Ислама толамий никъ
Цхьан шера дунен чу венавар уж шаккхе
Вай мехка дика йовзаш я Тимарзанаькъан Исламеи Чахкенаькъан Рахьимеи цӀераш. Спортивни даькъе вай къаман сий доаккхаш, хьабаьхка нах ба уж. ХӀаьта а цар вахаре хиннад аз тамаш еш дола хӀамаш. Цкъа-дале, уж цхьан шера ваь ца Ӏеш, цхьан бетта а ваь хиннав шаккхе, из ба наджгоанцхой бутт, вешта аьлча шу долалуш бола хьалхара бутт ба из. Къаьстта а аз тамаш ер да, царна шиннена а юкъе цхьа ди мара денна хиннадац. Ислам ваь хиннав бувцача бетта 9-ча дийнахьа, Рахьим — цун 11-ча дийнахьа. Кхыча дешашца аьлча, наджгоанцхой бетта 10-гӀа дола цхьа ди да царна юкъеденнар. Цар шинне а укх деношка нийса 40 шу диза хургдар. Цул совгӀа шаккхе, дукха хӀама ца эшшаш, цхьатарра дозал дола боксёраш хиннаб уж, Рахьим латаш хиннав 91 кийлага кхоачача спортсменашца, хӀаьта Ислам 91 кийлал безагӀа болча боксёрашца.
Цкъа Магасе водаш вар со, коа хьакха мангал а ийца. ЦӀабодача наькъа гӀозара (круг) юххе со латташ, йоккха иномарка сецар.
— Магасе воагӀий хьо? — хьакхайкар водитель.
— ВоагӀа, даьра,- аьнна, чухайра со машена чу. Новкъа доагӀаш, малав, малагӀча тайпан ва хаьттар аз, юкъера ха хила мегача къонахчунга.
— Тимарзанаькъан ва со, — аьлар цо, цхьа ха яьннача гӀолла, — Ислам яха боксёр хезавий хьона?
— Хезав, мишта хезавац? Сона дукха гаьна воацаш, Магасе вахар из, — аьлар аз.
— Цун да ва со, — аьлар водитела, со цецвоаккхаш.
Тамаш йир аз, сел къона волча даь иштта дуненна цӀихеза воӀ хиларах.
— Хьо-м тӀаккха са даь цӀерхо хила везаш ва, са да а хиннав Яхьья яхаш.
— Мангал ийца воагӀа хьо?
— Буц сиха тӀаювл са коа, из дӀа ца хьокхе йиш-м яц, — аьлар аз.
— Тийса ца тийсача пайдана хилац мангал. ЛаьрххӀа из тувсаш нажарг хул вайна, из баларе, аз айса тувсаргбар хьона из, — аьлар Яхььяс.
— ХӀама дергдац, айса цаӀ дергда аз, — аьнна, дӀахобихьар оаха тхоай никъ.
Дагавийхар сона Ислам, цо яьха коталонаш. Из вар дунен халкъашта юкъерча спорта мастер, 2006 шера Европа чемпион, кхувш боагӀарашта а кагирхошта а юкъера Европа чемпион, Россе 2004 шера чемпион, 2005 шерара дунен Кубок яьккхаяр цо, 2006 шера дунен кубок яккха латарашца финале кхаьчавар, дукха коталонаш яьхаяр дунен тайп-тайпарча, йоккхача гӀалашка, Америкерча Чикаго дунен чемпионате борза мейдилг яьккхаяр цо 2007-ча шера. Дакъа лоацаш хиннавар 2008 шера Китае (Пекине) хиннача Олимпийски ловзарашка.
Цигара из цӀавена дукха ха ялале дар из, Магасера Эккажкъонгий-Юрта гӀолла йодача автобусаца Наьсаре водаш вар со. Эккажкъонгий-Юртагахьа автобус Ӏоластача хана, цхьан кхалсага аьлар, шийца къамаьл деш ягӀачунга, цу дӀарча сурта тӀара вар ва-кх са воӀ. Истий къамаьлашка дукха ладувгӀаш оамал сай еце а, дӀахьежар со остановка юххе доаллача доккхача суртага, Тимарзанаькъан Ислам вар цу тӀара гуш хиннар. Цу хана а тамаш йир аз, ишттача къонача наьна воӀ Ислам хиларах. Вешта аьлча, Яхьья а цун фусам-нана а шаккхе ираз долаш нах ба аьнна хет сона, хӀана аьлча цу тайпара воӀ хьалкхеве цар низ дӀакхачарах. ТӀехьарча хана Ислам, араваьнна, коа волавенна лелаш, гора сона.
ДегӀа цхьа оагӀув дикка лелаш боацаш санна хийтар сона цун. Дукха ха ялале, из вайцара къаьстав яха ийрча хоам а хезар.
Яхььяйга кодам а бийца:
— Бер дарий Ислама? — хаьттар аз.
— Ши йиӀиг я цун, — аьлар дас. Цу берий ираз да аьнна хийтар сона, иштта къона а болаш, хьинар а долаш бола даь-даи даь-нанеи хилар.
КӀаьдвалар ца довза Рахьим
Лакхе аз белгала ма даккхара, Исламаи Чахкенаькъан Рахьимаи юкъе цхьа ди мара денна хиннадац, тӀехьарвар ваь хиннав наджгоанцхой бетта 11-ча дийнахьа. ЙӀаьххача хана боксаца хьоашал а долаш, тренер волча Чопанаькъан Русланаца лата Ӏомалуш, хьавенавар Рахьим. Ишкол яьккхачул тӀехьагӀа, цо дийшад Наьсарерча экономикани бокъонаш йовзареи институте.
ДукхагӀа цо толамаш даьха вахара дакъа спортаца дувзаденна да. Из а ва дунен халкъашта юкъерча спорта мастер, котвийннав кагирхошта юкъерча Европа хьалхле яккхара яхьашка. «Олимпийски сатувсамаш» яхача Россе Ӏан чемпионате шозза котваьнна хиннав из, дикагӀбарашта юкъе хиннав Россе 2004-2006 шерий чемпионаташка. Коталонаш яьхай Дублине, Сараеве, хӀаьта 2007 шера Россе чемпион, цу шера Америкерча Чикаго хннача дунен чемпионате дото призёр, кхы а цхьа шу даьлча Китае (Пекине) Олимпийски чемпион хиннав цох.
Цун дукхача сурташка хьийжав со. Цар ала таро хулийт, Рахьим дукха нах бовзаш а безаш а саг ва, аьнна, хӀана аьлча миччахьа вале а: лоамшка салаӀа ваха, яхьашка къовсавенна котваьннача, шун тӀа вагӀача — массанахьа новкъостий ба цунна гонахьа.
Сона моттар, олимпийски чемпиона цӀерга кхаьчача, цо спорт ютаргья аьнна. Бакъда, вайна ховча тайпара, цул тӀехьагӀа профессиональни бокса юкъеваха, дӀахо а дунен чӀоагӀагӀболча спортсменашца яхьевувлаш хьавоагӀа из. Цу моттиго хьахайт, Рахьим кӀаьдвалар фуд ца ховш саг волга. Спорте массаза а котвувлаш хилац, цкъаза эшаш а нийслу, бакъда керттердар да, ше каралаьцача наькъах дог ца эккхаш, дӀахо а лакхаленашка аха денал хилар. Из денал цун долчох тара да. ДӀахо а коталонех биза хилба цун вахара никъ.
