Цар тӀехьарча хана дӀабихьача балхах да оахамаш тӀара палеогенетически оала тохкамаш де цар гулдаь дӀадахача бӀаьшерашца дувзаденнараш. Цу оагӀонцара болх дӀахьош къахьийгараш – Крупнов Е. И. цӀерах йолча археологически моттига болхлой, Миклухо-Маклая цӀерах йола РАН этнологех, антропологех йола институт, ООО «НПЦ «Эврика». Цар тохкамаш даь хӀамаш- юкъерча бӀаьшерен, борза бӀаьшерен малхара кашамаш, ӀӀӀ-XӀӀӀ бӀаьшерашкара кхеран яьшкаш, лаьттан кӀалхара гӀорчаш.

Гаданаькъан Умалата белгалдечох, 2016-ча шера европерча генетически лабороторешка гӀолла дӀабихьача тохкама балхага диллача, генетически бувзам хила тарлуш ба кобански хана (ХӀӀ бӀаьшаре), аланой хана ( ӀӀӀ бӀаьшаре), тахан бахача наха юкъе. Цул совгӀа, Цхьорерча малхара кашамашка корадаьча 1574-ча шерашкарча, Османски паччахьа султан Сулеймана виӀий-воӀа хана хиннача къаьнарча аьшкан ахчо хьагойт, вай тхьоврарча даьша цу ханарча боккхача базархошца йохкар-эцар леладаьлга.

«Тха болх хӀанз болалуш мара бац, гучадаха дезараш, де деза тохкамаш дукха да. ГӀалгӀай къаман истори бакъдолча тайпара хьагойташ боккха болх ба дӀабахьа безар», - аьлар Гаданаькъан Умалата.