ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

Кердадараш

Даьлах кхераш, нахаца лерхӀам болаш хила вай!

Ма леладе лоархӀамедараш талмаста

ХӀара денна тикашка, кхыйолча шахьарерча, юрташкарча моттигашка лелаш дукха хӀама зув сага. Цхьадола Ӏа теркалдаь сурт, вӀалла керта чура дӀа ца доалаш, дукха уйла яйташ, хул-кх хьога… Дуккхабараш кхетаргба аьнна хет сона, се ала гӀертачох. Къаьстта бусалба сагага товш доаца хӀама хаоделча, кхы доккха хӀама дацар ер-м, аьнна, хетадала тарлой а, дега цхьа хало хул. Са лоалахочо дувц шийна къувлар: «Ӏуйран, керда маькх тикашка хьакхаьчача хана, кӀаьнк вохийт аз хӀетта хьаена кӀаьда маькх я, аьле; бакъда массехказа нийсденнад сона, из селханара ширъяьнна маькх яхьаш чувоагӀаш. Тахан Ӏуйран а хилар иштта. Сай цӀагӀа селханара маькх йоллаше, йӀайха хьаена кӀаьдаяр яа чам болаш, дӀавахийтав аз, йохкаш латтачунга таханаръяр я аьле дӀаалалахь, аьнна; бакъда хьаехкар чӀоагӀъенна селханара маькх я.

ХӀаьта из хӀама хьалхара нийслуш а дац. ЧӀоагӀо яьй аз, кхы цу тика тӀара хӀама ца эца», - яхаш, латкъаш яр кердача, кӀаьдача маькхага догьэттача йиса кхалсаг. Ма дарра аьлча, дуккхача наха къувлаш хӀама да из! Цхьайолча тикашка кердача маькха юкъе дӀачуоттаю ширъяьннар; сага, теркал ца деш, из дӀахьоргйолга ховш. Хийла массехк маькх ийца чувена, из араяккха хьо эттача, царна юкъе ширъяьннар йолга кхетаду… ЧӀоагӀа харцахьа хӀама да из Далла хьалхашка! Тахан из хӀама леладерашта ца хете а, тийшаболх ба из! Ала тарлу цхьаццабараша, из фу тийшаболх ба, доккха де дезаш хӀама дацар из-м, аьнна; бакъда цхьа хӀама кхетаде деза вай, мицхал зиртилг миссел мара из деце а, сага теркалдергдоацилга ховш, Ӏа иштта хӀама дича, саг Ӏехавар хул цох, саг Ӏехаваь Ӏа дехкачох тийшаболх оал!

Бусалба адамашка вӀалла а товш, доагӀаш хӀама дац из! Йоккхача шахьарашкарча тикашка хийла дайнад сона, маькх керда йоацилга белгалдеш каьхат доаллаш. Иштта хила а деза из-м, бокъонга диллача! Ширъяьнна маькх дӀатӀаувттаеш, къаьстта улг хила деза хӀара тика чу, керда хьаеначун юкъе дӀа ца эеш. Тикашка къаьстта маькх эца ухараш дукхагӀа бераш хул, хӀаьта бераша цхьаттара Ӏочуйолл шоашта гуш латта маькх. Из кхета ца деш мичаб хӀама йохкаш латтараш! Селла из хӀама кӀода ца де мегар аз, массехказа сайна из нийсденнадецаре… Гаргара саг йолча хьоашалгӀа йодаш, массахана айса хӀама ийеча тика чу дӀачуэттар со. Се йодача кхалсага чаме хета кхача ийбеш, геттара чӀоагӀа цун хоза хеташ йола мерза маькх ийцар аз. «Пахлава» оала мерза маькх я из. Йохкаш латтачунга ширъяьннайий ер, аьнна, аз хаьттача, «а, а, яц, селхан сайран хьаена, керда я» аьлар. Из кхача малагӀча дийнахьа хьабаьб гойташ долча цу тӀа ӀотӀалотадаь доаллача каьхатага со хьежача а, мерза маькх керда хьаяь яр. Гаргара саг йолча дӀа а кхаьча, мерза маькх ата тхо эттача, юкъе лила мо сийна вар йилла я-кх! ЧӀоагӀа эхь хийтар сона! Керда йий ер, аьнна, дӀахаьтта; тӀадоаллача каьхата тӀа оттадаьча денга хьежа, хьаийцар; дӀауйла ел оашош, мел латта еза цун, сийна вар юкъе чуйижжалца?!

Из дӀакхосса енача гаргарча сагагара шорттига хьаийца, ше йолчча беса юха дӀахьоарчаяь, Ӏойиллар аз; «тахан тикаш дӀакъайлай, ха яха, кхоана Ӏурра аз, юхайихьа, дӀахьокхаргья царга из» аьнна. Сатем боацаш яьккхар аз Ӏуйре хиллалца йола ха… Тика хьаеллаше, дӀаяха, саг воацача хьаюстар а яьккха, дӀахьекхар аз, керда йий аьлча, я хьона, селхан сайран мара хьаенаяц, яьха, варъяллалца илла мерза маькх. Цецъяьнна, еха хьайзар тика чу хӀама йохкаш лаьттар. ЧӀоагӀа бехказаъяьнна, аз цох деннар сона юха хьа а денна, из маькх шоашта хьакхухьача кондитерашка телефон тоха эттар из сиха. ЧӀоагӀа раьза йоацаш къамаьл дӀадир цо царга, керда хьаяь я, яхаш, нах Ӏехабеш каьхаташ ӀотӀалетадеш, вар тӀайижа хӀамаш мишта ений оаш, яхаш. Кондитерашта цу тайпара хӀама каст-каста нийслуш да! Дуккхаза хезад сона, шоай цӀагӀа цхьацца хӀама дӀадерзадеча, бехкеча захалашка болхаш ийца хьаена, дукха мах бола мерза маькхаш вар тасса йолаеле хулаш. Алал, кхы мишта хул из тийшаболх?! Шоай безам бола ди ӀотӀаоттадийя, массехк кӀира хьалха хьаяь ширъяьнна хӀамаш нахага йохкар Дала бекхам ца беш дутаргдолаш хӀама дац! Иштта йоах вай дино, со яц из яхар! Сов дукха яьда, чура йоассаенна, кулг техача мӀаьдъенна йола нарсаш, керда хьаенача нарсашца дӀаэяь, йохкаш латтар цаӀ. Цу юкъера шоашта мӀаьдъенна йоацар харжа эттача нахага; юкъера хьа ца хержаш, цхьатарра дӀачуйохка, хержа йиш яц, йоахар. Шорттига шоаш хьаийцараш Ӏо а яьхка, дӀабахар нах, муръенна нарсаш сага езац, аьнна…

Бакъда, шоай хӀама Даьла раьза хургволча тайпара леладе гӀертараша керда йоацараш цхьан моттиге, керда хьаенараш кхычахьа оттаю, кердал дӀаяьннарашта кӀезигагӀа мах оттабийя, хӀаьта цхьайолча моттиге мах боацаш дӀахьо шоашта, яхаш, латташ хул иштта бола кхача. Царна хургда шоаш леладечох беркат, иштта базар лелаерий беркат шортта дебийта низ болаш ва деррига гуш вола вай Кхеллар! Дала аьттув луш, беркате хилба шун болх, ала лов иштта хӀама леладерашка! Бусалба саг Даьлах кхераш, нахаца лерхӀам болаш хила веза! Саг Ӏехаваь ше даьккхачох шийна беркат хила йиш йоацилга кхетаде деза, фуннагӀа даь а телхар, цателхар цхьатарра йохка гӀертачо. Ше ийца чуйихьа хӀама ширъяьннилга хайча, сага новкъа хул, эгӀазвода, из ехкарашкара кхы хӀама эца чам хилац. Вай дингахьа дукха да цу оагӀонах дувцаш, харцо лелаяр мел во да белгалдеш. АллахӀа гӀо долда вайна, вӀаший лерхӀам болаш, нийсача наькъ тӀара ца доалаш, даха!

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде