ГӀалгӀай паччахьалкхен университет дакъа лоацаш я, «Ӏилман бӀу» яхача болама юкъе
ГӀалгӀай паччахьалкхен университет дакъа лоацаш я, Коталон ди гаргагӀорташ, Россе Ӏилман, дешара Министерствос хьакхайкаяьча «Ӏилман бӀу» яхача боламе.
Из Даьхенцарча безама болам хетабеш ба Сийлахь-боккхача Даьймехка тӀом лаьттача шерашка, шоай лорий дувхар тӀема гӀирсаца хийца, цул тӀехьагӀа Даьхенна шоай хьинар, денал, къахьегам дӀалуш лаьттача Ӏилманхой, хьехархой, студентий цӀераш малхаяхара. ИнгГУ баьхка хилар, хьалхарча диплом долаш хиннача гӀалгӀай лора, Лаьнанаькъан Хьадажкъий Фатимай вахара никъ безараш.
«Лаьнанаькъан Фатимас 1922 шера Владикавказе гимнази яьккхай, цул тӀехьагӀа из деша эттай ГӀуозлой паччахьалкхен университете. 1925 шера из цигара Ростове дӀайода деша, цига дешаш а болх беш а хул из, ше диплом хьаийцачул тӀехьагӀа. 30-ча шерашка из йоагӀа ГӀалгӀай мехка, цо болх бу лоаман «Ӏармхи» яхача санаторе.
1941 шера Лаьнанаькъан Фатима тӀем тӀа тӀахьех. Из хул Кронштадте, цул тӀехьагӀа цо болх бу моастагӀчо гобаь лаьттача Ленинграде, цига подполковника цӀи йолаш болх беш хул из тӀема-арен госпитале.
Цун деннача совгӀаташта юкъе да ЦӀеча Седкъан, ЦӀеча Байракха, 1-ра дозал дола Даьймехка тӀема орденаш, иштта «Ленинград лораярах» яха майдилг.
1943 шера, геттара чӀоагӀа гӀелъенна кӀалайиса Лаьнанаькъан Фатима дӀайигар Ленинградера тӀема-мухь кхухьача фецарча кемаца. Дарба даьчул тӀехьагӀа, из юхайоагӀа тӀем тӀа. 52-ча шера, Сталина баьча тийшача балхах, из кхоач лагере, цига 8 бетта лаьца йоалл из, цу ерригача хана шийна уллуврча наха дарбаш деш а хул. ТӀеххьара вахара шераш цо дӀахьу Кисловодскерча С. Орджоникидзе цӀерагӀча санаторе отделене кулгалхо йолаш», - аьлар «Сердало» газетага ГӀалгӀай паччахьалкхен университете.
«Ӏилман бӀу» яха Даьхенцарча безама болам, котало йоаккхаш, моастагӀчунна духьаллаьттача миллионаш болча наьха турпалал дувцаш ба. Карарча шера цу болама юкъе дакъа лоацаш я еррига университеташ, Ӏилма тохкаш йола моттигаш, цига дувцаргда тӀом лаьттача шерашка хьехархоша, студенташа, Ӏилман болхлоша малагӀа дакъа юкъедихьад котало гаргайоалаяра, цар 1941-1945 шерашка шоай декхар дизза кхоачашдаь хиларах.
Из болам дӀахьош хиларах, тахан вайна дагаух цу ханашка вай кхоане бахьан долаш, шоай са ца кходеш, цу тӀема мугӀарашка лаьттарий цӀераш. Царна карагӀдаьннар даха дезаш да вай кхувш йоагӀача тӀехьенна масал а долаш, цар Даьхенцара безам совбоаккхаш.