Царгара хьадолалу дезала кхетам балар, уж нийсача наькъ тӀа бахар, дика-во къоастаде ховргдолаш, царна вахара нийса оагӀонаш хьалхаяхар. Цудухьа я цунна иштта лакха цӀи а, «ГӀалгӀай кхалсаг-къаман кхуврч».

ГӀалгӀай кхалсага, моллагӀчун вахар вай хьаийцача, из дукха чулоацам болаш да, цхьаккха а яц тахан атта вахар хиннад са ала йиш йолаш. Дагалаца дукха дикахетараш дараш, царна юкъе наггахьа мара нийслац. Шоай вахаре юкъ-юкъе хинна тоамаш, цар шоай иразеча вахарца нийсду. Укх заман, хьалха санна халонаш йоацаш, вахара аьттув дукхагӀа ба кхалнаьха. Сага хьаькъала атта чулоацалургдоаца хувцамаш тахан вай вахаре юкъедаьннад. Таханарча заман кхалнах атта тешаш а хилац, хьалха дукха халонаш ловш вай кхалнах баьхаб аьлча. Цудухьа сона ловра цхьан сув-кхалсага вахарах дувца.

Халонех кхераенна дог ца эккхаш, ший цӀенъюкъера кхуврч лорабеш, хьаенарех я Наьсаре яха ЦӀолой Фадиман. ЦӀолой (Ӏумаранаькъан) Фадиман яьй 1939 шера ДаьттагӀе яхача юрта. ЦIенах а, мехках а, боахамах а, рузкъах а баьха; шоай дезалца, царна довзаш доацача лаьтта, бовзаш боацача мехка уж Iобахьийтача хана Фадиман зIамига бер хиннад. Шийлача товарни вагонаш чу а бехка, Казахстане Iобоалабеш, кхаь кIира гаргга бIаьхбенна из даькъаза никъ дагабоагIача хиннаяц цу хана Фадиман. Из геттара зIамига хиннай.

«Хургдола хьазилг бӀенара доаггӀашехь а Iах» яхаш да вай кица, цу дешашта тарра, бер а хул, зӀамига долаш ший хургйолча оамалца белгала. Фадиман а хиннай зӀамига йолаш сабаре, кӀаьда оамал йолаш. Ший зIамига кIай царгаш гуча а йоахаш, из елаелча, дошо ши малхилг белаш санна хеталора цун басилгаш тIа. Сел безаме а хоза а дар цун елаялар. Ший тайпара безаме дар цун бIаргаш, яхаш дувц из йовзараша.

Сибре Ӏокхаьчачул тӀехьагӀа, геттара зӀамига йолаш, нана йоацаш юс Фадиман. Даь-да, даь-нана хул из хьалкхееш, наьна йӀовхалах из хьегаргйоацаш, цунца къаьстта кӀаьда хила хьож боккхий нах.

Фадиман шоай дезалца юххьанца нийслу Казахстане Шолдай яхача моттиге, тӀехьагӀо дIаболх уж Павлодаре баха. ЗӀамигача йиӀига белаж тӀа дуж доккха дукъ. Да балха ухаш, боккхагӀа болча вежарашка, зӀамагӀча йишийга хьажа езаш хул Фадиман. ЦӀагӀа хьажа саг цахиларах, ишколе аха аьттув балац цун. ХӀара денна вахара дукъ токхадеш, халонаш яр аьнна ца латкъаш, цӀагӀарча дезала наьна когаметта этта, хьаера из. Дерригача вай къаманн мехкадала бокъо еннача 1957 шера Даьймехка цӀабоагӀа уж а. Цигара дӀадолалу цун кердача фусамера кхалсага вахар.

Цхьа кӀаьнк волаш йолча хана, дезараша из балха юг Наьсарерча хьоар доаккхача заводе. Цига дика болхло йолаш белгалъяларах, моттигерча депутаталла хорж из. Цул совгӀа, 1986 шера дукхача шерашка дика къахьегарах СССР Лакхехьарча Совета Президиума цӀерах «Къахьегама ветеран» яха еза цӀи еннай Фадимана.

Даьймехка маьрша ха эттаяр аьнна доацаш, лаьгӀъеннаяц цун вахара халонаш. Пхийтта дезалхочох, итт дийна ва. Царга массанега дешийта а, шо-шоай фусамашка уж дӀахьожабаь а яьннай из тахан.

Ше яхача коа беш лелаеш, гаьнашта, баьцовгӀашта доал деш, коа тIара хьайбаш леладеш, хьаьша-да тӀаэцаш, гӀалгӀай кхалсага декхар дизза кхоачашде гӀерташ, хьайоагӀа ЦӀолой Фадиман. Тайп-тайпарча сийлен совгӀаташца белгалъяьккхай из, царна юкъе да «Дезал дика кхебарах» йола ГӀалгӀай Республикан юкъарча палато енна сийлен грамота; «Нана-турпал» яха дошо седкъа, иштта Сийлен орденаш а. Тахан из яхаш я ший дукхача дезалца, цар тӀехьенашца; массане а дог хьесташ, лоархӀаш, езаш. Цудухьа оалаш да из: «Къона волаш дӀаелла лард-кхоанен кӀийле».

Вахаре нийслуш хинна халонаш дукха хиннаяле а, Дала беркат шортта деннад Фадимана. Иштта могаш, дог делаш яхийла из а, из санна бола вай сийдола гӀалгӀай кхалнах а. Цар лоаттабу дезала юкъе барт, цхьоагӀо, цӀаккха дӀабовргбоацача цӀен кхуврча сийг ба дика фусам-нана, еррига йӀовхал цунгара йоагӀа. Цун вахара никъ нийса хилча, цӀенъюкъе а беркат досс.