2026-ча шера, Дала аьннадале, хьалъяь яргья Илдарха-ГӀалий тӀара цу оагӀонцара гӀирсаш арахецаш йола завод. Тайп-тайпарча моттигашка уж хӀамаш дӀаоттае аьттув хургба вай тӀаккха. Йоккха терко еш кхоачашбе безаш, боккха болх ба из.

Къаьстта чӀоагӀа лоархӀаме да хий цӀендеш дола уж гӀирсаш ишколашка, дарбанчешка, поликлиникашка, иштта кхыйолча дукха адам тӀалаттача моттигашка увттадар. Хий цӀендар чӀоагӀа лоархӀаме да тахан вай вахаре. Гонахьара лаьтта, Ӏамарч, вай садоахаш долафо цӀена хилар деций эггара керттердарех?!. Ӏалама моттигаш лораяра тӀехьа, экологе хьал кӀал ца дисийта гӀерташ, тахан мехка дӀакхухьаш латтар боккха болх болга гу вайна.

ХӀама бе доацараша кхаьч-кхаьчача доаржадаь нувхий гувнаш дӀадахьа, уж моттигаш сийна бай тӀабаргболаш цӀенъе боккха низ эшилга зув вай. Ираза, таханарча вахаре цӀенача баха ловраш дукхагӀа ба. ДукхагӀа болча наьха дегӀа оамал я, шоаш бахаш йолча моттигашка лостам беш, цар куц ца талхийташ лелаяр. Итташ эзараш цӀенош да вай мехка, хӀара шера дукхагӀа хулаш а латт уж. ХӀара цӀагӀа канализаци, бӀеха хиш дӀауха кӀоагаш да. Вай теркалде деза, лертӀа доаца, къаьна гӀирсаш увттадаро Ӏалама доккха зе делга. Лаьттан кӀалхара хиш да цу оагӀонцара гӀулакхаш лорадеш ца хилча бӀехлураш, хӀаьта иштта бӀехденнача хиво лаьттан кӀалхара хьалтӀадоалаш мел дола хӀама дув. Къаьстта ювца езарех я, иштта телхача хих хьайоагӀа ла ца мога во хьадж. Наьха сатем боабу, вахара хьал толхаду хӀамаш да уж. Из деррига кхетадеш, воаш дахача цӀеношка лертӀа дола хий цӀенду гӀирсаш увттаде деза вай. Цу оагӀонца дувзаденнарех дувцаш, вай мехкадас Келаматанаькъан Махьмуд-Ӏаьлас белгалдир:«Мехкарча экологе хьал лорадеча дакъа лаца йиш йолаш ва хӀара вахархо. Хий цӀендеш дола гӀирсаш увттадар гонахьара Ӏалам лорадеш хилар да».

Вай шахьарашка, къаьстта Наьсаре, МагӀалбике, Магасе, Илдарха-ГӀалий тӀа адам, машинаш дукхагӀа хулаш латт хӀара денна, хица кхоачамбоацараш долаш дукха моттигаш я, иштта дукха я нувхех цӀенъе еза моттигаш а. Уж деррига кхоачамбоацараш массане цхьатарра болх дӀахьош юстардаха деза, кхы а доккхагӀдараш царна ӀотӀа ца деттадолийташ. Вайх хӀаране кхетаде деза, экологе, Ӏалама хьал телхача, вай вахара хьал а талхаргдолга. ТӀехьа тӀабоагӀарашта хоза, беркате масал дӀагойта деза вай тахан, царна хьалхадаккха деза: хиш, Ӏалама моттигаш, лаьтта лорадар, цар хам беш хилар лоархӀамеча декхарех долга. Таханара кхоачамбоацараш тӀехьенна ца а дуташ, ханнахьа юстардаха деза вай. Шоай мохк, шоаш бахаш бола урам, ков, юрт цӀена лоаттаде дезилга, Дала хьаенна хозне талхийта йиш йоацилга дӀахьокха тахан кхувш латтарашта!