«Тахан дегӀа могашал эшаеннача берашта шоай дегӀацарча цхьацца начӀалах пайда эца, вахаре шоай моттиг хьалаха гӀо ду оаха. Иштта долча берашца къаьстта из гӀулакх мишта леладе деза хьалхадоах ноаношта, даьшта», - аьлар «Сатоссаш» яхача могашал меттаоттаеча фусама кулгал деча Ӏарапханаькъан Аьсета.

ДегӀа могашал эшаенна бер хилар чӀоагӀа сабар, сатем эшаш, Дала иштта дӀаоттадаь хӀама да даь-наьна вахаре. Дукха шераш хьалха дегӀа могашал эшаенна бер нахах хьуладеш, из иштта долга сага дӀа ца хайташ, кхийста ханаш гаьнна тӀехьашка йисай. Тахан латтача хана даьша, ноаноша кхетаду; бер наха юкъе, ший ханнарчарца бувзам лелабеш, вахаре цхьацца хӀама Ӏомадеш, леладеш хила дезилга. МоллагӀча хаттара жоп лаха, моллагӀа хӀама цхьан тайпара дӀадерзаде йиш я тахан. ХьалхагӀа иштта долча бера малагӀа дарба де деза хайнадеце а, тахан дика хов царга фу товргда, малагӀа моттиг лаха еза. Республикерча иштта дола бераш тӀаийдеча моттигаша новкъостал лоаттаду цу хӀаманца. Сона дайнад, ДЦП долаш хинна цхьа бер дукхача халонех чакхдаьнна, массахана цхьацца пайдане хургдар леладеш хиларах, тайп-тайпарча кхетаченашка дакъа лоацаш, нахаца бувзам лелабарах, вахаре ший моттиг хьалаьца кердача новкъа доалаш. ХӀаьта деррига а даьгара, наьнагара хьадоагӀаш дар. ЦӀаккха а Даьла къахетамах дог ца дуллаш, диканга сатувсаш, шоай йиӀига дика мел хургдар хьадеш, цун дуне довзийташ, лаьттар уж. Тахан Фатимайна сурташ дехка, хӀамаш тега хов. МоллагӀча сага дог тохадолийташ байташ еш йиӀига, иштта кхы а дукха говзалаш Ӏомаеш хьайоагӀа.

«Сона эггара чӀоагӀагӀа дезар - цхьаккха бер цамогаш цахилар», - йоах Фатимас. ДегӀа могашал эшаенна бераш цхьа ший тайпара дега кӀаьда, дог дика, къахетаме хул. Нийса никъ хьахаржа гӀо дича, массадолча хӀаманца сакъердалуш, цхьа моттиг хьалаьце дӀадолх уж. Укхаза сона дагадох МагӀалбике дӀайихьача халкъашта юкъерча дегӀа могашал эшаеннарий Ден хетаяьча кхетаче вахара оагӀон моттига кулгал деш йолча БӀарахой Бэллас аьнна дешаш:

«ДегӀа могашал эшаенна нах низ болаш, сатем, сабар долаш хилар хьагойт вайна укх дено. Иштта болча наха шоай дегӀацара начӀал гучадаккха, цхьацца хӀама Ӏомаде гӀо деш, цар хьашташ теркалдеш хила деза вай массахана. Укх дено хьагойт, къахетаме хилар сага дегӀацара эггара хозагӀа йола оамал йолга, гӀо эшарий дог хьастар эггара лоархӀамегӀа долга».

ВӀалла а дог ца эккхаш, ший мел бола низ ураоттабаь къахьегарех йолаш, массанена хоза масал да журналист-телеведущи, цӀихеза блогер йола Йовлой Лиза. Пхезза лауреат хинний цох «Машук» яхача Къилбаседа Кавказерча кагирхой кхетаче. «Кердачун кхуркхолг» яхача республике эггара хьалхарча суртех болча гойтаме котало яьккхар цо, « Кхыча тайпара хьажар» яха дешара моттиг хьайийллай цо вай мехка. Тахан блогер йолаш, дерригача дуненна дӀагойт цо ше мел лелабеш бола болх, ше тохаш дола кулг. Вордингаш чу вагӀе а, дунен дукха гӀулакхаш леладеш, дуккхача наха пайдане волаш, толамаш доахаш саг дӀаваха йиш йолга дӀахьокх цо массанега. Италоша оалаш дола «Ӏ murӀ sono nella mente» («Пенаш вай керта чу мара латтац») яха   кица дагадох укхаза. ХӀара саг укх дунен тӀа цхьацца хӀама дегӀа, хьожадаь хьакхеллав Дала. Даьла къахетам боарам боацаш ба, цудухьа цӀаккха дог ца эккхаш, дикашка сатувсаш, могаш дола хӀама доаржадеш, хозленашца дог ловзаш, хила веза саг.