Иразе хургба никъ!
ГАУ «Ингушавтотранспорте» болх беш вола Мержой Закре къоначарна дика масал да
ХӀара дийнахьа дукха адам да; деша, балха, иштта кхыйолча моттигашка дӀакхача сиха долаш; наькъашка арадоалар. Буро кӀалха бахача наха а массанена санна чӀоагӀа лоархӀаме да ханнахьа шоай кхача безача дӀакхача аьттув хилар. Юртара Наьсаре йодаш йолча автобусага хьежаш остановкаш йиззе нах хул. Уж даиман дог тийша ба, автобус лоаллачо, кхера ца безаш, ханнахьа шоаш дӀабугаргхиларах.
Автобус лоаллаш вагӀар ва Мержой Ӏаддал-Хьамида Закре. Дукха ха я цу беркатеча сага из болх лелабу, цун цӀи дика йовз массанена. Дуккхача шерашка из гӀулакх дезаш хьавоагӀаш вола Закре хӀара Ӏуйранна капот хьалйийлле хьож ший автобусага, наькъа водаш кхоачамбоацараш нийслургдоацаш. Ше лелабеш бола болх боаггӀача боараме дӀахьош хилар чӀоагӀа лоархӀаме да моллагӀча сага.
Закре цу мугӀарера саг ва. Ханнахьа, цӀаккха а тӀехьа ца вусаш, хьакхоач из нах дӀабига. ХӀаьта юртахоша чӀоагӀа лоархӀ из гӀулакх, хӀана аьлча, Ӏуйран арабаьнна мел латтараш деша, балха ханнахьа дӀакхача сагота хул. Цул совгӀа, автобуса чу массахана цӀена, паргӀата хул. Из а ма дий чӀоагӀа лоархӀаме дӀа-хьа ухача наха. Багара хьайоагӀа Ӏи мерза, кӀаьда йолаш, нахаца тарвала ховш, наха везийта ховш саг ва Закре.
Ший балха тӀа Закречо, дукхача хана денз, чӀоагӀдаь латташ да, хӀара денна дӀа-хьа ухача нахаца ма хулла кӀаьдагӀа хилар, цар кхерамзлен хьал лорадар. Цунга хьежжа, хӀара рейс цун боккха, бехктокхаме болх ба. Иштта бола къахьегамхой теркалбеш, царна каст-каста баркал оалаш, цар леладечун хам беш хила деза вай.
1975-ча шера болабеннаб Закречун къахьегама никъ. Эскаре амал де ваха, ший декхар кхоачашдаь ваьнна, цӀакхаьчача хана хиннача Нохч-ГӀалгӀайчен Шолжа-ГӀалий тӀарча ацетонови заводе балха эттар из.
Пхийтта шу Ӏодиллар цо цига къахьегаш. Дукха хӀама Ӏомадир Закречо цу моттиге. Тайп-тайпарча оагӀонашка къахьегаш, ший балха тӀа дикка гаьнаваьлар из. Шийна хьалхашкара декхараш бехктокхаме чакхдоахаш вола болхло массане зийнавар.
Тешаме, дика новкъост, болхло вар из ерригача тоабанна. ХӀара денна ший болх тоабеш, къахьегар Закречо. Къонабараша дукха хӀама Ӏомадир цунгара, дукха дар цун дӀахьеха, дика масал хилар цох хӀетта балха арабувларашта.
1992-ча шера битар цо цигара болх. Цу шера лаьрхӀар цо машинашца бувзабеннача балха тӀа къахьегаш дӀаховаха. Илдарха-ГӀалий тӀарча завода машиний гӀулакхех йолча цехе болх дӀаболабир цо. Болхлой кхувла автобус яр цун керда моттиг. Цун керттера декхар - болхлой ханнахьа заводе хьакхоачабар.
Ше леладеш долча хӀаманцара лерхӀам лакха лоаттабе Ӏемача Закречоа, хала дацар из гӀулакх. ХӀара Ӏуйран болхлой хьабоалабеш, болх чакхбаьлча цӀабугаш вар из. Нах дӀа-хьа кхувлаш вола саг чӀоагӀа фийла, массадола хӀама теркалде ховш, нах шоай моттигашка ханнахьа дӀакхоачаргбола гӀулакх лорадеш хила веза, хӀаьта Закре ишттача мугӀарера саг волга наха зийна дукха ха яр.
Заводе къахьегаш хинна нах тӀехьбиса йиш йолаш бацар, царех хӀаране ший лоархӀаме декхараш дар, оттаяьча хана кхоачашдаь хила дезаш. Из кхетадеш вар автобус лоаллаш хиннар, цудухьа вӀалла а кхера безаш, саготде дезаш хилацар уж.
Заводерча наьха санна боча ва из тахан хӀара дийнахьа цо дӀакхувларий а. 1997-ча шера денз, Наьсарерча ГАУ «Ингушавтотранспорте» тӀехдика декхараш кхоачашдеш вола болхло волаш, хьавоагӀа из. Къонача болхлошта чӀоагӀа беркате масал да Закре, хӀана аьлча, хӀетта балха араваьннача сага довза, шаьрде дезараш дукха хул.
Къахьегача моттига хӀама тоаде гӀерташ вола болхло ва Мержой Закре. Гаьннара воагӀаш цох бӀарг кхийтача, дега «хах», аьнна, хет остановке хьежаш латтарашта. Иразе хилба цун никъ хӀара дийнахьа!