Эттача ханага хьежжа баккха гIа
Боккха лерхIам бола форум дIайихьар Казане
В столице Татарстана прошел IX Форум национальных и региональных СМИ, собравший на своих полях участников из трех десятков различных регионов России. Наряду с другими руководителями крупнейших региональных печатных изданий, телерадиокомпаний и информационных агентств, в работе форума принимали участие главный редактор Общенациональной газеты Республики Ингушетия «Сердало» Хадижат Курскиева и шеф-редактор Ибрагим Курскиев.
Форуме дакъа лоацаш хилар, «Сердало» газета керттера редактор йола Курскенаькъан Хадижати, шеф-редактор Курскенаькъан ИбрахIими.
«Татарстанерча Правительства гIо деш вIашгIъеллаяр из форум. Къамашта юкъера, региональни кепа йоазон, хоамий болх, тоабара, лакхбара тIехьа дIайихьача форуме, хIаранена хьаэца дуккха кердадараш дар.
«Реализация государственной национальной политики в РТ на 2014-2025 годы» яхача паччахьалкхен программа геттара эшаш йола из форум кхеллараш бар «Татмедиа» яхача кепатохарахи, хоамаш доаржадарахи йолча Республикански агентства болхлой», — дийцар ший балха новкъосташка Казанера цIакхаьчача Курскенаькъан Хадижата. Гулбеннарашта лаьрхIа дIайихьар, журналистий говзалах дараш дувцаш йола семинар, иштта, Казанера хоза моттигаш гойташ йола экскурси дIайихьар.
Делегатий къамаьл хилар: Татарстана Госсовета кулгалдеча Мухаметшинов Фаридаца, къамий гIулакхех йолча паччахьалкхен Дума комитета кулгалдеча Семагин Геннадеца, РТ президента аппарата кулгалхочун гIонча волча Терентьев Александраца, Интерфакса гендиректора гIонча волча Касьянов Николайца, иштта, кхыболча, боккха пайда эца йиш йолча нахаца.
Хьаьший безбеш йолча пхьес, ший культурацара истори довзийтар форума доакъашхошта, бIаргаяйтар, таханара, лакха мах бола технологеш. Иван Грозный, царь хиннача ханашца дувзаденна истори долча Свяжиск яхача гIайрен тIара дIадоладелар цар хьалхара ди. Массехказа чугIертачул тIехьагIа, Казань хьаяккха ший аьттув ца хилча, цун гаьна йоацаш плацдарм хьалъю Грозный Ивана ший армена, цох гIо хургдолаш.
Бутт балалехьа Круглая оалача гувна тIа, эрсий лакха пенаш дола кIийле хьахул. ТIехьа тIа йоагIача хана а, дукха халонаш лайна моттиг хул цу гIайренах. Политически репрессе йитача лара теш хинна латт цига, таханарча хана оттадаь сийленг. «Свяжиска керда вахар 2008-ча шера дIадолалу.
Музейни объекташ, исторически сийленгаш долаш моттиг хьахул цох. Казане ухача туристий жовхьар хиле дIаотт дукха дайна, лайна йола гIайре. Цун керттера моттиг дIалаьца, тахан, йоккха ярмарка латт.
Цига бахача наха къаьнарча хана санна, кийчъдаь даараш, дахчах яь тамашийна хоза хIамаш, сувенираш йохк цига хьатIабаьхкача хьаьшашка. Кхыметталехь лаьттан чIегилг а эца йиш я тахан цига, бакъда, хьалъеш йола гIишло къаьнара Iадат доха ца деш, цу ханарча бустамах е еза.
Доккха истори долаш моттиг я яхаш цIихеза я Свяжиск. Цунга хьежжа, цкъа венар кхы дIахо а ухаргволаш, хоза тоаяь латт гIайре». Экскурси чакхъяьнначул тIехьага, пхьер даа «Коврий коара трактир» яхача ресторане дигар тхо. Къаьнарча ханара хIамаш юкъелоацаш хоза тоабаь, кхуврч бар из.
Тахана а дукха нах ба цига говраш лелаеш», — дувцар балха новкъосташка Курскенаькъан ИбрахIима. Форума шоллагIча дийнахьа делегаташта гойтар тахан вахаре яьржа йола Iт-технологеш. Лакха технологеш йола Иннополис пхье Россе карта тIа гучаяьлар 2014-ча шера. Форума доакъашхой чIоагIа цецбаьнна бар цу гIулакхах.
Тахан даьнна эггара тIехьарадараш юкъе кхувлаш кхелла «Хьаькъал дола пхье», моллагIчунга тамаш яйтаргйолаш яр. Иннополис европера хьалхара пхье я беспилотни таксеца лела йиш йолаш. Дукха да цох дувца дIахо а.
Иннополесерча технопарка конференц-зале форума пленарни заседани хилар. «Татмедиа» кулгалхо вола, Салимгараев Айдар вар из дIахьош хиннар. Эггара хьалха ший къамаьл дIадоладаьр вар Татарстана Госсовета кулгалду Мухаметшин Фарид.
Цо дийцар гулбеннарашта журналистикаца бувзам болча белхах, къамашта юкъе шоаша лорадеча гIулакхах. Татарстана къамай Ассамблеян юкъе чудолхаш тахан республикера 37 къам да. Семагин Геннаде белгалдир, тахан хьаэттача хано дIадеххача тайпара гIа боаккхаш хила деза вай аьнна.
Культурах йолча министерства кулгалхочун гIонча волча Натфуллин Дамира дийцар, къамашта юкъе лорабе безача бартах, Российски регионашца бувзам лелабеш цхьана дIабахьа безача белхах. Онлайн-формате гIолла гулбеннарашка къамаьл деш хилар этнически журналистиках Гильди президент йола Лянге Маргарита.
ДIахо болх дIахьош, «Омниканальность редакций. Работа в социальных сетях» яха семинар хилар. Интерфакса генеральни кулгалхо волча Касьянов Николая дIайихьар из. Семинар йодача юкъа ший къамаьл дир, «Сердало» газета шеф-редактор волча Курскенаькъан ИбрахIима. Газето, тахан, дIахьоча наькъах цо дийцар, геттара хоза хийтта тIаийцар гулбеннараша.
Семинар дIаяьлча цох лаьца дувцаш «Кыым» яхача якутски газета, «Ялкын» яхача кагирхой журнала интервью ялар цо. «Туган Авылым» яхача ресторане тIаийцар сайран форума доакъашхой. КхоалагIа ди форума доакъашхоша дIадихьар, Татарстана ди, Казани ди дездеча цIайна юкъе дакъа лоацаш.
TatFuture яха цифровой технологех йола фестиваль хилар цига, Татарстана президент волча Манниханов Радика дакъа лоацаш Iт- парк хьайилар. Иштта гойтар, къаман дувхарах йола йоккха фестиваль «Милли кием». «Урам» яхача экстрим-парке баха хилар пхье хьаьший.
Из вай мехка эггара йоккхагIа лоархIаш йола къайлаи къайланзи ши оагIув болаш парк я. Ха дIаяхьа, тамашийна долча хIамашта бIарахьежаш вагIа, хоза моттиг яр из. БIарччача шера тренировкаш ю къайла йолча «Урама» моттиге спортсменаша. Дерригача дунен яхьаш дIакхухьаш цIихеза моттиг хинна дIаэттай из. Форум йисте яьлча а «Татмедиа» яхача Россе эггара йоккхагIа йолча региональни медиакомпане болх бовзаш цхьаькха цхьа ди даьккхар вайцигарча делегаце. Безаме тIаийцар Курскенаькъан Хадижати, Курскенаькъан ИбрахIими РR директор йолча Сафин Ляйсана.
Социальни медиах йолча Исмагилова Алсус «Татмедиа» гIолла экскурси йир царца. Къаман мотт лорабарах йола проекташ кхоллаш «Сердало» газето дIахьоча белхах дийцар, вайцигарча хьаьшаша «Татар-Информ» яхача татарски редакци керттерча редактораца, «Интертат» яхача электронни газета, «Атна вакыйгалары» яхача газета кулгалдеча Латипов Рамисаца.
«Татмедиа» цкъа яйначун кхы йицлургйоацаш моттиг я. Из я 70 филиал чуйодаш йола йоккха медиакомпани. Цу юкъе республикански, районни, пхьера кепа етта, хоамаш доржаду моттигаш, Поволожьера полиграфическо-издательски кхуврч «Идел-Пресс», «Татар-Информ» яха хоамий агенство. Акционерни кхуврча медиаресурс тахан кхоач: 98 районни, пхьера, республикански газеташка, 17 журналага, 19 телеканалашка, 14 радиоканалашка, 81 интернетерча сайташка.
Телерадиовещани паччахьалкхен шин меттах хул, газеташ арадувл татарски, эрсий, чувашски, удмуртски — меттала. Эрсий меттала арадоал 43 газет, татарски меттала-49, пхиъ газет чуваши меттала, удмуртски меттала цхьа газет. Журнальни балха юкъе, тахан, 17 журнал да, царна юкъера цаI эрсий меттала арадоал, I0 журнал татарски меттала, кхо журнал эрсийи татарскийи мотт болаш арадувл.
«Татмедиас» тхона дукха пайдане дола кердадараш довзийтар. Дуккха хIамаш хьаийцар оаха цигара тIехьагIа вай республика накъадаргдолаш», — дийцар Курскенаькъан ИбрахIима.