ЛаьрххӀа дола вӀашагӀкхетар дӀадихьар энергетикаша, шоай Даьхенцара безам боккха хиларца дувзаденна.

Мемориала сийленг хьаделлаш, Устарха Ширване тӀема наькъах дувцар «Ингушэнерго» филиала кулгалхочо Котаганаькъан Кимрана, иштта Турпалхочун гаргарча наха Къоастой Ширване, Аькхенаькъан Хьавас, Абдурзаканаькъан Аьсета.

Вай даьша сийрда лар йитай Даьхен исторен оагӀонашка, из чоалхане никъ дӀахьош. Цар денал, майрал гойташ долча масало вай чӀоагӀду,- аьлар Котаганаькъан Кимрана. - Цох хьабаьнна нах ба яха цӀи шоаех йоаккхаш бараш геттара белгалбала беза вахарца, гӀулакхашца. Иштта мара вай таро хургьяц тӀехьа тӀайоагӀача тӀехьенна воашкара масал гойта. Вайца тахан вац Устарха Ширвани. Дала гешт долда цунна, бакъда яхаш я цӀераш, оаха цунна а Сийлахь-боккхача Даьймехка тӀема хӀара бӀухочунна а баркал оал, уж ба вай доккхал де дезаш, царгара масал эца дезаш».

«Доккха баркал хилда цун халача къахьегамах, шоана карагӀдаьннача дикача гӀулакхах - Россе Турпалхочун Къоастой Ширване цӀи малхаяккхарах, МагӀалбика кхален керттерча подстанцена цун цӀи яларах. КарагӀдаьнна дика гӀулакхаш цӀаккха а дицденна дисадац: массахана наха дагадоагӀаш хиннад, шоаш балара уйла ца еш, кхывар кӀалхарвоаккхаш, вайх хӀаравар бахьан долаш, синош Ӏодахка кийча уж хилар»,- аьлар Устарха Ширване гаргарча сага, философски Ӏилмай кандидата, ГӀалгӀай паччахьалкхен университета хьехархой факультета доцента, ГӀалгӀай Республикан исбахьален искусствай Паччахьалкхен музея экскурсовода Аькхенаькъан Хьавас.

«Са безам ба цӀихезача поэта Сулейменов Олжаса дешаш юкъедоаладе: «Цхьа дика гӀулакх деча хана, цо ший дола хьинар дӀадохийт цунах. Цул тӀехьагӀа кхыбола дегӀа низ чуболл, кхыча эздела даькъ тӀа воаккх цо, нагахьа санна цу сага вала дегӀадале, цох цун тӀеххьара сийрда сийг хул. Цу тайпара валар даим йоагаш йола сердал я. Цу сийго турпалхочун ший вахар меттел, ноахала вахар а сийрдадоаккх, - белгалдир Къоастой Ширване гаргарча сага, ГӀалгӀай Республикан искусствай цӀихезача болхлочо, кхоллама, культурно-кхетачений Республикан цӀен исбахьален кулгалхочо, Россе Паччахьалкхен Луначарский Анатолий Васильевича цӀерагӀча преме лауреата Абдурзаканаькъан Аьсета. - Баркал шоана из иштта кхетадеш хиларах, баркал шоана Даьхен Турпалхошца шо иштта лерхӀам болаш хиларах».

Къоастой Ширвани ваьв 1923 шера, ГӀалгӀай Республикан Галашка. 1941-ча шера из ЦӀеча Эскаре амал деш хилар. 1942-ча шера цо яьккхар Краснодарера тӀема авиаце лётчикий ишкол. Цо тӀема гӀулакх даьд Поволжерча, Сибарерча гӀонна лоаттаеш йолча авиаполкашка.

ТӀем тӀа хилар из, 1942 шера денз. Ил-2 яхача фецарча кемаца лелар из. Сигала гӀоттадир ший кема 100-зза, кхозза чов хилар цунна; бакъда, хӀара чов мел хулача хана, ший тӀема даькъе юхавоагӀар. Курски тӀема юкъе цо йохайир 11 моастагӀчун танк. АргӀанара декхар кхоачашде вахача, цунна духьалдаьлар моастагӀчун кхоъ фецара кема. Турпалхочо царех цаӀ чудахийтар, бакъда цун кеманна а кхийтар герз, из дохадир. Лётчика вӀаштӀехьадаьлар ший даькъ тӀа из Ӏохоаде. Цун машинах 17-зза герз кхийтта Ӏургаш даьхадар.

Устарха Ширвани дакъа лоацаш хиннав Белорусси, Прибалтика, Малхболен Прусси мукъайоаккхаш. 1945 шера, Кёнигсберге чудахийтар немций форда кема, цу тӀа вар 125 салтеи эпсари. Цига ший шоллагӀа фецара котало яьккхар цо.

Цул тӀехьагӀа цун полк Берлина тӀалаташ хиннача тӀем тӀа дакъа лоацаш хилар. Германи йожа массехк ди мара ца дисача хана, цо кхоалагӀа моастагӀчун фецара кема чудайтар сигалара. Цунна елар Советски Союза Турпалхо яха цӀи. Иштта елар йиъ тӀема орден: ЦӀеча Байракха, ЦӀеча Седкъан, Даьймехка тӀема 1-ча, 2-ча дозала.

ТӀом йистебаьнначул тӀехьагӀа из хилар Прибалтийски тӀема куран ВВСе. Ширвани вар фецара кемаш тохкача даькъ тӀара болх беш. Из велар 1949 шера.

Сийлахь-боккхача Даьймехка тӀем тӀа денал, майрал гойтарах, 1995 шера, кӀимарса бетта 6-ча дийнахьа №679 йолаш арадаьннача Российски Федераце Президента Амарах, Къоастой Устарха Ширванена, венначул тӀехьагӀа, Россе Турпалхо яха цӀи елар.