Тӏой-Юртарча №4 йолча ишкола музей, дикагӀа йола ишкола музей лоархӀаш я
«ЦаӀ йолча Россе» хьежар дешара моттигий музеяй ялхлагӀча яхьага, «Хар, диццадара», яхаш, цӏи тилла яр из. Яхье хьадера 2,3 эзар совгӀа дакъа лаца ловрий дехар, уж дар 82 мехкара, цу юкъе 44 вуза музейшкара.
Яхьан тӏеххьарча жӏака тӏа яьлар 169 музей, царех 92 котъяьлар «ДикагӀа йола шахьара музей» яхача даькъ тӀа. «ДикагӀа йола юртара музей» яхача даькъ тӀа дакъа лаьцар Тӏой-Юртарча №4 йолча ишкола музея, цига я «Оаха лораду Даьхен истори» яха ишколан музей.
Ишкола дешархоша, дезала архивашкара каьхаташ хиларах кийчбир гойтам, из бар Сийлахь-боккхача Даьймехка тӏема юкъе дакъа лаьцача Тӏой-Юртарча бӀухоех дувцаш, цу юкъе дувцар Россе Турпалхочох Оздой Ахьмада Мурадах. Цун цӀи лелаеш я къонача эскархой тоаба.
Цу тайпара кхелахоша дӀабихьача мах бара балхо Тӏой-Юртара №4 йола юкъера ишкола дикагӏчарех лаьрхӀар. Котбаьннарашта Диплом денна Ӏергдац, царна 500 эзар сом а лургда.
«Тха тоаба доаккхал деш я, яхьан балха цу тайпара лакха мах оттабарах, Сийлахьча Коталон 80 шу дизача шера. Уж мо йола яхьаш дӀахьош хиларо таро лу, исторически тӀехьале ӏомаяра бераш юкъеоза, дӀадахача шерашка халонашта духьаллаьттача турпалхой сий лораде», - аьлар Тӏой-Юртарча №4 йолча ишкола кулгалхочо Манкенаькъан Умат-Гире Йоакъапа.
Белгалду, 2018-2025 шерашка «Исторически дагалоаттам» яхача партпроектах дӀайихьар ялх ерригроссийски дешара моттига музейшта юкъера яхь, темаш яр мехктохкамца, таьрахьашца, лахара-тахкарца, Сийлахь-боккхача тӀемца, лаьрххӀача операцеца ювзаенна.
Карарча шера «Хар, диццадара» яха яхь хетаяь яр Сийлахь-боккхача Даьймехка тӀема 1941-1945 шерашка Ӏазапе хиннарий, концлагерашка баьхкарий, тыла къахьегамхой дагалоаттама, иштта царна карагӀдаьннараш дешархошта дикагӀа довзийтара.
