ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

Кердадараш

Къахьегама хьалхара турпал

БӀарахой Лемкай 105 дизад

Таханарча дийнахьа гӀалгӀай къамах хьабаьннача наха юкъе пхи саг къахьегама турпалаш ба. Царна юкъе а эггара хьалха из цӀи еннача БӀарахой Элбазкъий Лемкай укх шера 105 шу дуз. Лоацца дагайохаргья вай цун вахарцара цхьайола моттигаш.

Элбазкъий Лемка ше СоагӀапча бахача Мержой тайпан я, хӀаьта БӀарахой хиннав цун мар.

Хоза, маьрша вахаш хиннав из, ши бер долаш. ТӀом хьайнилга шийна хайча, мехка га даккха вахав Юкъерча Ачалкхера БӀарахой Муте Мухтар. ВоӀи йоӀи хиннад цун, из тӀем тӀа водача хана, Тамарийи Мусаи яхаш. Къона нускал а хиннад — Мержой Лемка. ТӀехьагӀа цох хургья вай берригача мехка цӀихеза йола доярка, Социалистически Къахьегама Турпал. ТӀем тӀа ваха цун мар, 1942 шу хьатӀакхаччалца, цӀагӀа каьхаташ яздеш хиннав. ХӀаьта эггара тӀехьа цо дайтача каьхата тӀа аьнна хиннад, шоаш фордал дехьабоахаш ба, хӀанзехь кхы каьхат ма язде. Цул тӀехьагӀа, бов царна юкъера бувзам. Ше йоккхача сийленга кхаьчачул тӀехьагӀа, берригача мехка дӀаяйзача, ший маьрах дола бакъдар лехаш дукха къахьийгад Лемкас, хӀаьта а, из де доацаш воврал совгӀа, ер ма дий аьнна, дог хьоасташ хӀама корадаьдац. Да воацаш, ше цхьанне кхедаьд цо шоай шаккха бер.

Вай мехкахдаьхчул тӀехьагӀа, 40-ча шерашка, Кустанайски областа Шербетски районерча Костерковка яхача Казахстана юртарча ферме балха яхай из, геттара къона йолаш, цу балхаца безам болаш, хӀара ди мел доал керда толамаш доахаш хьаенай Лемка. Цул тӀехьагӀа 1957-1976-ча шерашка «Назрановский» совхоза Аьлтий-Юртарча отделене доярка йолаш къахьийгад. Цун къахьегама книжка тӀарча цхьан оагӀон тӀа яздаьд балха эттай, цул тӀехьагӀа пенсе яхай яха дешаш.

Нохч-ГӀалгӀай АССР халкъа боахам дегӀабоалабеча хьинаре къахьегарах, 1965 шера оагӀой бетта 25-ча дийнахьа цунна енна хиннай СССР Лакхехьарча Совета Президиума Указах Социалистически Къахьегама Турпал яха цӀи, цунца цхьана Ленина ордени «Марси жӀови» яха доша мейдилги. Царел совгӀа вай мехкахочоа денна хиннад кхыдола паччахьалкхен совгӀаташ а: Къахьегама ЦӀеча Байракха орден, Октябрьски Революце орден. Толаме къахьегарах цунна еннаяр цу хана эггара дикагӀа лоархӀаш хинна «Волга» М-21 яха машен. Вай мехкарча берргача наха йовзаш яр Лемка, из йоацаш цаӀ партийни гуллам хилацар, цо дакъа лоацар массадолча цӀайшка. Элбазкъий Лемка хиннаяр парте ХХӀӀ — ХХV cъездий делегат. Из хержаяр СССР оалача боккхача мехка ВЦСПС доакъашхолла. ГӀорваьннача гӀалгӀай суртанча а скульптор а хиннача Мамилганаькъан Руслана дилладар Элбазкъий Лемкай сурт.

Се зӀамига кӀаьнк волча хана денз, из бӀаргаяйна ва со. Дошо седкъа уллаш, из массахана дакъа лоацаш хулар доккхача цӀейшта хетаяьча Наьсарен района кхетаченашка, уж цу хана хулаш хинна моттиг яр РДК — хӀанз вай музей чуйола цӀа. Цул совгӀа, Наьсаре шоай доалахьара машенаш кӀезига яр цу заман чухь. ХӀаьта Лемкайяр мо «Волга» йола нах цхьан кулга пӀелгашца а дагарбулургбар, кхыметтел боккхий партийни болхлой а цу хана цунъяр санна йолча «Волгаца» лелар. Наьсарера канал бӀаргадайча, Лемкас оалар йоах, из ӀодоагӀа хий миссел шура яьккхай аз. Цудухьа яр из сий долаш, наха лоархӀаш а, мехкахошта езаш а. Иштта хул къахьегамца яьккха сийле.

БӀарахой Элбазкъий Лемка кхелхай 1988 шера бекарга бетта 25-ча дийнахьа. Дошалкъий-Юрта цун цӀи лелаеш ба цхьа урам.

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде