ГӀалгӀай къаман
юкъара газет

Кердадараш

Ма леладе хьай мехкаца моастагӀал!

Дега къувлаш долча хӀамаех…

Тамаш е эттача, тамаш яь ца валлал дола хӀамаш нийслу тахан вай вахаре. ЧӀоагӀа новкъа хул дега; Дала бусалба кхеллача сага вӀалла а доагӀаш доаца, ийрча, во гӀулакх леладеш гучадаьлча. Тхьовра денз лакха уйла йолаш, сий долаш дар, эздийдар кхайкадеш, тӀехье цу наькъа тӀахьехаш, хьаденача вай къаманга товш доаца, ма дарра аьлча, эсала лоархӀаш дола хӀама нийсденнад аьлча, бохам хул, хоза наьха санна. Дукха ха йоацаш, Магасерча администраце бахархошка начӀаса гӀувнаш тӀара ногӀараш ма лечкъаде, яхаш, дехар деш дола кхайкарал дайра сона. Белгалде деза, из шозза, кхозза нийсденна хӀама доацилга! Каст-каста хул из дехар деш дола кхайкарал. Ма дарра аьлча, дуккхача шерашкара хьабоагӀаш «тӀом» ба из. Цул эсалагӀа долаш, хӀама де йиш йий сага?! Уйла е эттача, цхьаккха оагӀорахьа Ӏо ца дужаш, ийрча, ираз дайна, сага сий доадеш, гӀулакх да-кх из! Ший къаман, ше вахача мехка моастагӀа мишта хул саг?! НачӀаса гӀув тӀара ногӀар ийца ше водаш хьалаьцача, е вӀалла хьа ца лоаце а, из лочкъадаь водаш сага хоавелча, дӀахойодача хана малагӀа юхь йолаш, мишта ваха воалл из саг наха юкъе?! Дукха масалаш ма дий вайна, ногӀар ца хиларах цу гӀувнашка боккхийбараш, бераш Ӏочулийга лозадаь, доккхий хатараш хинна. Селлара чӀоагӀа Даьлах кхераш цахилар дац доккха хӀама, бусалба дог денна хьакхеллача! Шийна болча пайданна, духхьал ший цхьанне мара уйла ца еча сага ца дича де йиш йолаш дац из тайпара во гӀулакх!

ВӀалла а дег чу къахетамах хӀама хилча-м дагадоха дезар, аз ногӀар дӀадахьар бахьан долаш, укх чу саг е хьайба чудоже, Дала бекхам ца беш вутаргвий-хьогӀ со, цу наьха дог дохар гӀоргда-кх сох, аьнна. Зулам ма де ма йоахий вайга Сийдолча Дала! Наха юкъе во доаржадеш, адамашта хало еш, хьайна эгӀазбаха сардам боаккхаргбар ма леладелахь, йоах вай дино! Эздел, яхь, сий яхача дешай маӀан довзаш, лорадеш волча сага, моцала кӀалвисача а тӀехьа, атта дергдоацаш хӀама да из! Доккха хӀама дац селлара ди деха хьувзар! Ара боад эттача, моллагӀа саг чувожа йиш ма йий цу чу, дуккха моттигаш я-кх дийнахьа а, лакхе ногӀар доацилга ца зувш, хьавоагӀа саг чувежа. Циск, жӀали цу чу доже, сага дежадий ца ховш, лергдеций?! Кхайка, оарц деха могаргда цу чу дахача бера?! АллахӀа лорадолда вай цу тайпарча зуламахи из доаржадеча зуламхоехи! Дукха ха йоацаш, деча кхайкарала юкъе яздора шахьара администраце, аьшка ногӀараш сов дукха лечкъадарах, пластиках даьраш даьхкача, уж а тӀехьа дӀакхухьаш латт, яхаш. Из ногӀар дӀачуденна, цох хьаийцача ахчах маькх яа из воалле, из шийна хьаьнала йоацилга кхетадац-хьогӀ цу сага? Хетаргахьа, кхетаду, амма сагота вац! Лочкъадаьча хӀамах даьккхачох цхьаккха тайпара беркат хинна дӀа-м гӀоргвац из. 

Цох хьахиннар хьай дезала дуаде хьо воалле, хьарама сискал царна юаяьрех ва хьо. Цул доккхагӀа во хила йиш яц. Сага иман дӀахьош, юхь йоаеш дола эсала хӀамаш ма дий уж! Ший мехкара хӀама лорадеш, шийна из хьаденнача Далла хоастам беш, йоккхий еш ваха ма везий бусалба дог дар! Цхьаькха цхьа хӀама да дукхача хана денз сона къувлаш… Паркашка, скверашка увттадаьча, хоза тоадаь латтача гӀандаш тӀа, ира хӀама хьекхаш, шоай цӀераш, мел бовзарий цӀераш язъеш дола во да вайна юкъе даьржа. Дарбанчен коа техача гӀандаш тӀа, парке, аллее, миччахьа хьо Ӏохайча, из сурт да-кх хьона гуш. СалаӀа, хозача, цӀенача феца садоахаш вагӀа, хьайна теха гӀанд селлара, мах бенна оттавича санна, ийрча ца даьккхача фу тӀакхаьчад хьона?! Дала маьлехьа долда хьо укхаза дегӀачунна, аьнна, хьай дагахьа ловца баьккха, хоастам баь, дӀавахача сийлахь деций? Мукх хьекхаш, догам деш, ийрчаяьккха дахча тӀоадало толха ма йой, дерригача гӀанда куц ма хувцалой. Из тайпара хӀама даь зийча; наха а, эгӀазбахе, цхьацца цадоагӀар ма оалий. Цу тайпара хьал хул вай автобусашка а. ЧӀоагӀа цецъяьккхар со Наьсарера МагӀалбике ухаш йолча автобуса гӀандаш тӀа оттадаьча хӀамо. 

ТӀоарска тӀатехача гӀанда тӀехьашка, вӀалла дӀа ма далда хьо укх тӀара аьлча санна, къахьегаш язъяьяр массехк кхалнаьха цӀи. Цох гуш да, цига яьгӀараш йиӀигаш йолга. Сои, хьанаьхки, манаьхки баьгӀаб укхаза, яхаш, тӀатеӀӀабеш хьийкхача дӀабовш боацача къоаламца сийрда бос бола, хоза тоадаь латта гӀанд толхадар доккха хӀама дац?! Ишттача хьала тӀа оттадаь гӀандаш дуккха а го йиш я вай автобусашка. Гонахьа багӀачарех эхь хийтта, юхацаозабаларах а тамаш ю аз-м! ХӀанад вай селлара хӀаман хьисап доацаш, хам ца беш?! Дала къахетам баь, дуккхача доккхача дикашка ма кхаьчадий вай тахан, йоккха паргӀато Дала вайна енна ха ма йий ер таханаръяр. Дер дайнар, ший кулгаш кӀомаделча, во де ца а хьожаш, пайда хургбар, дикадар де хьажа везар-кх. Дагадехар сона сай бера хана хинна цхьа хӀама… Со деша ихача ишкола доазув чулоацаш йола йӀаьха карт мел я мелашца яздеш, шоашта могар деш, кхийстадар бераш. Ӏан ха яр ара лаьттар. Ӏуйран балха хьавоагӀача ишкола кулгалхочо, из бӀаргадайна, лакхерча классе деша дагӀача тхога дехар дир, цӀенъе из карт, аьнна. Шийлача Ӏан дийнахьа, гӀорадаьча хи чу пахашкаш тӀоадаеш, из йӀаьха карт цӀенъеш, сагота боацараша шоашта саготалла даь йоазош дӀадоахаш, цар толхадаь карта куц меттаоттадеш даьхкар тхо, кулгаш гӀорадаь.

ХӀама толхадарех хила йиш яц вай, телхар тоадерех хила деза вай. Дика доаржадер, диканга кхоачаргва, хӀана аьлча Даьла ва, деррига зувш а гуш а. Ийрча хӀама леладеш вале, из ийрча хӀама хьай цӀагӀа, хьайна чудоагӀаргдолга кхетадеш хила веза-кх. Даьла аято йоах: «Дема буртиг миссел дика даьча сага, из бӀарга ма гургда!» (КъорӀа). Иштта хургда во даьчун хьал а. Дала, ший къахетамца, нийсача, беркатеча наькъ тӀа даьхарех хилда вай. Ма доаде вай хӀама, ма толхаде!

Электронни газета язле

(PDF) кӀира цкъа арадувла къаман юкъара «Сердало» газет, цӀагӀара ара ца воалаш деша таро я

Хьаязде