латта деза из бера хана денз.

Хьалхадаха деза, цо шийна тIехьа мел лоаца во, цох хьокхавеннача сага тIехьагIа наха юкъе тешаме, везаш саг хинна дIаваха аьттув хургбоацалга, ший вахар дехка саг из волга. Дезалхо визаи, дикагIдола дувхар дийхаи лелавича далац дунен гIулакх. Царна тIехьа хьежа веза хIара денна, тахка еза уж лела моттигаш, цар хьанца доттагIал леладу.

Тахка еза цар уйлаш, лерхIамаш. Бера хана денз ший дин деза Iомаде бер, спортацара, дешарцара безам чIоагIбе цун.

Ишттача наькъаца ваха волавеннар, сийрдача хIаман тIакхувш хургва.

ЛоархIаме да геттара а, бера хана денз, дезал къахьега Iомабар. Гаьнаш дIайогIийта, лаьтта ахкийта, беша болх байта. Ше даьчох хьахиннна дика бIаргадайча, доккхагIдолча дикашка кхача гIерташ хул кхувш латта дезалхо.

Къахьегамо эхь лорадергда, сийрдача кхоанен наIараш хьаелларгья Даьла къахетамца.

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде