Фуд са юртхой а мехкахой дукхагӀа саготдер, цар лоткъадер? Укх тӀехьарча хана дукха «хьаькъалаш» дола нах гучабаьннаб вайна. Вай къаман мотт, кортеи когаши мичаб ховргдоацаш, сел чӀоагӀа кегабаьб цу наха. Сона нийслургбий уж берригаш, кхыметтел шахьарашкарча хьакимашта а нийслуш ца хилча? ДӀа-юха мел хьежача даь гӀалгӀай йоазош шоашта юкъе гӀалаташ долаш да. ХьалвоагӀа со хьогга, сай Ӏаса лувзаш, «Авангард» яхача тиканна юхекхача воаллаш, боккхача наькъа пхорагӀа хьалтеха доалл кӀада, цу тӀа яздаьд : «Лор вац шоага, вий?» - яха дешаш. Дарба дар-м дика а эшаш а хӀама дар, бакъда из йоазув Ӏодийшача ши бӀарг лазабаьлар са. Наьна мотт Ӏома ца беш, «сенна беза из» яхаш лийнна саг волчох тара ва из йоазув даьр. Фу маӀан долаш дош да «шоага» яхар? ЦӀерметтдешах тара ма хетий сона из, амма со деша вагӀача хана-м кхыча тайпара яздора из, «шуга» аьле. Дуне хувцаденнад, нах эргабаьннаб, мотт а хувцабенна хургба-кх царца. Геттара дика хургдар дошлорга тӀа хьежа цар шоай «Ӏилман» кердадараш яздаьдаларе. Шоашта дагадийхар Ӏо ма яздой хӀанзарча наха-м. Ӏа бехк баьккхача хьатӀаоалар хул:

- Воти, хьа зама дӀаяьннай, дукха ха я Ӏа дувца хӀамаш хинна.

Се цхьайолча хана Ӏовдала хетийт сона вай заман «дендеша». Сона дукха хӀама дайнад, дайзад укх дунен чу, хӀаьта кагирхой шоай кхетамаш да, царца къувса карагӀдалац сона.

Цхьайолча хана вай мохк дегӀа мишта боагӀа хьажа а безам хул Темаркъий, гош дӀалелаш долча хана. Наьсаре больницан хьалмагӀаваьлча яздаь дар, доккхача улга тӀа: «Телефонач вагӀандаь лаз хьа корт». Теннисах ловзаш йола корт лаз йоах, телефонача Ӏочуваьнна вагӀандаь. Вешта, я а ма йий Магасе теннисах ловзаш моттиг, из хургья-кх цо ювцар, бакъда «телефонач» Ӏочуваьннача сагах тамаш яьй аз. Ванна чу лувча Ӏочувала йиш я, бакъда телефона чу мишта варгва Ӏочу, цох кхетац со. Сабардел… Гипербола яхаш йола литературни прием я мотт сона цо укхаза пайда ийцар. Цудухьа саг Ӏочуваллал йоккха телефон хила еза из. Цхьаькха хила тарлу, хӀама зӀамигдар оал цох. Нагахьа санна из саг телефонал зӀамагӀа вале, Ӏочувала тарлу из-м «телефонач». Хувцабеннаб мотт. Со зӀамига волаш, «телефонач» яха дош кхыча беса яздора, дештӀехье дӀа а къоастаеш - «телефона чу».

Заманна духьалвала веннар, хиво хьош санна, хано хьоргва. Са-м хӀаьта а бац царца къувса низ. Со-м халла мара хӀама даа истола тӀа дӀатӀавохалуц хӀанз, къавалар – йоккха сагото. Цкъаза хӀама даа безам болаш, вайцигарча кафешка чуводаш хилча, цу наӀарга даь йоазув бӀаргадайча, аппетит дӀаяьле, юхаверз со. Цхьанне тӀа яздаьд «ЧӀапилг». ЧӀаьпилгаш-м тайп-тайпара ма хулий, кӀолд, коартол чуелла, кхерза е детта. Новкъа кхийттача ондаргашка хетт аз:

- Бераш, малагӀа тайпара чӀаьпилгаш да цу чу дераш?

ДӀахьежа йоазув Ӏодийша, аркъалбаха белабелар кӀаьнкаш:

- Воти, из яздаьраша ябакх чуеллараш диачох тара да…

Иштта да-кх хӀанзара метта гӀулакхаш.

Цхьан хана футболага чӀоагӀа хьожаш, «Ангушта» футболисташ болча водаш вар со. ХӀанз уж кхычахьа баха дӀабахаб. Бакъда уж баьхача моттиге берий беш я, «Баскильг» яхаш. Цу юкъера кӀаьда хьарак Ӏодожаш латташ санна яздаьд. Байтмал-яӀ, аьнна, хийтар сона, Ӏодоже цхьаннена кертах кхетаргда-кх из, вӀалла гунахьа доацача сага. Из яздеш ваьллар-м цунна кӀалъотте тамаш хет сона, из ше-м лоралу хургва цох. Наха тийшаболх хилар кхийравац-те из, ца доагӀаш дола кӀаьда хьарак цу юкъе оттадаьр? Из а хинначох тара ва, кӀаьнкаша яьха, ябакх чуелла чӀаьпилг дуаш. ХӀаране ше ма хоржий шийна товш дола даар.

Из дега новкъа хинна, молха эца аьнна дӀалестар со Магасе дӀаверзача йоаллача «Дарб» яхача аптекагахьа. ЦӀер тӀа даьтта доттар санна, е човна тӀа тух тассар санна, хӀама хилар цох. Кхы а йоккхагӀа гӀайгӀа кхаьчар сога вай меттаца ювзаенна. «Дарб» яхача деша тӀехьа «а» яха алап язде ха хиннаяц-те е моттиг теаяц-те лорий дешар дийшача наха, уж хила ма безарий хьаькъал долаш, кхетам болаш. Бакъда аптекан цӀи язъеча хана, кхетам бедда хиннаб царех, хьаькъал дӀадаха хиннад керта чура.

Дег тӀа кулг дилла, шортта юхавийрзар со аптекан наӀаргара. Новкъа ловзаш, кхувсалуш воаллача кӀаьнкага хаттар а даь, сай дега дарба дергда-кх аз, цо теде мег-кх са дог, аьнна, хийтар сона.

- КӀаьнк, хьавел укхаза, - дӀакхайкар со. – ГӀалгӀа вий хьо?

- Да, вотишка, - аьлар беро.

- Хьаалал сога, маькх яха дош довзий хьона?

- Знаю, конечно, - йоах цо, воккхача сага сатедеш.

- Эрсий меттала фу оал цох?

- Подушка, - йоах зӀамигача гӀалгӀачо.

ХӀа, аьнна хийтар сона, къавенна Ӏовдал ва-кх со, пенсе а ваха со цӀагӀа ваггӀаше, дукха хӀама хувцаденнад-кх вай мехка. Мотт а эргабаьннаб, бовзаргбоацаш. Наха юкъе лелар толаш хиннад, пенсе вахавале а. Сайна меттаца хиннача хувцамех хетар бокъонца бакъдий хьажар духьа, цхьаькха цхьан бераца къамаьл де лаьрхӀар аз. Эккажкъонгий-Юртарча фока хьалха латтар со, автобусага хьежаш. Ши кӀаьнк воагӀар гӀашлой новкъа, хьалхарвар цӀеча велосипеда тӀа вагӀаш вар, шоллагӀвар из кара тетташ воагӀар. ТӀехьавоагӀчунга ях аз:

- Хоахкалуций?

ЦӀаьхха, юха тӀа а вийрза:

- Не купили, - аьлар ондарга.

ХӀанз кхетадергда-кх оаш цо аьннар, шоашта кхетаде моге. Вешта, из каста кхетаде хала хиланзар сона. Са бувча къайлаваьнна ши кӀаьнк дукха ха ялале юха гучаваьлар, бебоаллаш мороженнех бизза килёнка тӀормиг болаш. ХӀанз кхетадир аз бера аьннар, дукха чоалхане а хиннадацар из-м...

Хьакхоач са автобус. ДӀатӀахов со «Магас-Эккажкъонгий-Юрт» яхача машина тӀа. Ма дика да, билетах фу доаккх хатта ца дезаш! Каьхат доалл чухьнахьа хьалтеха: «Экажева - 20 р.» аьнна яздаь. Ведажанаькъан Ахьмада дувцар тӀарча Муте яздича санна да йоазув-м, цо а яздаьдар базар тӀа новраш дохка ше вахача хана; «Венак пат рублей цана», аьнна. Йолалу автобус, кастта цӀакхача мег со.