Ишкол дӀаяьккхача, бераш а хьехархой а шин школанна бийкъар, цаӀаш бар (йоккхагӀйола 5-9 классаш) юртарча № 1 йолча юкъерча ишколе; зӀамагӀбараш ( 1- 4 классаш) № 2 йолча ишколе. Цу хана денз, цига фусама хало озаш хиннад уж бераш а цар хьехархой а. Мичахьа кхаьчай хьаеш латта ишкол тахан? ГӀишлонхоша а директора а яхачох, укх гурахьа бераш деша дӀачудаха дезаш да кердача ишколе. Аз а 25 шера болх баь ишкол я из. Цун болх мичахьа кхаьчаб, даьр фуд, динзадар фуд хьажа ваха хилар со укх деношка. Керттера са хá безам хиннар дар: баргба гӀишлонхой ишкол яь е баргбац, тов бетта 1-гӀа ди хьатӀакхачале?

Цу хаттара жоп далар духьа, хьожаргда вай даьр а цадаьр а фуд. Гобаьккха ков чулоацаш, карташ хьалъяьй кирпишка а аьшка а. Хьалдаь латташ да ишколан цӀа, чуводача тоха езаш хиннача кафела цхьа дакъа Ӏотоха мара ца дезаш. Из Ӏотеха хиннад, бакъда дийлхача догӀаша Ӏоаяьккхай из. Коа асфальт биллаб, гаьна йоацаш латт цӀена оттаяь ток хьалу трансформатар. Кийча я футбола майда. Бургац гаьна дӀа ца ахийта лакха сетка техаб, кийча я волейбольни майда. ЦӀера духьала къовсам лоаттабу дакъа, йоккха котельни я арахьа. ТӀехьаръяр дӀадахача бӀарчча Ӏай болх беш хиннай.

Ишколен чухьа фуд хьож со. Берашта дешара лаьрхӀа укхаза хургья 19 класс. ХӀанз цхьан сменах дешаргда. Царех цхьаяраш геттара йоккха а хет. Уж 12 метр йӀаьха, 6 метр шера я. Вожаш кӀеззига зӀамагӀа хет, уж 10 метр йӀаьха, 6 метр шера я, йоах. Цар чу латта езаш йола мебель хьачуенай. ХӀара классе вагӀа йиш йолаш ва 24 саг. ЗӀамагӀйолча классашка хӀаране истол къаьстта хургда. Цул совгӀа, уж да шоашца лохо, берий ханашка хьежжа гӀандаш долаш. Истолаш бе-бе бесаш долаш да тайп-тайпарча классашка. Цул совгӀа тетрадашта, книжкашта, гойтама гӀирсашта лаьрхӀа латташ хӀанззе ишкапаш я, уж а истолаш мо бе-бе бесаш долаш я. Иштта хьачуенай йоккхагӀча классашка эшаш йола мебель: истолаш, гӀандаш. Укхаза цхьан истола тӀа шишша саг вагӀаргва. ХӀаьта а кердача мебела таро хулийтаргья лерттӀа деша. Классашка йоахк кулг-юхь дила хий хьауха моттигаш, яздеш дола улг. Кхы хӀама укхаза сона йовнзар. Масала, интерактивни улгаш, компьютераш, царех тарра бе-беча урокаш тӀа эшаш дола хӀамаш. Хетаргахьа, хӀанзчул тӀехьагӀа чуда мег уж гӀирсаш.

Чувоаллача полтув хьалъолла йиш йолаш моттигаш хургья къаьстта а Ӏан замалахьа. Цига, ишкол ше 320 бера лаьрхӀа мара еце а, 500 бера тӀера барзкъа хьалъоллал мӀараш тӀачӀоагӀдаь улгаш хьакхаьчад. Ишкол кхо гӀат долаш я. Цудухьа цу чу я 1 тоннага кхаччалца беза мухь хьалъайбе таро хулийташ йола лифт. Иштта цунца хьалтӀадоахаргда унахцӀено дика йоаца, шоашта лакхе хьалтӀадовла ца могаш диса бераш.

Библиотека ишколан «хьоа» ба, хӀана аьлча цу чу хила деза, дешара эшарел совгӀа, эрсий а доазол арахьарча а классикий исбахьален литература, моттигерча йоазанхой книжкаш. Хьалхарча, къаьнарча ишколе низткъа мара саг чу ца воалалуш, къе яр библиотека. Кердача ишколе цун доалахьа хургда доккха цӀа. Книжкаш Ӏооттаде эшаш йола стиллажаш хьаенай. Пенашца латтараш цхьан оагӀора книжкаш лоаттаде лаьрхӀа хьаяьй, юкъе латтараш тӀа книжкаш шинна а оагӀорахьа лоаттаде деза. Ерригаш а 23 стиллаж я уж. ЦӀаккха актови зал хиннаяц цу ишколе деша даьгӀача берий, хӀанз из а хургья цар. Хьалха уйче чу е йийллача сигален кӀалха еш хиннаяле, хӀанз кхетаченаш цар ергья сийрдача, йоккхача актови зале. Цу чу я шин оагӀора хьалтӀавала, Ӏовала йиш йола сцена, хьачудена латт кхоккха вӀашагӀдоаллаш дола 72 кӀаьда гӀанд, цкъа 216 саг Ӏохалла да уж. Ткъаь бархӀ лампа йоалл цу чу, хӀаране чу дийнахьара сердал теларгйола йиткъа йиъ лампа кхы а йоаллаш. Цул совгӀа, еррига цхьа оагӀув дӀалаццал хӀана дац аьнна, доккха кхоъ кор да, актови зал сийрдайоаккхаш. Къаьстта а езаелар сона спортивни зал. Къаьнарча ишколе гӀанахьа гургьяцар берашта цу тайпара спортзал. Кхыметтел ара а бургацах ловза майда яцар цар. Ишколан цхьан цӀенна тӀехьашка дехьа-сехьа наӀарашта меттел ши кхера Ӏо а билле, ловзар цигара бераш. Цкъаза бургац кхетар гаьна йоацаш йоахкача классай корех, деррига кизгаш классе урока тӀа дагӀача берашта ӀотӀахарцаш, царна човнаш еш моттигаш хулар. Цу тайпара кхерам кхы хургбац. Деррига балхаш даьннад ала мегаргда 18 метр йӀаьха 12 метр шера йолча цу чу. Уйнаш техад, кӀираш-басараш хьекхад, баскетбола, волейбола, минифутбола майдаш хьаяьй, эшаш мел дола сиз хьекхад. Пенех доахк шведски лоамеш, турник, цхьайола тренажёраш, хьачуденад, дерригаш денадеце а, спортивни гӀирсаш: минифутбола эша наӀараш, волейбола сетка, 12 мотт, говр, тӀехкхувсалу «газа», кхыдараш. Бургацаш, кхыдола зӀамагӀдола гӀирсаш тӀехьагӀа тӀадахьаргда аьнна хет. КӀаьнкашта, йиӀигашта ишкапаш латта, барзкъа Ӏодаккха, тӀадувха моттигаш я, душ я (хьаяьяланза). Юртара спортзалаш сона дага мел доагӀача хана, Ӏай шийла хулар. Укх чу хӀаранеца 13 секци йолаш 9 батарейка йоалл, корашта духьала чухьа сетка беллаб, кизга дохадергдоацаш. ДагадоагӀа, уборщицаш бола кхалнах мел хала хьувзар къаьнарча ишколе, дӀайха хий доацаш, шийлача хица уйнаш дулаш. ХӀанз техничкашта лаьрхӀа хӀара этажа тӀа кулгаш дила моттиг а дӀайха-шийла хий хьаэца шодилгаш а йоахкаш кабинаш я. Ерригача ишколе чухьа тоха мел езача кафель техай, ламинат диллад, дега тоам беш я классашта егӀа кӀай наӀараш. Школе чува, аравала йиш йолаш пхиъ моттиг я, царех кхоъ лакхерча гӀата тӀа вала йиш йолаш лоамеш (марш) долаш я.

Столове 60 бера лаьрхӀа истолаш, гӀандаш чудена латт. Уйче чу яьгӀача медсестрай доалахьа хила еза ши кабинет а кийча я.

Дукха хӀама дисадац ишкола йистеяла. Мебель дӀанийсъяр, компьютерни класс чуяр, интерактивни улгаш хьалтохар, штораш Ӏоохкар, Ӏояьннача кафель тохар, иштта кхыдола кагий балхаш. Теша безам боагӀа, кхаь шера наьха ишколашка «халбата» даьхка бераш, укх шера шоай ишколе деша Ӏоховшаргхиларах. Цох тешаш ба укхазара болхлой а прораб Манкенаькъан ИбрахӀим а.