«Из дагалоаттама исторен ди да, вай мехка меттел, дерригача дунен а саг хьалхара космосе ваха ди. Гагарин Юре цӀи массайолча хана хургйолаш Лаьтта йисар; вай мохк, дуне мел латтача хана, цӀихеза а хулийташ. Россе космически даькъ тӀа хьалхалаттарех я.

Вай хьалхарча космонавта хьалхашка бехктокхаме декхар лаьттад. Кхераме дар аьнна доацаш, цхьан секунда шеко йоацаш, ший болх лакхача боараме дӀабихьаб цо. Цо аьнна: « Сага чу керттера низ - из денала низ ба», - яха дешаш вай вахаре массаза хьалха хилда», - аьнна яздаьд ГӀалгӀайчен кулгалхочо Келаматанаькъан Махьмуд-Ӏаьлас.

ГӀалгӀайчен массайолча моттигашка Гагарин Юре цӀи яьккхар. Халкъашта юкъера ӀӀӀ-гӀа фестиваль дӀахьош, Долакха-Юртарча культуран ЦӀагӀа «Саг, космос» яха кхетаче хилар, из хетаяь яр Гагарин Юрий ваь 90 шу дизара, космонавтикан Ди хилара.

«Долакха-Юрта урам» яхача исбахьален искусствай хӀамаш Ӏомадеш болча дешархоша дика дакъа лаьцар «Седкъий космос» яхача яхьее, цар гойтар гулбеннарашта шоай дикагӀа бола болх.

Из болх дӀахьоча кулгалхочо Евкуранаькъан Хаде кхетаче хиннарашта «Космосах лаьца къамаьл» яха урок елар, цо дийцар хьалхара «Восток» яха кема йийллача космосе дахарах лаьца.

Евкуранаькъан Хаде ший дувцар доладир, космос караерзаяра истори довзийташ. Цул тӀехьагӀа, «Восток-1» яха кема космосе дахарах лаьца дийцар цо.

Цига ухача бераша, хоза хеташ, ладийгӀар Евкуранаькъан Хаде дувцачунга, шоай хаттараш а делар «Восток» кема космосе дахарца дувзаденна. ДукхагӀчарна хьалхара хозаш дар из, цудухьа дукха дар цар цунца дувзаденна хаттараш.

Кхетаче дӀайихьачо баркал аьлар культуран ЦӀен доакъашхошта, цу кхетаче иштта дика дакъа лацарах, космосаца дувзаденна цар хаттараш лоархӀаме хиларах. Цо белгалдир, цу тайпара кхетаченаш дукхагӀа хила езилга, хӀана аьлча кхоллама таронаш берашта дукхагӀа лу цо.

Культуран салаӀара йолча урхаллен методиста СапарӀаланаькъан Микаила хьаькъале ловзараш дӀадихьар, лакхерча классай дешархошца. Цига хьалхашка оттадаь хинна хаттараш дар космосах лаьца, берашта фу хов гучадоаккхаш дар из ловзар.

ТӀеххьара космически программа йистейоалаш, Долакха-Юртарча культуран цӀен вокалиста Мамилганаькъан Микаила илли аьлар. Из дар «Лаьтто тӀаозар» яха ший тайпара гимн хинна дӀаэтта илли.

Боахамашта юкъера культуран дешар яхача культуран Министерствон проекта, Россе «Дешархошта - культура» яхача проекта чудоагӀаш, Оалкамарча культуран цӀен болхлоша шоай дешархошта киносеанс гойтар. Берашта хьокха оттадаьдар «Йист йоаца дуне зер» яха документальни фильм.

Дешархошта дайзар исторенна космос мишта яйза хиннай; Лаьттарча искусственни спутниках лаьца; Лайка, Белка, Стрелка яха спутникаш яйзар; эггара хьалха космосе яха кхалсаг мала хиннай.

«Белгалдаккха дезаш да, вай мехкахоша а шоай дакъа юкъедихьад дуне довзача. Царна юкъе ба - Ӏилманхой, инженераш Малсаганаькъан Султана Муса, Къулбужанаькъан ИбрахӀима Ӏалихан, Марзенаькъан Бахьаудина Умалат», - аьлар берашка, кхетаче дӀахьош хинначо.

Гагарин Юрий Алексеевич космосе вахачул тӀехьагӀа дерригача дуненна вовзаш хилар. Цунна Советски Союза Турпал яха цӀи елар. Цу денал долча сага исторен чулоацам хийцар, миллионаш болча наьха дегаш, хьаькъал корзагӀдаьккхар; Ӏилма, техника дегӀакхувлара новкъа гӀа баьккхар.

Гагарина велавалар машара чӀоагӀо хинна дӀаэттар. Хьалхарча космонавта, укх Лаьтта бахача наьха сатувсар кхоачашдир, космосе вахарца, толама дегагӀоз елар цо наха.

Бекарга бетта 12-гӀа ди лаьрххӀа дола ди да, тахан космически даькъ тӀа къахьегарашта дег чу латташ дола ди да из. Гагарин Юре 90 шу дизара, авиацен, космонавтикан Ди хиларца дувзаденна Яндарерча культуран цӀагӀа «Вай Галактика» яха берий суртий яхь хилар.

Къонача суртанчаша гойтар шоай космоса хетадаь балхаш. Яхьа кхелахоша мах оттабир хӀара сурта тӀа баьча балха: техника, космосера хьал гойта карагӀдалара.

Яхье котбаьннарашта дипломаш, совгӀаташ делар. «Вай Галактика» яха берий сурт эггара дикагӀа дар, цо хьагойтар космос йовзар лоархӀаме долга, бераш тӀахьийхар керда кхоллама балхаш дара.