ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

Кердадараш

Лаьттан воӀ вар из

Коазой Гоаспой Бахьаудина 90 шу дизад

Цхьабола нах хул, мел йӀаьха зама яларах, наха биц ца луш, диканца дагабоагӀаш. ДукхагӀча даькъе уж ба шоай мехка, къаман сий даккха гӀерташ баьхараш. Сий даккха йиш я мохк лорабеш, къахьегаш, кхоллама балха толамаш доахаш, иштта кхы дӀахо а. Цу тайпарча нахах саг вар ТӀой-Юрта ваьха Коазой Гоаспой Бахьаудин. Ди-бийса ца къовсаш, хьинаре болх беш, хьавера из вай Сибрера цӀадаьхкача денз. ДукхагӀа цо къахьийгар, «Октябра 40 шу» яхача совхоза хьажкӀаш лелаеча механизаторий звенонна керте латташ. Укх шера маьтсела бетта 90 шу дизад гӀорваьнна хиннача ахархочун.

Гоаспой Бахьаудин ваь хиннавар, 1934 шера маьтсела бетта 4-ча дийнахьа. Итт шу даьннача хана мехкахваьккха лелаваьвар; бакъда цхьаккха хӀамо ший мехкацара, къаманцара безам, чам боабанза волаш; ваьхар из ше малха мел яьккхача хана. Са ираз хиннадар из вовза, цунца вагӀа, къамаьл де, кхыметтел 50 гаргга оагӀув йола книжка-очерк цох язде. Тахан а тӀехьа сона духьаллат цо леладеш хинна кхаш. Буц мо баьццарча ара, цаӀ лохагӀа е лакхагӀа доацаш, хулар цун звенос леладеш дола гӀадамаш. Канадера хьажкӀа яр цо дӀаювш хиннар, хӀара гӀадам тӀа шиъ-кхоъ хьажкӀа йоаллаш хулар. ГӀадамаш а таханарчарех вӀалла тара доацаш, сома а беркате а дар. Цудухьа дукха паччахьалкхен совгӀаташ тийннадар цунна, хӀаьта 1986-ча шера цунна белар Социалистически Къахьегама Турпал яха дошо седкъа. Цунца дувзаденна дар «Лаьттан воӀ» аьнна цӀи йола са книжка а. Вай къаман юкъера цу тайпара турпалаш цхьан кулга пӀелгашца дагарбулургболаш ба, цудухьа беза ба вай уж, бицлургбоацаш а ба.

Цун ахархоша доал деча кхай тӀагӀолла волавенна лийлар со. ХьажкӀий мугӀарашта юкъера лаьтта, оасарах хӀама доацаш, кӀор мо Ӏаьржа дар. Цу йоккхача аренна иштта доал де низ кхачарах цецвала мегаргволаш дар гуш хинна кхаш. Аз айса а, оасар деш, лелаяьй къона волаш хьажкӀаш, боккхача наха бӀарчча гектар лелаеш а чуэцаш а гӀо даьд. Амма Бахьаудина кулгаша хьакхелла беркат гӀанахьа а дайнадацар сона. Цунца сай къамаьл долаш, мишта вӀаштӀехьадоал цу тайпара хьувкъам чуба, аьнна, хаттар дир аз. Цо денна жоп шийца вӀалла къайле а чоалхане хӀама а долаш дацар. ДӀадийнача хӀаманна доал деш хилча, лаьттанга дика хьожаш хилча; цо ший камоаршал кхояц, кхолханеца дебаду шийна дӀаденнар, лаьттах деллар. Вешта аьлча, лаьтта дезаш хила веза цунца болх беш вола саг.

Вай деношка къаьстта теркам тӀабохийт, беза лоархӀ, кхыметтел шоай бешамашка къахьегаш, толамаш доахаш бола нах. Мехкадас могадарах царна ахчаш тел, дикагӀбараш белгалбоахаш. Оалаш да, лаьтто кхоаб вай. Из цӀаккха дицде мегаргдац, хӀана аьлча вай хьал мел дуа хӀама: маькх, дулх, шура, даьтта, кӀолд, Ӏаж, кхор, кхы мел бола сом лаьттах хьадоалаш дола беркат да. Вай дукхагӀа, дикагӀа цу тӀа къа мел хьег, из беркат а дукхагӀа дебаргда, нах дикагӀа а паргӀатагӀа а бахаргба. Цу тайпара уйлаш йолаш ваьхар вай мехкахо Коазой Гоаспой Бахьаудин. Къона тӀехье чӀоагӀа лоархӀаш, цунца бувзамаш лоаттадеш, ишколашка ухаш, дешархой ше волча хьоашалгӀа хьехаш вар из. Цунна ховра кхоана лаьттан кхел шоай бейолла езараш уж болга.

Карарча хана Бахьаудин вайца веце а, цун вахар дика масал да кхувшбоагӀарашта. Цунгара масал эца гӀерташ уж хуле, вай къам къахьегама сийле йолаш, доккхийча дикашка ухаш дӀагӀоргда.

Бахьаудин 76 шера мара ваханзар, из кхелхар 2010-ча шера, цхьабакъда цун седкъа цӀаккха дӀабовргбац.

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде