Дукха дика хӀама карагӀдоалаш ба цу корпусе къахьегаш бола хьехархой. Цхьа моллагӀа хьехархо я ала йиш йоацаш, ший дега йӀовхал берашта яла ховш, къаьстта Лоаман кадетий корпусе 25 шера къахьегаш хьайоагӀа Аьгенаькъан Фатима.

Из яьй 1943 шера, ше мел йоаккха ха, дийша яьнначул тӀехьагӀа, цо берашта хьехаш йоаккх. БӀаьха а чоалхане а хиннаб Фатимай вахара никъ. Массаболча нохчашца а гӀалгӀашца а 1944 шера СибрегӀа Ӏобуг Фатима кхувш ена дезал, Ши йиӀиг, цхьа кӀаьнк хиннад уж. Халонаш нийсъеннаяле а, да а нана а уллув хилча, аттагӀа хул царна духьалъотта. Биззача дезале болаш дукха ха яккханзар цар. Из каст-каста нийслуш дар цу ханашка. Мичахьа дӀатарлургба цаховш, гӀалгӀай хала кхийста ханаш ма ярий уж. ТӀера да дӀавалар йоккха доакъазал яр цу хана, наьха мехка, хьалеладе хӀама доацаш висача хана. Бакъда вахаро ше хьалхадоаккх ца хилча даргдоацар. Цунна духьалъотта вай низ а бац.

Фатимай 10 шу даьннача хана, да, Аьгенаькъан Осман, дӀавоал Даьла Ӏоажалах. Ше кхы ханна воккха веце а, лайнача халонаша кӀалавита хургвар из, яхаш, дувц йоӀа. Ханаш хала хиннай, кхаь бераца цхьаь йиса ший йиша ше волча моттиге дӀаюг Фатимай наьна-вошас Овшанаькъан Закречо. ХӀанз воацаш ва из. Йиша а кхо бер а цо леладаьд, дикка доккха хинна дӀаотталца. Ший дезалал башха боацаш, лерттӀа кхетам луш, хьалкхебу уж наьна-вошас. Казахстане ишколе йода Фатима, дика дешаш, кхыча берашта масал гойташ, классе лоархӀаш хул из. Ше цига дийша ханаш дагаухаш, дувц цо: «ПхелагӀча классе со ягӀача хана, цхьа хьехархо яр тха географи хьехаш, Наталья Ярославна яхаш, дика тхо кхетадеш хьехар цо ший Ӏилма.

Даиман цун уроках кхы а ягӀа безам болаш хулар со, цецйоаккхар со цо, селлара чӀоагӀа дунен тӀара хӀама довзаш хиларах. Хетаргахьа, циггара езаелар сона из географи», — цу тайпара дагаух Фатимайна ше хьамсарча мехках яьккха хинна ха.

Иштта ха дӀайодаш яр. Хий а додац массахана ихача гӀолла, цунах тарра мехкахбаьхача наьха вахар а хувцаделар, дукхача гӀалгӀай дезалца цхьана юха мехка баьлар Аьгенаькъан Османа дезал а. Сурхо тӀарча уж Ӏобигале чубаьхача цӀагӀа хӀанз кхыбола нах бахар. Цар дехар дир, бӀаьсти хьаяллалца дита тхо, аьнна. Фатимай нана цхьа кӀаьда саг хиннай, селлара тӀатеӀӀа мишта арабоахаргба аз ер нах, цул совгӀа бераш а хилча, ара латташ шелал а ма йий, аьннад цо. Сурхо тӀа кхо цӀа мара дацар цар тайпан. Дезал боккхий бар, цудухьа дукхагӀа царга дешийтара Шолжа-ГӀалий тӀа дӀаболх уж ха яккха. Цигга деша отт Фатимай зӀамагӀйола йиша Зина Шолжа-ГӀалий тӀарча хьехархой института исторически факультете. Из цо дика йисте а йоаккх.

Иштта цига деша отт воша Аслан а, къаьстта цу факультете, из а толамца дийша воал. Цул тӀехьагӀа уж шаккхе а, ишколашка кулгалхой болаш, болх беш а хул. Воша Аслан тахан а ше каралаьца гӀулакх дезаш а цунна мутӀахьа волаш а вахаш ва. ХӀаьта Фатима Владикавказе хьехархочун институте деша отт, географе факультет йоаккх цо.

Цу хана денз, ший професси езаш, цунцара ца къасташ, хьайоагӀарех а я. Шолжа-ГӀалий тӀарча 38-ча ишколе бархӀ шера хьехаш хул из. ДӀахо цун вахара никъ хувцалу. Кхел-рузкъа хиле, Бохтаранаькъан Ахьмадаца керда вахар дулл цар. Ахьмад мехкадаьтта доаккхача балха хиларах, из дӀахьожаву Туркмене, хӀаьта фусам-нана Фатима а цунца яха езаш хул. Цига №17 йолча ишколе 20 шера хьехархо йолаш болх бу цо. Цул тӀехьагӀа, 1992 шера уж юха вай мехка цӀабоагӀа. 1997 шера денз, цо болх бу Лоаман кадетий корпусе.

«Эггара сона хозагӀа хийтта ха яр оаха Туркмене яьккхар, — яхаш дувц цо. Бакъда тахан а ший вахара латкъаш яц Фатима.-Могаш-паргӀата я, сай болх безаш я. Яьннар ха яле а, дика лелалу, берашта а коллективе а езаш лоархӀаш я. Хьехархо хургвац ший болх безаш, цох вашаш ца хилча. Цхьайола ха йоагӀа сона, урока юкъе доацар а аз берашта дӀахьехаш, хӀана аьлча царна из кхоана эшаш хургдолга хов сона. Кадеташ шоай тайпара хила беза, уж кхычарна тара бац. Дика дешаш хилар, тӀабувха гӀирс эза, цӀена хилар, дегӀ нийса леладар, оамалца хилар, нахаца лерхӀаме хилар, воккхагӀчун сий деш хилар, дукха хӀама чудоагӀа кадет яхача деша. Цудухьа шоаш укхазара дийша арадаьлча, эпсараш хинна дӀаотта дезилга дицдеш ма хила, шо доагӀаш дайча, наха терко тӀайохийт шоана, кадеташ боагӀа, аьле. Цхьа моллагӀа дош дац из, даим шоашкара дика масал гойта дезаш да шо, яхаш, дӀахьех аз тахан вай кадеташта», — йоах Фатимас.

Дукха ба тахан цо хьийха тайп-тайпарча балхаш тӀа бола кагий нах. Цар дӀалоац вай паччахьалкхен лоархӀамегӀа йола балха моттигаш. Уж ба экономисташ, лораш, юристаш, арахьа дӀабаха дийша баьнна эпсараш, кхы а дуккхача моттигашка къахьегараш. Тахан Фатимас доаккхал ду царех. Кадетий корпуса моллагӀдола вӀашагӀкхетар дӀахьош хилча, совгӀаташца тхо долча боагӀа уж, аьлар Фатимас. Из да-кх тӀаккха оаха хоастам бе безар, тхоаш диц ца деш уж хилар.

«Когаш, кулгаш болх беш хилча, дегӀа могаш хилча, саг даим а къахьегаш хила веза, паргӀатаваьнна Ӏовижа уллачоа хӀама кхоачаргдац укх дунен тӀа. Из хьалхадоаккх аз сай дешархошта. Сай болх безаш, цох доаккхал деш хьаений со. Ца безаре иззал ха йоаккхаш ишколе болх беш мича хургьяр со. МоллагӀча хӀаманна сатоха йиш я, тӀемгара дӀа мел ийккхачунна. Машар хилба дерригача дунен тӀа а вай къаманна а. Сийрдача кхоаненга сатувсилга я вай тахан. Дика тӀехье кхеяр тха декхар да. Из дизза кхоачашде а хьожаргда тхоашта мел могача хана», — аьнна, чакхдаьккхар Фатимас ший соцара къамаьл.