ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

Кердадараш

Россе сийдола гӀишлонхо вар из

Ӏарчакхнаькъан ИбрахӀима Ахьмада 80 шу дизад

Укх шера 80 шу дуз вай республике цӀихеза долча цӀагӀара хьаваьннача Ӏарчакхнаькъан Ахьмада. Цун да ерригача республике вовзаш а лоархӀаш а Ӏаламсаг вар, «Ӏарчакхнаькъан ИбрахӀим-молла» аьле, сий деш йоаккхар цун цӀи, из вовзача а цавовзача а наха. Из воккха саг цкъа-шозза яхар санна бӀаргаго аьттув баьннабар са. Школе дешаш волаш, тхоай цӀагӀа вайнавар сона из, шийца тха даь-да вига вена. Цхьан гӀулакха юкъе тоам бе болхаш бар уж. Студент волаш, Шолжа-ГӀалий тӀа трамвай чу вайра сона из цӀаькха. Бакъда цун воӀ Ахьмад, вувцаш хезавале а, сона вайнавцар, цунца цӀаккха къамаьл хинна вацар со. Дуккхача моттигашка къахьийга а арахьа лийнна а саг вар гӀишлонхо.

Ахьмад ваь хиннав 1941 шера Нохч-ГӀалгӀай АССР Пригородни района Керда ЖӀайрахь яхача юрта. Цун нана Иленаькъан Калимат яхаш хиннай. Сибрера цӀабийрзача, цар дезал баха сайцаб Наьсар-Керте. Цу хана денз, шоаш Ӏеш бола моттиг ца хувцаш, чакхбаьннаб цу дезалера боккхагӀбараш. Цу юртара школа яьккхачул тӀехьагӀа, зӀамига саг деша отт В. И. Ленина цӀерагӀча Дагестански университета гӀишлонхой факультете, из дика дешарца белагала волаш чакх а йоаккх цо. Ший хьамсарча районе болх беш дикка ха йоаккх къонача болхлочо. Из хиннав ПМК −432 мастер, прораб, кулгалхо, Иштта балхаш даьд цо Нохч-ГӀалгӀай гӀишлошъяра урхаллен чуйоагӀача ПМК-105. 1979 шера ИбрахӀима Ахьмад кулгалхо а волаш, вай республикера гӀишлонхой БАМ хьалъеча къахьега болх. Цар яьча гӀишлонхоех я Кунерма яха бӀарчча юрт, Лена-Кунерма яха цӀермашена никъ. Цигара цӀавеча Шолжа-ГӀалий тӀарча СпецСМУ-10 цхьан юкъа цо кулгалдеш хиннай. Цул тӀехьагӀа Шолжа-ГӀалий тӀарча аьшка-бетона конструкцеш хьаеча завода директор хилар цох. Из цига волча хана, со Нохч-ГӀалгӀай книжни издательстве балха вар. Цхьан дийнахьа со волча чувера нохчий говзамеча литературан редактор, къаьна йоазонхо, журналист Саракаев Хьамзат.

-Сали, — аьлар цо, — завода директор вола Ӏарчакхнаькъан Ахьмад вовзий хьона?

-Вувцаш хезав сона, бакъда цӀаккха сона вайна а, са къамаьл хинна а саг вац из. ХӀана яхар Ӏа?- хаьттар аз.

-Гараж еш воалл со. Заводо бахача нахага армтура а бетон а йохка тигац. ЧӀоагӀа къе я уж вайцига. Директорга аьлча фу хул хьажа воаллар со, — аьлар Хьамзата.

-Вовза-м вовзац сона, хӀаьта а, хьа безам бале, аз арг-м да хьона, — аьлар аз, воккхача сага юхь яр духьа.

-Воллел хӀаьта, хьалдаха доагӀаргдар вай, цох фу хул хьежа, — аьлар Саракаевс.

Тхо балха дола издательство цу хана Ленински районерча «Нохчий гастроном» оалача тиканна лакхе, шоллагӀча гӀата тӀа, яр. Завод гӀалан заводской районе яр. Хьамзата машенаца, хаьхкка, хьалдахар тхо. Директора кабинете со чуваьлча, цхьа ший тайпара кӀай корта а болаш (къаваларах кӀайбенна бацар из), юкъера ха хургйолаш саг вагӀар кабинете. Чуваьнна, се дӀавовзийта, айса дена гӀулакх дӀадийцар аз.

-Дукха езий? — хаьттар Ахьмада.

-Гаража кӀал лард йоллал еза мотт сона, — аьлар аз.

-ЭгӀахьа бухгалтерга шоашта мел еза дӀа а аьле, цунах боагӀа мах дӀа а беле, дӀахьоргья оаш? — аьлар директора.

Сона бокъонца бакъ хетацар сай лергашта хозар. ЧИУСа чуйоагӀача гӀишлой организацешта денна амар ма дарий, бетони арматуреи коара ара ма йоаккхийла аьнна. Садар-м сел гӀадвахар а дацар, Хьамзата гӀадвахарга хьежача. Издательстве хаьлкхаччалца, сона баркал яхаш вера из.

-Баркал-м Ахьмада ала деза, аз цига даь хӀама дац, тайпан-воша вовзар мара, — бегаш бир аз. Цу заводера аравалале, цхьаькха цхьа саг яйра сона. Студент волаш, Хамхой Ахьмадаца Шолжа района парте райкоме ваха волаш, яйзаяр сона из кхалсаг. Из яр ювцача парте райкома кхоалагӀа секретарь хинна Чуранаькъан Султана Фатима. ТӀехьагӀа гуча ма даллара, из болх беш хиннаяр Ахьмада кулгалдеча завода профкома председатель йолаш. Иштта цаховш нийсделар сона гӀорваьнна гӀишлонхо вовзар. Ший балха гӀандах къастар кхераш, зовза, кӀезига, эсала саг из воацилга хайра сона цу цхьан вӀашагӀкхетарах а. ЦӀаькха кодаме венача вайра сона гӀишлонхо, кхы а цхьа ткъаьх шу даьнначул тӀехьагӀа. Цавовззал чӀоагӀа хувцавеннавар из, хетаргахьа, могаш воацаш вар цу хана. Лоацца хиннача цу шин вӀашагӀкхетарал совгӀа, цунца гӀулакх доагӀаш хиннавац со цӀаккха. Бакъда вовза хьашт долаш а, дика къонах вар из. Цох цкъа санна дуккхаза дувцаш хезадар сона журналиста Майсигнаькъан Саламхана, уж цхьана курорте ухаш а хьоашал долаш а бар. Цул совгӀа, юртахой а бар уж.

ГӀалгӀай республика хьаяьчул тӀехьагӀа, Ахьмад «Ингушстрой» яхача урхаллен керттера инженер хиннав. Москверча акционерий «Спецпромжилстрой» яхача цхьанкхетара кулгалхочун заместитель, ГӀишлошъяра нохчий урхаллен кулгалхочун заместитель хиннав. ТӀеххьара цо болх баь моттиг я Сипсой-ГӀалий тӀара ший доалахьа йола гӀишлонхой цхьанкхетар. Ахьмад кхелхав 2010 шера февраль бетта 15-ча дийнахьа.

Цун дезал Наьсар-Керте ИбрахӀим-молла ваьхача коа бах. Цун фусам-нана Аьсет я Наьсаре цӀихезача наьха саг. Вай Сибрера цӀадаьхкача хана денз, наьсархошта къаьстта дика йовза а уж тӀауха а моттиг яр, Коккурхой Жамалда парикмахер, ГӀаппархой Обкури Сулеймеи кийнаш-фурашкаш еш бола пхьараш, иштта фотоателье чухинна цӀа. МугӀарагӀа Ӏойоахкар уж цхьан цӀагӀа. Кийнаш еш хиннача вежарех цхьанне (Обкура) йоӀ я Аьсет. Наьсаре цу шерашка воккха а зӀамига а кийнаш, фурашкаш лелаеш бар. МоллагӀа Ӏа хьае аьннар хьае а ховш, говза пхьараш бар уж. Аз айса хийла цар яь фуражка туллаяьй. Эггара тӀехьа айса царга тегийтар а дагайоагӀа сона, университета студент волаш, баьццара бос болаш фурашка хьаяйтар аз царга. Вешта аьлча, кулг говза долаш, кхоллама нах бар уж. Цигара хьадоагӀаш дар аьнна хет сона, Аьсет хоза язде, сурт дилла ховш хилар. Модельерий школа яьккхача, цо болх бу Шолжа-ГӀалий тӀарча модан ЦӀагӀа, «Космос» яхача кинотеатра художник-оформитель йолаш. Ши йоӀ-воӀ да Ахьмадеи Аьсетеи. Лейлас чакхъяьккхай Москвера 1-гӀа лорий академи, Мухьмад Москвера финансови академи яьккха ва. Из Турце вах, дукхагӀа бизнес лелаю цо. Эггара зӀамагӀа я Фатима, цо ГӀалгӀай паччахьалкхен университета экономически факультет яьккхай. Обкура Аьсета дийцача хӀамаех со гӀадвугаш а цецвоаккхаш а хиннар дар, Фатимай ворхӀ кӀаьнк хилар. Нанна-м атта хургдац царга массанега хьажа, уж лелабе, хӀаьта а доккха беркат да из. Сона хеташ, Дала шийна дукха везача сага мара лургьяц цу тайпара тӀехье.

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде