«Хам бе велча, хам баь варгвоацаш; мах бе велча, булургбоацаш, да эздел», яхаш, да вай даьй кица.

Из вайна даьша, ноаноша йита йоккха ганз я. Из ганз дилла а вайца я, вай пайда эца беза цох. Фуд цу ганза чудоагӀаш? Эггара хьалха ший мохк, ший къам дезаш хилар да; даьй хоза гӀулакхаш леладар, ший мехка сий лорадар, воккхагӀал-зӀамагӀал лархӀар. Лоацца аьлча, из да оамалца, гӀулакхаца саг хилар. Цу массадолча хӀаманца дувзаденна да хӀанз со дувца гӀертар.

Машинаш хьайолаенна, таханарча паргӀатонга вай кхаьча цхьа шовзткъе иттех шу мара дац. Хьалха вордашца а гӀаш а лийннаб нах. Автобусаш а яр, бакъда уж наг-нагахьа мара ягӀацар. Дукха хьежа везаш хулар наькъа араваьнна наькъахо.

Из иштта дар. Вайна из ха дика дагайоагӀа. Саг йоагӀача замелха говр-вордашца ухар. Фургонца нускал доаладеш моттигаш нийслора. Массане а хоза самукъадоалаш дӀадодар хьоалчагӀан ди. ХӀара хӀаман ше-ший ха я. Тахан латта хьал кхыча беса да. Зама хувцаеннай, цунга хьежжа наьха таронаш а нах а хувцабеннаб. Вахар, денгара ди массаза доал, хувцалуш доагӀа. Цхьабакъда ха деза, из деррига а Даьлагара долга. Дала шийна хьаденна рузкъа, ниӀмат зехьа доадар во да. Вайна юкъе ба цу тайпара, кхом ца беш, рузкъа доадераш.

ХӀанз латтача хана, цхьанне коа фецара кема Ӏодессад аьнна хезача а, цецвала хӀама дац. Сел чӀоагӀа тӀехбахаб цхьабарий «кад».

Аз ер йоазув деча юкъа, хоам бера, МагӀалбика наькъ тӀа машинаша лозабаь нах ба,аьнна. «Харт» аьле, кер кӀалтӀабоаккх цу тайпара бенача хоамо.

ХӀана дола из машинаш сиха хехкар? Кагирхой сиха хилар да-те, е даьша-ноаноша тӀехье хьехамца ца кхеяр да-те? Машинаш сиха хехкарах дукха хатараш нийсденнад. Саг йоагӀача, саг йодача замей машинаш, хьаьрбаьнна кхестаеш, сиха лехкаш нийслу, саг лозавеш а нийслу. Маьршача сага цӀий хьарчарал халагӀа фу хургда?

Из дагалоаттадеш, бусалба дино дӀадеххача тайпара адам сабаре хилча, хатараш а кӀезигагӀа хургдар. Наха балийна а ца боалаш, наькъа бокъонаш а лораеш, хехка езар-кх машинаш.

КӀирандийнахьа, ший гӀулакха аравала бӀакъожабеш хул цхьавола саг, хӀана аьлча уж наькъ тӀа нийсбелча, хье мичахьа варгва ца ховш вус. Цудухьа делкъел тӀехьагӀа мара ара ца боалараш дукха ба, шоашта наькъ тӀа паргӀато хургйолаш.

Дикка уйла йича, хала ха я ер, денна хьахоз вайна хатараш. Хьалха хинна хоза гӀулакхаш, кӀезиг-кӀезига юкъера дӀадоалаш латт. Oнгушта вахача къоаночо Даскенаькъан Идриса дийцар тхона, тхьовра замеш мишта хулар, эхь-эздел мишта лораде дезар, шоашкара малагӀа хоза гӀулакхаш гойта дезар цу хана. Хьалхарча аргӀагӀа лорабе безаш бар саг йоагӀача фусама коара дӀаболха боккхий нах, царцара гӀулакх, эздел леладар лоархӀаме дар, хӀана аьлча, хьа цӀен юхьмараш яр уж, цар дӀахьош бар а хьа сий доаккхаш бола никъ бар. КӀеззига вай дӀаяхача ханашка хьоже, хӀанз санна наькъа хьовзам хинна моттигаш нийслуцар. Хоза, безаме дӀа а бахе, юхабоагӀар замеш а. Новкъа самукъадоаккхаш, цхьаннахьа сайце, замей мехкарий пандарца, халхарца гонна юкъебоалар. Замелха водар ховш хулар новкъа а дӀакхаьчача а ловзар хургдолга, дукхагӀа цунца цӀихеза яр из замелхе. ХӀанз санна герзаш детташ, наьха хӀама ийрчадаккха а ца гӀерташ, салаӀа ховш хиннаб уж. Тахан латта ха кхыча беса я. 

Машинаш хӀара цӀагӀа шиъ-кхоъ я. ГӀулакхаш, хӀара денна ӀотӀадетталуш мара, тӀерадоалаш дац. Наьха шоайла безам эца, вӀаший бӀаргаго безам хилац, хӀана аьлча дезараша дӀалоац еррига ха. ХьоашалгӀа вахар-вар лаьгӀлуш доагӀа. Воайла дагадалар, эшача накъавалар хьалха вай даьша леладаьча тайпара дац. Зама хувцаеннай, бакъда вай хувцадала йиш яц, воашта даьша дита хоза гӀулакхаш диццадара тӀакхувш хила деза. КӀеззига кӀаьдагӀа, сабарегӀа, безамегӀа хиларах тийша а дукха да. Къаьстта из доагӀаш да кагирхошта. Сиха даха хий фордах кхийттадац, оалаш санна, уйла еш, хила деза вай хургдолчун, кхоанен. Эздел лорадеш хила деза. Зехьа аьннадац Озанаькъан Салмана «эздел лело атта да, бакъда сий цун лакха да!..»