«Дошо гуйре» - берката цӀай
Дешархой ялата хам беш ба
Вай даьша хьалха чӀоагӀа лоархӀаш хиннай гуйре а ялаташ чуэцаш йола ха а. ЙоӀ маьре йодаш а саг йоалаеш а хиннаяц, цкъа хьалхагӀа гуйре чулостайийя мара. Вешта аьлча, цкъа Ӏанна даа хӀама Ӏалашдийя мара, деш хиннадац цар кхы мел дола гӀулакхаш. Цудухьа гӀалгӀай халкъа лирически иллешка каст-каста нийслу йоӀа оалаш дола:«Гуйран балхаш чудийрза даьлча, мамийца ца Ӏе яь уйла я са», - яха дешаш. Маьре яха лаьрхӀа я со яха маӀан да цу дешай. Гурахьа ялаташ чуийцача, цӀай дездеш а хиннад хьалха баьхача вай даьша. Хьаькъалца деш хӀама хиннад из, къонача тӀехьен дег чу лаьттанцара, ахархочун къахьегамцара безам кхебеш хиннаб цар цу тайпара.
Таханарча вай ишколашка а, из уйла йолаш, Ӏа тӀадалехь, «Дошо гуйре» яха цӀай дезду. Фу дус дешархоша цига ца дахьаш, ца кийчдеш. Цига го йиш я хьун совгӀаташ: бӀараш, хьамискаш, тоачош, эстеш, акха хьачаш, Ӏажаш, кхораш; хаьса сомаш: нарсаш, помидораш, жакъопаш, пасташ, харбазаш; дашадехка даараш: варенеш, компоташ, дерригаш дийца а варгвац. Цул совгӀа, дешархой шоаш а бе-бе даараш кийчде говза болга гучадоал укхаза. Цар шоаш хьаю мерза маькхаш, торташ, печенеш, даьй ӀаьдалагӀа йола зоакаш, кхыдараш.
Укх деношка цу тайпара гуйран цӀай хилар Малсаганаькъан Рашида Моти керте латтача Сурхо тӀарча № 1 йолча ГБОУ. Ӏуйран ухараша къаьстта, делкъел тӀехьагӀа ухараша къаьстта – шин даькъа бекъабенна дездир из ди дешархоша. Юххера а кхелахоша-хьехархоша мах бир цар хьийгача къин. Цу къовсаме «Гран-При» оала эггара дикагӀйола моттиг яьккхар Йовлой Ӏамархана ПаьтӀамата кулгал деча 7 «Б» классо. Хьалхара моттиг Овшанаькъан Э. Х., Овшанаькъан Л. М. кулгал деча 9 «Б», 6 «Б» оалача классашка кхаьчар; шоллагӀа моттиг Зангенаькъан З.М., Налганаькъан М.О. кулгалхой болча 10 «Б», 6 «В» классашта елар; кхоалагӀа моттиг йийкъар Итазанаькъан М.Б., Пхьилекъонгий Ш. М. доал деш болча 11 «А», 6 «Г» классаша.
ЦӀай чакхдаьлча, шоаш къахьегаш хьадаьча а гулдаьча а хӀамай чам миштаб хьежар дешархой.
