Бераш санна боккхийбараш а хул фаьлгаш хоза хеташ. ГӀалгӀай къаман литературе дукха хиннаб уж кхоллаш бола йоазонхой а. Таханарча заманца кхийнараша доккха баркал ала дезарех ба Осменаькъан Хьамзат, МутаӀаланаькъан Хьажбикар, Тенканаькъан Лида, Дахкилганаькъан ИбрахӀим, Малсаганаькъан Або, Тенканаькъан Абубакар, иштта кхыбараш.

Къаман багахбувцам гулбеш, ха яхача нахаца дагабувлаш, болх баьб цар шоашта хезар каьхата тӀа ӀотӀадиллале. ХӀаьта цхьаццабола йоазонхой цу оагӀонца дикка белгалбаьннаб, шоай йоазош арахийца. Ишколе вайна дайзад Пхьилекъонгий Махьмад-СаӀида «Митар-Петар», Чахкенаькъан СаӀида «Селасат», Кхоартой Мурада «Хьаькъал дола бӀийгаши Ӏовдала борзи».

Дукха ха йоацаш «СелаӀад» яхача берий журнала тӀа арадаьлар БӀарахой Ӏаддал-Хьамида «Цогилг» яха йоазув-фаьлг. ХӀаьта вайна юкъе атта саг хургвац, Гаьгенаькъан Гирихана «Хоза моза» яха фаьлг ца бешаш.

Хетаргахьа аьлча, кхоалагӀча классе из фаьлг Ӏомабеш, цох йийлла урок дӀахьош, сцена тӀа из гойташ хилар тхо. Лакха начӀал хиннача вай йоазонхоша тӀехьа тӀакхувш латтарашта йитар йоккха ганз я! Кагирхоша дӀахо лорадеш дӀахьоргда, аьнна, хет из гӀулакх. Тахан кхийнарий йоазош, кӀеззига кхыча тайпара долаш, зув вай. Ше кхийнача ханага хьежжа хул-кх деррига а. ДӀаяха ха, таханара зама вӀаший духьалъ - увттаеш хул цхьабарий йоазош. Таханарча наха багахбувцам мишта кхетабу довза йиш я, Ӏахилганаькъан Фатимас оттаяьча «Майрача Кикилас леладер» яхача спектаклага хьежача.

МоллагӀча сага дог сомадоаккхаш ба фаьлг. БӀаьхийча наьха говзал, къахьегамхой цӀена уйлаш, лерхӀамаш довз цунга гӀолла. Ший цӀен кхуврч лорабеш йола Марта Ӏуйрийна денз сарралца цӀагӀара гӀулакхаш деш лел, хӀаьта цун цӀен-да Том атта рузкъа хьатӀадоагӀаш дола наькъаш лехаш хьувз. Дукхача хана денз, наха юкъе чӀоагӀденна латташ да, рузкъа цӀена къахьегаш даккха дезилга, хӀаьта из хӀама дохаде, цунна духьалвала веннар ираз дайна вусаргва.

Паччахьа оттадаьчун раьза волаш, балха араваьлар дезала да. Чулаттача сага 1000 сом дӀадала дезаш ва паччахь, цул совгӀа, ший болх боаггӀача боараме дӀахьош из вале, цунга раьза воацаш хӀама ала а йиш яц цун. ДогцӀена волча мискача сага вӀалла дага а дацар; шийна тийшаболх берг ма бий, аьнна. ВӀалла дага а доацаш, дукха ахча такха дезаш хул из. Иштта атта шоай цӀенах, мел Ӏоадаьчох бала йиш йолаш бацар юртхой. Цхьацца говзалаш Ӏомаяьча зӀамагӀа волча вешийна Кикилайна ховра деррига мишта дӀадерзаде деза. 

Хеталу, берий фаьлгаш да-кх ераш, малагӀа пайда ба акхарех вахаре боалар… Бакъда деррига а иштта атта дац. Керттерча турпалхочунна хов паччахь тешаве, цунца говза дувца. Къахьегара геттара тӀера ва ше аьле, цунна болх бе отт Кикила. Цхьан дийнахьа паччахь шийна эгӀазвиге, цунгара 1000 сом ахча хьадоаккх цо, хӀана аьлча юххьанца дийца латтар иштта ма дарий. Йоккха цӀи теха, коа мел йолча котамий фу хоададаьча, паччахьа боча говр йийнача цунга; 1000 сом дӀаийце сиха дӀагӀо оал цу доазон тӀара. Уйла ел, тахан леладеча хӀамашта мишта тара да цу хана хиннараш. Зуламхоша иштта Ӏехабу нах, цар ахча лочкъаде дагахьа, цаховш Ӏа каьхата кӀалха яздаь кулг бахьан долаш набахта ваха тарлу, вӀалла дага а доацаш. Оалаш хоз вайна, тахан цхьаккха сагах теша йиш яц. Хьалха дӀаяхача хана хиннабеций тийшаболх лелабераш?!.

Массахана хинна хӀамаш да уж. ЦӀаьрмата хьовза венна паччахь, шийна дага а доацаш, дуккхача хӀамах ваьлар. Мискача сага тийшаболх бе веннавар из, бакъда беррига тийшаболх ший цӀенах бахар. Майрача Кикилас даьчунга хьежача вай кхетаду, эшшача метте говза хьовза ховш бола нах массахана эшаш болга. Наха Ӏовдала хеташ хиннача сага, дукха хӀамаш довзаш хиннад! Сага харцахьара цӀи тӀакхолла сих ма ле йоах вайга режиссёра. Къаман багахбувцам тохкаш, бовзаш дӀадаха деза вай. Тхьовра денз, метта говза болча наха, говзача йоазонхоша кхеллар цхьа кӀийле йоацаш кхелладоацилга кхетадеш хила деза вай тахан.