ЧӀоагӀа хетта вахар
Цхьа бӀаь гаргга дезал хьахул вайцига цхьан шера
МоллагӀа вола ГӀалгӀайчен вахархо, шовзткъа иттнегара бӀаьннега кхаччалца, хьоалчагӀашка вода, шоатта дийнахьа, кӀирандийнахьа е ерача дийнахьа. Из иштта хилар хьагойт «Сердало» газета корреспондента карарча шера кхаь бетта наха юкъе дӀабихьача хаттарий балхо.
Россе кхыча регионашка санна, ГӀалгӀче хьоалчагӀаш дар чӀоагӀа лоархӀаме да, цига тӀахьех дукха гаргара нах, новкъостий, бовзараш. Массаза санна, шин сага барт кхийтта, шоайла бовзаш хилар безамга даьлча, цунах хьахул керда дезал хьакхоллара дола лоархӀаме бахьан.
ГӀалгӀайчен хьоалчагӀа, дика гаргара нах вӀашагӀкхетарал совгӀа, сага таро хьагойташ дола бахьан а да. Цига вахар - сага салоӀам а, цун камоаршал а я, цига дукха дикахетараш хул, нах шоайла бӀаргагор а безам эцар а доагӀа цу юкъе.
Дунен тӀа толашагӀа да аьнна, хьакийчдеш долча даарашта нийсса, латташ бола кхача мишта кийчбаьб хьажа а таро хул хьоалчагӀашка.
Кхы дукха ха яц, гӀалгӀай юрташка, хьоалчагӀа даьча коара нускал «хи тӀа» доаккхаш хинна а.
Къонача йоӀ-сага кердача фусаме керттерча фусам-нанас цӀагӀа хий чудахь, ше керда вахар хьаэцаш хилар белгалдеш. Цул совгӀа, цу Ӏадато хьагойт лоалахошца, гаргарча нахаца керда бувзам хотташ хилар.
Тахан дӀаяхача ханашкара цхьайола моттигаш юкъеюташ, из Ӏадат тӀехь-тӀехьагӀа дега гӀозалца тӀаэц, хьоалчагӀа даьча моттиге, саг хи тӀа йоаккхаш яйча. Цул совгӀа гаргалол а вӀашкаозаш да из вай къаман хоза Ӏадат.
Иштта хоза хьакхоллаш йола гаргалол, керда кхелла дезал, доацача бахьанах, дукхагӀча даькъе хьал-таронах, иштта кхы долча бахьанех дукха гӀалгӀай фусамаш йохаш моттигаш нийслу.
Иштта дале а, республикера 10 000 сага юкъера хьаийцача вай мохк дикагӀча хьале ба.
ДӀа-юха къастар чӀоагӀа Ӏаткъаш да, дукха цатоамаш а лоаттаду цо. Дега хинна цатоам хетаргахьа саг валлалца цун дег чу бус.
ГӀалгӀаша гаргалонаш хотт, лерттӀача нахаца. Шоайла безаш вӀашагӀ а кхет, цул совгӀа, тӀехьенна эшаш а да из керда вахар кхоллар; хьайна везаш волча оагӀув хьаллоацаш хилар; цӀенъюкъ лораяр, цӀен йӀовхал хоалуш хилар; хье эшаш волга гуш хилар.
Юкъера хьаийцача, ГӀалгӀайче керда вахар кхоллар чӀоагӀа хул, хӀана аьлча цӀаьхха, кхелла вахар кӀезига да тӀехьарча хана. Бокъонах, хӀанз тӀехьарча хана ши саг керда вахар Ӏодиллара вӀашагӀкхеташ хилар, гаьннара хьадоагӀаш хул. Дукхача хана денз, шоайла бовзаш хилара, дика гӀулакх шоайла гойтара, хӀара дезал дӀа-юха бовзийтара тӀагӀолла мара, саг йоалаяр е маьре яхар хилац. Иштта вӀашагӀкхийттача наьха вахар берригаш а гӀадбугаш хул шинна а оагӀорахьара, тӀехьагӀа дезала альбомашка хьежача хана а, дагаух из хоза ха.
Иштта я сага вахарера оагӀонаш. Массанахьа ший тайпара хувцамаш да, цхьацца вахара наькъаш да дӀахьош. Нагахьа санна кӀирандийнахьа вайх саг балха воацаш цӀагӀа висса вале, хоза кийчвенна хьоалчагӀа деча ваха везаш хул. Кхыметтел цхьан-шин хьоалчагӀе ваха везаш а хул. Ше дӀа мел кхаьчача, керда фусам кхелларашта ловцаш даьхе юхаверз.