Дика дийшар лакхаленга кхоач
Дунен халкъашта юкъерча студентий денга
ХӀара шера чиллан бетта дезду дунен халкъашта юкъера студентий ди. Укх шера из дездергда хьатӀадоагӀача кӀирандийнахьа. Хьанах яздергда яха хаттар дукха уйла е езаш хиланзар укх шера, хӀана аьлча карарча шера 11 класс яьккха яьнна са-сай хинна дешархо Муцолганаькъан Абукара Фатима Магасерча лорий институте деша эттай. Цох боккха кхаъ хиннаб цун цӀагӀарча наха, бакъда кхы кӀезигагӀа из дика хеташ бац цун хинна хьехархой а.
Эзарнена юкъе цаӀ мара хилац цу тайпара бер. Иштта хӀамах кхеташ, дешарца чам болаш, деша могаш бер аз цу ишколе даьккхача 26 шера 3 мара хиннадац са. Цхьанне, университет яьккха, ше дийшача ишколе юхьанцарча классашка хьех, шоллагӀа йолча дешархочо республикан олимпиаде хьалхара моттиг яьккхаяр гӀалгӀай литературах; цул совгӀа, МутаӀаланаькъан Хьажбикара байташца язбаь «Борзи Ӏаьхари» яха фаьлг беррига дагахьа Ӏомабаьбар цо. Цхьа моллагӀа волча хьехархочоа а могаргдолаш хӀама дацар из. ХӀаьта кхоалагӀа цу тайпара дешархо Фатима яр. Сочинени, диктант, изложени язйойя; алхха пхиаш мара хилацар цун тетрадаш тӀа, цхьа урок дӀаяхийтацар цо упражнени ца еш е параграф Ӏома ца еш. Иштта яр из массадолча Ӏилмах йолча урокаш тӀа. Цунна, зӀамига яле а, ховра; дешар къахьегам болга, цудухьа цо къахьегар, из бахьан долаш дешар тӀа доккхий толамаш а доахар. Цхьан шера муниципальни бӀал болаш, диъ Ӏилмах олимпиаде котъяьннаяр из. ДӀахо а котъяргьяр, бакъда цу классерча берашта олимпиада цу тӀа чакхйоалаш яр, кхы дӀахоболхараш йоккхагӀча классашкара дешархой бар.
Муцолганаькъан Фатима дика йовз аьнна хет сона Магасерча триколора телевиденега гӀолла передачашка хьежарашта. Массехк шу да из юкъе йолаш, реклама хьахьокха. Машинах лораеш, из кхувш йоагӀа йиӀиг наькъал сехьайоаккх зӀамигача сага. КӀай дувхар дувха из йиӀиг Фатима я. Цул совгӀа, Фатимас язъяь байт кепа теха хиннай «СелаӀад» журнала тӀа, олимпиадашка котйийннача хана цох яздаьд «Сердало» газета тӀа, йиӀига сурт а долаш. Вешта аьлча, Муцолганаькъан Фатимай хьаькъал зийна а довза а дикка ха я, из ше къона яле а. Цкъа дешархой эзделах дувцаш, «Сердало» газета тӀа аз яздаьдар: «...Классерча цхьалхалонга хьажа оттаваьр (дежурни) ше хилча, из хьажа веза классе мел йий, пахашк йий, улг хӀара урокага цӀендаь хила деза. Из деций эздел? ПхелагӀча классе ягӀаш цхьа йиӀиг я аз хьехаш, гӀалгӀай меттах дика кхеташ а из Ӏомабеш а я. Со уроках дӀачувахале, улг цӀендийя, таьрахь, кхыметтел таханара тема дӀаязйий ягӀаш хул из. Иштта хул эзделца юкъамоттиг йола бер...» Цу тайпара аз йийцар, цу хана 5-ча классе яьгӀа Фатима яр.
Аз чӀоагӀа сатийсадар цох журналист хиларга. Сона хеташ, из болх цо геттара дика бергбар. Йоазон говзал йолаш яр из. Бакъда цо лора никъ хержар. ВӀалла шеко яц, цох дика, къаманна накъайоалаш лор хургхиларах. Цо моллагӀа кхыбола болх хержабаларе а, из боккхача бехктокхамца кхоачашбеш, наха ше езаялийта ховш, къахьегаргдар цо. Ше караийца хӀама талмаста дечарех яц цун оамал. Из иштта кхеярах эггара хьалха баркал ала деза цун даьна Абукара - бокъонаш лораеча болхлочунна, нанна ЗагӀенакъан Мадинайна – математика хьехархочунна. Цхьаболча наха хет, бер йоккхача шахьар тӀа дешаш хилча, цун аьттув а дикагӀа хул, аьнна. Эггара хьалха бер ше хила деза дешара тӀакхувш, из ба аьттонга бода никъ. Ше Сурхо тӀарча, юртарча ишколе дешаш хиннаяле а, лакхаленга кхача низ кхаьчаб Муцолганаькъан Фатимай. Цо тешал ду, ишкола дика яккха лойя, ди-бийса ца къовсаш, низ-хьинар дӀалуш, цахаддаш Ӏилмаш Ӏомаде дезаш хилара.
Укх шера ше 11 класс яьккха йоаллашехь, Фатима деша эттай, лакхе ма аллара, Магасерча лорий институте. Укх деношка дездергдолча студентий денца из даькъалаювца лов.