«Кураза Фатимас доккха дакъа юкъеденад, гӀалгӀай поэзи дегӀайоалаяра. Цун дика шоайла вӀашагӀкхеташ дар халкъа оаз, иштта таханарча заман халкъа дешаш. Цун оаз, илли дӀаалара оамал дукхача илла оалача ноахалашта керттера йолаш хьаера. Цул совгӀа, из яр гӀалгӀай актрисех цаӏ, керттерча къаман театра искусствоца», - аьлар «Сердало» газетага из кхетаче вӀашагӀъеллача культуран-салоӀама моттига исбахьален кулгалхочо Манкенаькъан Зинас.

Малсаганаькъан Кураза Фатима - цӀихеза гӀалгӀай культуран викал. Зӏамига йолча хана денз, из тӀакхувш хиннай халкъа кхоллама, къаман иллешта, хьаькъалерча даьй дувцарашта. Иштта культуран юкъеяларах, цо ший кхоллама болх дӀаболабир.

Ше дунен тӀа йӀаьха ца яьккхача хана, цо кӀаьд ца луш къахьийгар гӀалгӀай Ӏадаташ дегӀадоаладеш, керда исбахьален кеп лохаш, цунца цхьана халкъа овлаш доа ца деш.

Дукхача кепара ба Малсаганаькъан Фатимай кхоллам. Ший балхаца из кхоачар гӀалгӀай исторе хӀара деннарча керттерча темашка, сий, эхь, эздел яхача дешашка. Цун йоазув кӀоаргга психологи йолаш, метта говзал, къаман метта хьал хоалуш дар. Исбахьален балха кепага гӀолла, цо гӀалгӀай къаман оамал дӀагойтар.

Цкъа йийшача йицлургйоацаш, хулар цун статьяш, цо даь йоазув белгалдоалаш хулар ший чулоацамца, къаьстта гӀалгӀай метта хозал, цун кӀоаргал белгалъеш бар цун дукхагӀа бола болх. Лирически кӀоаргалга диллача, цхьанкхеташ хулар цун байташцара дешаши мукъами. Цар дӀаьхий дир гӀалгӀай литература, новкъостал деш дегӀада, цо хьакхеллар гӀалгӀай литературан цхьа дакъилг, цун мотт, исбахьален тӀаэцар.

Кураза Фатимас гойтача масало дӀахо низ белар къонача поэташта, мукъамхошта, тохкамхошта, безам болаш къахьегаш хьабоагӀача наха гӀалгӀай мотт дика дегӀабоалабе, иштта гӀалгӀай къаман культура керадача боарам тӏа яккха.

Малсаганаькъан Фатимай биографи, цун кхоллам бовзара тӀехьа йоккха гӀалгӀай къаман культуран экскурси хилар. Берашта дайзар цу кхоллама сагахдар санна, дӀаяхача ханашкара дар а, иштта халкъа хургдар а шоайла малагӀа бувзам болаш да.

Кхетаче дӀахьош, дешархошта дайзар къаьстта исбахьален оагӀув Фатимас малагӀа лелаяьй, цо малагӀа лар йитай къаман литературе, иштта ашарий искусстве.

Къаьстта йола терко тӀаозаш хилар цига хозаш хинна Малсаганаькъан Фатимай иллеш, ашараш. Дешархошта хьалхашка араваьлар халкъа артист Тиймарзанаькъан Ӏалихан, цо гойтар цун цӀихеза иллеш. Цо таро елар къонача ладувгӏархошта кхыча тайпара уж тӀаэца, еррига поэтически хозал йовза.

Малсаганаькъан Фатимай кхолламá мах оттабе тахан атта дац. Дукха ха я цун байташ гӀалгӀай культуран дошоча ганза чуйолхаш йола. Дукхача шерашка денз Кураза Фатимай иллеш вайна хозаш да телевидене а радио а гӏолла. Цун кхоллам чубоагӀаш ба ГӏалгӀайчен Хамхой А. цӀерагӀча Паччахьалкхен филармоне балха, цо тешал ду из кхоллам лергбоацаш хилара, иштта тахан республикан культуран вахара юкъе лелаш хилара.

Кхувш йоагӀача тӀехьенна из дика таро я тахан, исторе урок хинна а ца Ӏеш, къаман культура, искусство лелаяра. ГӏалгӀай къаман культуран болх тохкаш, тахан кагирхоша кӀоаргагӀа кхетаду мичахьара хьайоагӀа гӀалгӀай искусство, малагӀа халонаш ла езаш хиннаб дӀаяхача заман нах, мишта лорадаьд цар цу юкъе гӀолла шоаш санна бараш кхы боацилга, хьагойташ шоай эздий гӀулакхаш.

Иштта гӀалгӀай культуран керте лаьтта бола уж нах бовзарца мара, тахан ха йиш яц кхувш йоагӀача тӀехьенна а ше мичара хьаяьннай, къаман хургдолчун хьалхашкара шоай бехктокхам мел боккха ба.