ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

Дегаца язъяь повесть

«Халкъа воI» яхача, Курскенаькъан Юсупа книжка презентаци хилар Къаман библиотеке

Къаман библиотеке дIайихьар, Курскенаькъан Юсупа «Халкъа воI» яхача, книжка презентаци. Вайна массанена дика вовзаши везаши хиннача журналиста из повесть хетаяьй ший даь-веший воIа Хидриса. ТIема аренаш тохкаш, моастагI вохавеш, коталон денга кхаччалца дIавахача цу сагах ала дукха да. 2021-ча шера арадаьннад из йоккхача темах лаьца дола книжка. Ше дийна а волаш, из повесть наха юкъе ешаш хилча, ма боккха кха хинна хургбар дикалах дизза дог хиннача Юсапа. Ший вахара ха журналистике къахьегаш, ший къаман гIулакха латташ дIайихьар Юсапа. Нохч-ГIалгIайче йолча хана денз наха везаш, лоархIаш хьавера из беркате саг.

Республикански радио болх беш дукха ха яьккхар цо. Цу наькъа тIара, ший эггара хьалхара гIа, 1958-ча шера баьккхар цо. Казахстанера цIавена йоккха юкъ ялалехьа, тIехьагIа ший вахаран професси хинна дIаоттаргбола никъ хержа, доладир цо, сатийсача мехкара вахар. 23-шу даьнна мара веце а, гаьнарча, хийрача мехка лелаш дуккхадараш Iомадаь, довзаш вар зIамига саг. 90-ча шерашка, вай къаман телевидени хьакхоллача хана, цу хьалха лаьттарех, къахьийгарех цаI вар Юсап. Цун журналистикаца говзал, кхетам чIоагIа эшаш хилар вай къаман. Радиога, телевизорага ладувгIарашта везавелар из беркате журналист. Цун кIаьда оазеи, кIоарга маIан долаш хинна передачеши, бахархошта хIанза а дагаух.

 «Цхьа дог цIена, кIаьда оамал йолаш саг вар из! Дувцалга а доацаш чIоагIа дукхадезар цун ший къам, цун Iадаташ, оамалаш. Ший къаман визза вола Юсап радио, телевидени къахьегарал совгIа, «Сердало» газетан тексташ язъеш къахьегаш вар. Цо массе хана, шоаш болчча бесса бувцар нахагара кхаъаш ийду, шоай къамах дог лазаш боаца хьакимаш. Зуламаш леладеча нахаца, ший низ дIакхоачаш бола, тIом лоаттабеш саг вар из. ЧIоагIа ийрча гIулакх лоархIаш къаман юкъера дIадаккха гIертар из саг йодаяр. «Лоаман Iуйре» яхача цу ханарча альманаха тIа арадаьлар цун «Вий», «Ровзан», «Ча яцар бехке» яха, иштта кхыдола а дувцараш.», — яздир тха газете дукха ха йоацаш, цун цIен нанас Радимхана. Ший цIен даьх дисар дега боча долаш лорадеш хьайоагIа из. Тахан араяьнна повесть цо лораеш илар, арахеца ший аьттув хиллалца. Эггара лоархIамегIа йола хьаша хинна яьгIача Радимхана дийцар, Юсапа из книжка яздеш хьабенача наькъах, цхьаккха хIама юкъе ца дита гIерташ цо хьийгача къахьегамах.

«Дега йоккха чов хинна дIаэттар цун вахаре 1992-гIа шу. Массе гIалгIашта санна, ла ма могга, хала дар цун из хатар, дийцар Радимхана. ГIалгIай а Нохчий а мехка, цу хана, хоамаш хаза йиш йолаш цхьа никъ бар — прямой эфире аравувлаш хинна Юсап. Цу доккхача хатара юкъера ваьле, Шолжа-гIалий тIа цIакхаьче, прямой эфире аравала кхувра цун. Шийна ма могга эттача унзарча хатарах дола бакъдар, наха дIадовзийта гIертар из. ЦIагIара телефон дIасеца цхьа минот хилацар. Ма даггара хьаеттар массе миIингера бакъдар довза гIерташ. 1992-ча шера республика хьакхелла, гIалгIай къамо ший телерадиокомпани хьайилача Юсапа радион кулгалде оттавир. Ма хулла, вай мехка из болх тоабе гIерташ, оарцагIваьнна хьайзар Юсап. Къона журналисташ, начIал дола нах лехаш, уж балха хьакхувлаш къахьегар цо. Ах шу далалехьа, ший хила боаггIача боарама радио хинна дIаэттар из моттиг, сов чIоагIа дог лазарца цо къахьегарах. Хоза ханаш яр уж тахан дагайоха эттача.

ХIара Iуйре, хIара сайре дIайолалора кIаьдача дешашца: «Эфире я гIалгIай радио». Наьха чIоагIа сакъердалора цу дешаца. «Халкъа воI» яхача книжкан презентаце къаман библиотеке гулбир мехка яхь лораераш, цу гIулакха лерхIам лакха лоаттабераш. Царех вар ший мотт безаши, лорабеши вола журналист, йоазанхо вола Матенаькъан Илез. Из ва Юсапа книжка тоадеш хьажар. Цунга хьежжа, Илеза дукха дар повестех дувца. Лакха мах оттабеш хьоахабир цо Юсапа цIена, хоза, бешачун атта бола гIалгIай мотт. Къаьстта из повесть йишачун дег чуюжаргйолаш, уйла е дуккха хIамаш дуташ я. Къаман библиотека книжкашта юкъе ший йизза моттиг дIалоацаргья цо. "Исторех долча Iилман доктор йолча Дзараханаькъан Зайнапа дийцар журналистах. Хьоахадир цун дегIах яьхкача эзди оамалех, цун нахаца хинна лерхIамах, ший къам дезаш цо хьийгача къахьегамах.

Журналистике хьабенача наькъа тIехьа ший воккхагIа вола доттагIа, хьехархо хинна лаьттача Юсапах хоза дешаш дийцар йоазанхо, этнограф, хьехархо волча Мерешканаькъан Султана. Повеста тIара цхьацца йола моттигаш йийшар цо гулбеннарашта. Тамаш еш теркал бир, ший къаман моттигаш ювцаш, хестаеш, цо бувца цIена наьна мотт. Муниципальни доазан комитета кулгалхочо Чабенаькъан Бахьаудина хозахеташ дийцар Юсапаца ше леладаьча хьоашалах, шоаш цхьана биача безамах. ЦIихезача журналиста кхоллам безараша, доккха баркал аьлар Радимхана, из деррига лорадаь арадаккхарах. Дукха ха йоацаш, цIен даь архивера, цхьацца дола, каьхаташ хьачуделар цо библиотеке. Коллекцен юкъе дар академик, профессор, Казахстана къаман Iилман академи корреспондент волаш къахьийгача цун вошас, Курскенаькъан IабдурахIмана яздаь книжкаш.

Юсапа книжкай презентаци доккха дика хинна дIаэттар-йоазанхой, журналистий, дешархой, из везаш, вовзаш мел хиннача наьха вахаре. Къаман библиотеке къахьегараш, а ма хулла, наьха самукъадаргдолча тайпара дIайихьар из кхетаче. Доккха баркал оалаш, хозача дешашца, кхетаче дIакъайлар Юсапа цIен-нанас Радимхана. Ираз, аьттув кхайкадир цо, ший цIен даь сийна библиотеке хьамелбаьхкарашта.

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде